Wethouder Vincent Tuijp: “Elk jaar uitstel met alcoholgebruik onder de jeugd is een jaar winst”

IJsland-model als leidraad om zitjesproblematiek op te lossen

Wethouder Vincent Tuijp volop bezig met het opstellen van een beleidsplan om alcohol- en drugsgebruik tegen te gaan.

Mentaliteitsverandering
“Er zijn veel gelijkenissen tussen de problematiek zoals die in IJsland was en in Volendam voorkomt. Ook daar waren jongeren grootverbruikers van drank en softdrugs, is er veel sociale controle en een ons-kent-ons cultuur. Wij denken dat die methode ook hier kan werken. Uiteraard heb ik de nodige scepsis en kritiek gehoord. ‘We wensen je veel succes, dit gaat je nooit lukken, of die zat vroeger toen hij jong was ook altijd in de kroeg’. Maar één ding weten we zeker, als we niets doen gebeurt er ook niets. Het belangrijkste is dat we met z’n allen een brede discussie starten in de gemeente over dit fenomeen zodat er een mentaliteitsverandering op gang komt. We moeten met elkaar naar een nieuw normaal. Het kan met het IJslandse-model, maar het is een programma van jaren. Het is niet een kwestie van verbieden en straffen. De ouders zijn van cruciaal belang voor het slagen van deze opzet. De IJslandse getallen liegen er niet om. Waar in 1998 bijna de helft van alle 15- en 16-jarigen in de voorgaande maand weleens dronken was geweest, is dat in 2016 nog maar 5 procent in die leeftijdsgroep. Cannabisgebruik daalde van 17 naar 7 procent en het percentage jongeren van 14 tot 16 dat dagelijks rookt van 23 naar 3 procent. Beetje bij beetje ontstond zo een soort maatschappelijke beweging. Het klinkt gek, maar het benoemen van het probleem, het herkennen, was misschien wel de belangrijkste stap daar. Daar is de gevoelige snaar geraakt. Waarom zou dat niet in Volendam kunnen werken. Hier heerst praktisch dezelfde cultuur als in IJsland”, stelt wethouder Tuijp.
Prioriteit zitjesproblematiek
Bij de installatie van wethouder Vincent Tuijp, werd door hem gemeld dat de zitjesproblematiek zijn hoogste prioriteit heeft. Thuis en in bedrijfspanden worden geregeld zitjes (met alcohol) gehouden door de jeugd. Hier wil de gemeente iets aan gaan doen. “Ik kreeg veel signalen van ouders met kinderen van 13 à 14 jaar, hoe ze met de zitjesproblematiek om moeten gaan. Ze vinden het niet normaal dat kinderen op jonge leeftijd alcoholische drankjes nuttigen. Samen met burgemeester Lieke Sievers hebben we over een aanpak van dit probleem gesproken. Er zit een repressieve kant aan het gebeuren (de handhaving van de wet) en het preventieve deel, wat mijn portefeuille is. We proberen alternatieven aan te bieden op het gebied van sport, kunst en cultuur. Het belangrijkste is een andere mindset bij de ouders en kinderen. Samen met de jeugd, ouders, verenigingen en organisaties willen we een programma opstellen dat aantrekkelijk is voor de jeugd. We hebben niet de illusie dat het meteen anders wordt. We willen niet in de valkuil stappen door direct in de oplossingen sfeer te schieten, maar eerst gaan we kijken wat er achter de problematiek schuilgaat. Wat is de vraag achter de problematiek? De meeste winst is te halen bij de jeugd vanaf 12/13 jaar, die nog geen alcohol drinkt. Elk jaar uitstel met alcoholgebruik is een jaar winst”.
Horeca-convenant
Een onderdeel van het beleid om alcohol- en drugsgebruik tegen te gaan is het Horeca-convenant, dat vorige week donderdag door de gemeente, politie, Openbaar Ministerie en de Horeca Bond Nederland afd. Edam-Volendam is ondertekend. “Dit deel van het beleid is de insteek van de burgemeester. Van de wet-en regelgeving hebben we een goed beeld. Maar we dienen er strikter mee om te gaan. Er zullen meer controles plaats gaan vinden. In de horeca zal er meer op leeftijd gecontroleerd worden. Er komt een aanpak van de zitjes in bedrijven of bij de mensen thuis. Als jongeren op straat met tasjes met drank lopen, gaan we dat aanpakken. De Boa’s zullen er meer op moeten gaan letten. Als de jongeren aangehouden worden en ze dragen flessen drank mee, dan volgt er een waarschuwing en een bezoek aan de ouders. Maar als er voor de tweede keer een overtreding is, dan komt er een verwijzing naar bureau Halt en uiteindelijk een strafblad. Dat wil niemand”.

“Roken boven de wieg
en met alcohol
achter het stuur
is niet normaal”

Met diverse instanties, verenigingen en ouders is wethouder Vincent Tuijp al in gesprek gegaan om het beleid vorm te gaan geven. “Er moet een verandering komen in de mentaliteit. We proberen de sociale norm op een natuurlijke manier te verschuiven. Roken boven de wieg en in een ver verleden met alcohol op achter het stuur kruipen was geen raar gegeven. We vinden het nu belachelijk dat dit toen geaccepteerd werd. We willen de jeugd echt niet opvoeden als geheelonthouders, maar we dienen wel alternatieven aan te bieden. Op Volendam heb je veel te maken met de groepsdruk. Daar is nog een behoorlijke slag te winnen. De IJsland-methode bleek goed te werken. Het bijvoorbeeld uitspreken van gevoelens van angst en schaamte om buiten een groep te vallen doodnormaal zijn en er dus ook mogen zijn. Dat zoiets als een simpele verlegenheid iets is wat je door middel van praten, kennis en actief doen kan laten verdwijnen We gaan een nieuw beleid voeren op het gebied van sport, kunst, cultuur, armoede- en schuldbestrijding. Er komt een nieuwe Jeugdnota. Met het onderwijs gaan we in gesprek hoe we het nieuwe beleid het beste vorm kunnen geven. Een onderdeel zou kunnen zijn een activiteitenkaart voor de jeugd (een soort voucher). Als gemeente bieden we de jeugd een jaar lang gratis sporten aan bij verschillende verenigingen. Dat kan ook zijn het deelnemen aan een cursus op het gebied van kunst en cultuur. Zo bloeit het verenigingsleven ook op, en de verenigingen kunnen hierop inspelen. Zij zouden bijvoorbeeld op vrijdag- en zaterdagavonden sportactiviteiten kunnen organiseren, zoals een handbal-, tennis-, voetbal-, tafeltennistoernooi, enz. Sport is van groot belang in het sociale leven. Met een sport- of kunstcarrousel zouden evenementen opgezet kunnen worden. Zo kunnen de verenigingen laten zien wat ze doen. Samen kunnen we een totaalpakket aanbieden. Hiervoor heb ik al een proefballon laten vallen bij het Sportplatform, dat de gemeente van advies voorziet. De geluiden waren zeer positief. Zij vinden de plannen heel ambitieus, maar dat moeten we ook zijn”.
Nog een lange weg te gaan
Op korte termijn wil wethouder Tuijp dit alcohol- en drugs ontmoedigingsbeleid een goede en grote kick-off geven. “We willen aan de voorkant aangegeven wat de consequenties zijn als er minderjarigen worden opgepakt in een café en willen niet het verwijt krijgen dat er geen alternatieven zijn. Als er een horecaconvenant is, dient men dat ook na te leven. Uiteindelijk komt dat de horeca ook ten goede. We willen bereiken dat men hier veilig en gezellig uit kan gaan. Sommige zetten vraagtekens bij het verhogen van de leeftijdsgrens. Maar het werkt. In Amsterdam doet de horeca het al jaren en is er een deurbeleid dat men onder de 18 jaar niet naar binnen mag. Ik zeg niet dat we hier 1-2-3 de oplossing hebben. Het beleid zal goed opgetuigd moeten worden. Daar hebben we nog tijd voor nodig om het verder uit te werken. Onder de jongeren gaan we nog enquêtes houden om zo in kaart te krijgen hoe het gebruik nu is. Meten is weten. Er volgen nog talloze gesprekken met instanties, sport- en cultuurverenigingen. Het representatieve deel van het alcohol- en drugsbeleid zal vermoedelijk in het 2e kwartaal van 2018 ingevoerd worden. Met het preventieve deel zijn we bezig. Er is samenwerking gezocht met het Trimbos Instituut en met universiteit Utrecht. Daar zijn we voorlopig nog enkele jaren zoet mee. Er moet een brede discussie op gang komen, waarin we met z’n allen maatregelen gaan afspreken om een goed beleid neer te zetten. In IJsland is het gelukt, waarom niet in Volendam. Als we hier ergens onze schouders onder zetten hebben we laten zien dat het kan”.