Partner content

De Nederlandse affichekunst

Nederland kent een aantal kunstenaars die geprezen werden voor hun unieke affiches. De posters waren het begin van de moderne reclames. Uiteindelijk zijn de kunstenaars en weg gestapt van het reclame maken. Dit is alles over de Nederlandse affichekunst.

Collecties van Affiches

Voor iedereen die een kijkje wil nemen door duizenden Nederlandse affiches kan naar het ReclameArsenaal gaan. De verzameling is sinds 1975 al bij elkaar gebracht door verschillende reclamemensen en particuliere verzamelaars. In het Arsenaal vind je ruim 30.000 verschillende posters vanaf 1850. Naast de affiches zijn ook bioscoop dia's, radio- en tv-commercials en verpakkingen aan de verzameling toegevoegd. De drie affiches collecties in bruikleen zijn die van De Koninklijke Akademie van Beeldende Kunst, de gemeente Roermond en JC Decaux.

Bijzondere affiches

Een van de meest bijzondere collecties is die van de Universiteit van Amsterdam. Op de posters worden onderwerpen zoals geslachtsziekten, tuberculose, kanker, tropische ziekten, bedrijfs- en verkeersveiligheid afgebeeld. De collectie bestaat niet alleen uit Nederlandse posters, maar uit affiches van over de hele wereld.

De landelijke digitalisering die in Nederland heeft plaatsgevonden zorgden ervoor dat een alle Nederlandse affiches uit de IIAV-collectie gescand zijn. De Nederlandse vrouwenbeweging is wonderbaarlijk goed te volgen op de posters. Een kleine 4000 affiches gaat over de strijd van vrouwenrechten van 1900 tot 2002. Onderwerpen zoals Vrouwenkiesrecht en ‘baas in eigen buik’ komen veel naar voren. Het is een bijzondere collectie die het stukje geschiedenis mooi laat zien.

Een andere grote collectie is die van de IHLIA LGBT Heritage. Zij hebben maar liefst 7000 homo/lesbische posters in het bezit. Meer dan de helft hiervan komt rechtstreeks uit Nederland. De verzameling wordt nog steeds aangevuld en laat meer dan 50 jaar van homo-emancipatie en homocultuur zien.

Oorlogsdocumentatie

De Koninklijke Bibliotheek heeft in 1984 de affichecollectie van het NIOD ontvangen. De collectie bestaat uit ongeveer 5000 posters. Het NIOD besloot om de collectie af te staan omdat de organisatie het niet kon beheren op de manier dat ze graag wilden. Bij de Koninklijke Bibliotheek is de collectie volledig gerestaureerd en wordt nu veilig bewaard.

De affiches zijn bij het RIOD gekomen door de oproep van Radio Oranje in 1944. Zij vroegen aan de Nederlandse bevolking om al het materiaal van de oorlog te bewaren. Na de bevrijding werd deze oproep herhaald. De Nederlandse bevolking stelde niet teleur. Alle affiches en plakkaten die naar het RIOD zijn gestuurd zijn bewaard en worden nu tentoongesteld. Op de posters staan dingen zoals oproepen tot mobilisatie, bekendmakingen van de bezetter, voorlichtingen, voedingsgewoonten bij voedselschaarste, propaganda en wervingsmateriaal.

Jan de Roos heeft een belangrijk aandeel geleverd in het verzamelen van de oorlogsdocumentatie. Hij wilde bewijsstukken verzamelen om aan de komende generaties te laten zien. De Roos had veel contacten op de juiste plekken waardoor hij niet alleen aan Nederlandse, maar ook aan Duitse affiches is gekomen. De Roos nam zelfs contact op met nazi-functionarissen uit een puur zakelijk oogpunt. Jan de Roos leende af en toe de affiches uit, waardoor een deel van zijn collectie verloren is geraakt. Uiteindelijk is alles aan het Gemeentearchief van Leeuwarden geschonken.