Loege Schilder pleit met Kansrijk voor cultuurverandering onder lokale jeugd

‘Put dempen vóórdat kalf verdrinkt’

,,Natuurlijk bevinden we ons vanwege het coronavirus in een moeilijk tijd”, zucht Loege. ,,Maar de zitjescultuur onder een jonge leeftijdsgroep heerste al voordat we restricties opgelegd kregen vanuit de overheid. De gemeente wil en moet al jaren werk maken van dit probleem in Volendam. Ondanks dat wetenschappelijk bewezen is dat alcoholgebruik op jonge leeftijd onder andere schadelijk is voor de ontwikkeling van de hersenen, blijkt het heel lastig om het probleem aan te pakken.”
Of drank op jonge leeftijd vroeger vaker of juist minder voorkwam laat de Volendammer in het midden. ,,Tijdens mijn tienerjaren was het nog gebruikelijk om ieder weekend naar het café te gaan. Het was destijds niet vreemd wanneer je op zaterdagavond als vijftienjarige met je vrienden naar de kroeg ging.”

Opmars
In 2013 is de minimumleeftijd voor een cafébezoek landelijk naar 18 jaar gebracht. ,,Als we naar Volendam kijken kunnen we constateren dat de horeca sindsdien stappen heeft gemaakt in het weren van minderjarigen. Maar sinds jongeren de toegang geweigerd wordt op de Dijk hebben de thuiszitjes weer een opmars gemaakt. Het probleem verplaatst zich dus.”
Als gevolg van deze lokale issue neemt Loege als voorzitter van Alliantie Kansrijk, als bezorgde burger, maar bovenal als vader het voortouw bij een nobel initiatief. ,,We moeten de cultuur zien te veranderen zodat zitjes of uitgaan niet de standaard weekendbesteding zijn. Een weekend zonder feestje moet geen verloren weekend zijn. Hoe dit beeld is ontstaan durf ik niet te zeggen. Het kan te maken hebben met groepsdruk, het erbij willen horen of bijvoorbeeld een gebrek aan geschikte alternatieven. Waarschijnlijk betreft het een combinatie van deze factoren.”
Wie een bezoekje brengt aan de website van LEF vindt op de homepagina de volgende statistieken:
• 35% van onze 14-jarigen drinkt wekelijks alcohol.
• 49% van onze jongeren hoeft nooit uit te leggen waar ze zijn geweest.
• 89% van onze jongeren koopt niet zelf z’n alcohol.
• 94% van onze jongeren drinkt om niet buitengesloten te worden.
Het zijn cijfers met impact. 35% Van de lokale 14-jarigen drinkt wekelijks alcohol en 94% van de onze jeugd drinkt om niet buitengesloten te worden. ,,En hun ouders helpen hierbij door het toe te staan en/of de drank te kopen. Helaas lossen we dit probleem niet op door een magische toverspreuk uit te spreken. Het kost tijd, energie en bovenal samenwerking van alle betrokken partijen om deze cultuurverandering te realiseren.”

‘Afname zitjes
na lockdown is
niet gelukt’

Zoals het probleem is ontstaan uit een optelsom van verschillende elementen, vindt men de oplossing volgens Loege ook in een combinatie van meerdere aspecten. ,,Dat minderjarigen de horeca niet meer mogen betreden, is slechts een stukje van de oplossing. Een ander stukje is geschikte alternatieven bieden voor diezelfde, jonge doelgroep. Om verder tot de oplossing te komen moeten we in kaart brengen wat we met zijn allen precies willen. Wat is de behoefte van de jeugd en de ouders en wat kunnen we doen om daar gehoor aan te geven? Dit is alleen mogelijk wanneer de horeca, de ouders, de gemeente, de verenigingen, maar ook de jongeren zelf samenwerken.”
Als voorbeeld noemt Loege het IJslandse model voor een vergelijkbare situatie aldaar. ,,IJsland koos voor een integrale aanpak, waarbij met name ouders en het bieden van alternatieve vrijetijdsbesteding een centrale rol spelen om het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren te verminderen. Dit model is heel succesvol gebleken en wij kunnen dit als voorbeeld gebruiken. Onze gemeente heeft ook aangegeven het IJslandse model te willen handhaven. Op dat gebied zijn vorig jaar al stappen gezet vanuit het LEF-programma. In samenwerking met verschillende verenigingen zijn destijds al activiteiten georganiseerd met mooie resultaten. Het coronavirus gooide - zoals bekend is - roet in het eten. Verenigingen kregen het druk met het uitwerken en handhaven van een aangepaste structuur met betrekking tot de opgelegde maatregelen, waardoor er logischerwijs minder tijd overbleef om de nieuwe initiatieven uit te bouwen.”
Dezelfde coronacrisis ontnam Alliantie Kansrijk echter niet alleen mogelijkheden, maar bood ook een potentiële kans. ,,In maart dit jaar waren zitjes opeens verboden. Dat was voor ons een moment waarop we dachten ‘kunnen we dit naar onze hand zetten en zorgen dat de zitjes ook na de lockdown in aantal afnemen?’ Dat is in mijn optiek niet gelukt. Toen de maatregelen werden versoepeld, waren de zitjes binnen de kortste keren weer terug. En daar is natuurlijk ook iets voor te zeggen als we net een aantal weken niks in groepsverband hebben kunnen doen.”

Standaard
Veel jongeren van achttien jaar en ouder zijn het al lange tijd gewend om zaterdagavond een zitje te hebben. ,,Het gevaar voor de jongere doelgroep zit hem in het normaliseren van een zitje op zaterdagavond. Vaak komt het bij kinderen die in groep 8 van de lagere school zitten al voor dat ze zaterdagavond een zitje hebben. Hetzij met frisdrank en chips, maar de toon is natuurlijk gezet. Het zitje op zaterdagavond is vanaf dat moment de standaard. Drank en misschien ook drugs worden dan een paar jaar later een makkelijkere vervolgstap voor die doelgroep. Wanneer we als gemeenschap voor elkaar kunnen boksen dat zitjes voor twaalfjarigen niet meer voorkomen, dan zijn we weer een stap verder.”
Het probleem moet bij de bron al aangepakt worden. ,,We moeten ons niet alleen op de huidige groep richten, maar ook op de groep die nog komen moet. Een cultuurverandering kost tijd. De groep die nu zeventien is, is over een jaar volwassen. Bij hen zal je niet het effect bereiken waar je naar streeft, maar misschien weet je er toch een aantal te raken. Het is hoe dan ook de moeite waard.”
Volgens Loege tonen de recente vechtpartijen en andere nachtelijke incidenten rondom het Middengebied aan dat er haast geboden is met een cultuurverandering. Zitjes liepen uit de hand, jongeren gingen met elkaar op de vuist en er werd zelfs gedreigd met wapens. De situatie bereikte een kookpunt. Boze en ongeruste ouders hielden de wacht op populaire plekken, de politie patrouilleerde regelmatig tijdens de late uurtjes en de burgemeester rolde een plan van aanpak voor het terugkerende probleem uit. ,,Volgens velen is deze situatie ontstaan wegens verveling onder jongeren. Het is dus aan de ouders, de gemeente en de verenigingen om een aantrekkelijk alternatief te bieden voor de jeugd. Onze gemeente heeft zoveel te bieden: we hebben prachtige sportverenigingen. De voetbal-, tennis en handbalvereniging behoren tot de beste van Nederland. We hebben veel te bieden op het gebied van dans, muziek en cultuur, de PX en de Jozef, we hebben een prachtig zwembad en we hebben o.a. meerdere sportscholen. De jeugd hoeft zich dus niet te vervelen.”

‘De mindset van
onze jeugd moet
aangepast worden’

,,Uiteraard zijn er ook uitzonderingen onder de bewuste doelgroep. Wanneer iemand ambitieuze doelstellingen op school of qua sport heeft, dan gaat diegene waarschijnlijk verstandiger om met alcoholgebruik. Neem bijvoorbeeld de gouden handbalgeneratie. Dat waren een stel jonge gasten die graag een bezoekje aan het café mochten brengen, maar de sport bleef voorop staan. Het was wel gezellig in het weekend, maar het liep nooit uit de hand. Ze hadden hun alcoholgebruik onder controle. En dat is waar het momenteel het gevaar dreigt. De controle raakt verloren. Dat kan zo niet verder. We moeten de put dempen vóórdat het kalf verdrinkt.”
,,De mindset van onze jeugd moet aangepast worden. De noodzaak voor zitjes moet verdwijnen en het alcoholgebruik moet ontmoedigd worden. Natuurlijk is een feestje op zijn tijd helemaal niet erg, maar de jeugd heeft bewustwording nodig. Het zou fantastisch zijn als er alternatieven geboden kunnen worden waarbij jongeren hun talenten ontwikkelen. De focus ligt dan op persoonlijke ontwikkeling en niet op de angst om buiten de groep te vallen. Het is stoer om het beste uit jezelf te halen. Of dat nu op het gebied van school en studie, sport, muziek of iets anders is. Het is stoer om goed om te gaan met je lichaam en geest. Het is helemaal niet stoer om twintig flessen bier op te drinken. Dat moet de mindset van de jeugd worden.”
,,Om echte veranderingen te bereiken zijn de ouders cruciaal. Allereerst hebben de ouders een voorbeeldrol. Kinderen kopiëren hun ouders. Als wij, de ouders, iedere zaterdagavond een feestje hebben, dan willen onze kinderen dat ook. Daarnaast zijn ouders nodig om de kinderen te sturen in de richting van het alternatief. Accepteer niet langer het zitje, maar ga met je kinderen in gesprek over andere leuke activiteiten. Dat is niet gemakkelijk en dat betekent ook dat wij onze eigen zaterdagavond soms anders moeten invullen. Maar zonder de hulp van ouders gaan we er niet komen.”
Loege spreekt de hoop uit dat mensen met suggesties komen om hem, de gemeente, de verenigingen en uiteindelijk ook de jeugd te helpen bij de noodzakelijke cultuurverandering. ,,Iedereen is vrij om suggesties en ideeën te opperen. We zullen het samen moeten doen. Als we dat voor elkaar krijgen beschikt onze gemeente binnen een aanzienlijke periode over een gezondere en vitalere samenleving.”

Heb je suggesties, ideeën of vragen voor Alliantie Kansrijk?
Neem dan contact op via info@kansrijkedamvolendam.nl of via 0299 363328.