Gaar Tol-Snoek (89) draagt nog altijd vol trots het Volendammer kostuum

‘Al met al kom ik tijd tekort’

Gaar, ik zie een hometrainer staan. Wat moet ik daarvan denken?
,,Je kunt wel zeggen dat die er voor de sier staat. Ik doe er niet veel mee en vergeet steeds om het apparaat te gebruiken. Er komt hier af en toe een fysiotherapeut langs die mij adviseert om wat met de hometrainer te doen. Deze persoon wil ook steeds buiten lopen met mij, maar dan zeg ik vriendelijk dat ik niet naar buiten hoef. Het is mij te koud op dit moment.”

Hoe ziet je dagbesteding eruit?
,,Ik rommel maar wat aan”, zegt Gaar lachend. ,,Elke dag sta ik om 8.00 uur op. Vervolgens vul ik de dag in door het oplossen van kruiswoordpuzzels, de krant te lezen en veel televisie te kijken. Daarnaast komen er veel mensen bij mij op de koffie. Sommige taken, zoals het doen van de was, kosten wat meer tijd en moeite naarmate je ouder wordt. Het meeste huishoudelijke werk doe ik nog zelf. Er komt alleen af en toe een zuster langs om mijn steunkousen te vervangen. Tussen de bedrijven door kook ik regelmatig een pan met snert voor de hele familie. Het recept van dit gerecht heb ik al overgedragen aan mijn kinderen voor als ik er in de toekomst niet meer ben. Al met al kom ik tijd tekort.”

Heb je nog andere interesses?
,,Ik ben een groot voetbalfan. Doordat ik geabonneerd ben op alle extra sportkanalen, kan ik alles volgen en doe dat dan ook. Van buitenlands voetbal, tot ons eigen FC Volendam, ik houd alles bij. Vanavond is er weer bekervoetbal. Daar kijk ik dan ook weer naar. Alleen als de wedstrijd te spannend is, zet ik iets anders aan. Naast voetbal mag ik ook graag kijken naar schaatsen op tv.”

Heb je in het leven weleens te maken gehad met gezondheidsproblemen?
,,Ik heb ooit een keer twee keer achterelkaar in het ziekenhuis gelegen vanwege een blindedarmontsteking. Verder ben ik vandaag de dag helaas niet meer goed ter been. Wellicht had ik mezelf daarvoor in het verleden moeten laten opereren aan mijn knie. Dan had ik nu misschien beter kunnen lopen. Omdat ik een hekel heb aan ziekenhuizen, heb ik afgezien van een operatie aan dit gewricht.”

In welke buurt van Volendam ben je opgegroeid?
,,Mijn ouderlijk huis stond op de dijk, op de plek waar later verzorgingstehuis de Gouwzee is gebouwd. Ons adres was Noordeinde 48. Ik had graag ook zelf willen wonen op deze plek, maar helaas mochten we het huis niet in de familie houden. Dit omdat de bouw van het verzorgingstehuis op de planning stond.”

‘Om aan eten te komen,
voer mijn vader naar
een plek bij Leeuwarden,
waar ze aardappelen ophaalden’

,,Mijn moeder was nogal bang aangelegd. Als wij even uit haar zicht waren, dan dacht ze weleens dat we in de sloot achter ons huis lagen. Het was fijn dat ons huis aan het water stond, want zo konden we gemakkelijk het Markermeer op wanneer er ijs lag. We schaatsten op doorlopers. Moderne schaatsen waren er nog niet. Verder gingen we weleens hengelen en zwemmen in het water voor de deur. Zwemmen mocht wel, maar dan met je kleren aan. Dat was vroeger zo.”

Je bent geboren op 25 december in het jaar 1929 en hebt dus waarschijnlijk de Tweede Wereldoorlog bewust meegemaakt. Hoe heb je deze periode ervaren?
,,Ik was tien toen de oorlog begon, die vijf jaar duurde. Tijdens deze periode konden we melk halen bij de boeren. Om aan eten te komen, voer mijn vader samen met mijn oom naar een plek in de buurt van Leeuwarden waar ze aardappelen ophaalden. Er was in die tijd geen stroom in huis, waardoor we ons uitsluitend met kaarslicht moesten behelpen. Daarnaast merkten we het nodige van de Duitse bezetting. Zo liepen er Duitse soldaten door de straten en er gold een avondklok. Dat hield in dat iedereen om 20.00 uur binnen moest zijn. Omdat ik nog vrij jong was, leverde dit voor mij geen grote problemen op.”
,,Ik weet nog dat sommige mensen zich niets aantrokken van de avondklok, zoals mijn latere zwager ‘Oloot’. Hij durfde het aan om door de stegen naar huis te lopen op het moment dat dit ten strengste verboden was. Een overtreding van de avondklok kon zelfs je leven kosten. Verder staat mij nog bij dat er ook onderduikers werden ondergebracht in Volendam.”

Hoe lang geleden is je man overleden?
,,Mijn man is vijftien jaar geleden overleden aan de gevolgen van een hartaandoening. Daarnaast had hij ook te kampen met longemfyseem en nierproblemen. Ik was al op leeftijd toen hij stierf en heb daarom nooit meer behoefte gehad aan een andere partner. Tegenwoordig begint men zo weer een nieuwe relatie, maar van mij hoeft dat niet. Het overlijden van mijn man heeft mij verdrietig gemaakt, maar gelukkig zijn er altijd veel mensen bij mij langs blijven komen. Daardoor heb ik nooit veel tijd alleen hoeven door te brengen.”

Waar heb je je echtgenoot ontmoet?
,,Ik heb hem leren kennen bij een souvenirwinkel op de dijk. Hij werkte daar als fotograaf en ik ontmoette hem toen ik 21 jaar was. Ik had daarvoor al een relatie gehad met iemand, maar deze persoon moest jarenlang dienen voor het leger in Indië. Ik heb nog drie jaar op hem gewacht, totdat ik mijn uiteindelijke man tegenkwam op de dijk. Hij is nog een tijdlang blijven werken als fotograaf, voordat hij zich terugtrok uit de zaak. Daarna ging hij aan de slag bij verpakkingsbedrijf AVI. Deze firma is hij ongeveer dertig jaar trouw gebleven. Wij waren voor die tijd vrij oud toen we trouwden. Doordat we geen huis konden bemachtigen, waren we genoodzaakt om te wachten met trouwen totdat ik 28 jaar was.”

Wat heb je in de tijd gedaan voordat je in het huwelijk trad?
,,Op veertienjarige leeftijd ben ik gaan werken bij het toenmalige Lidwina ziekenhuis. In die tijd was het gebruikelijk om zo jong al deel te nemen aan het arbeidsproces. Ik heb niet stilgezeten tijdens de werkperiode in het ziekenhuis. Er moest veel schoongemaakt en geschrobd worden. Na vier jaar gewerkt te hebben in het hospitaal, ben ik overgestapt naar de Wala in de Industriestraat. Dit was een fabriek voor dameslingerie, waar ik voornamelijk bezig ben geweest met het maken van korsetten. Ik heb tien jaar bij de Wala gewerkt, totdat ik ging trouwen. Vroeger was het gebruikelijk dat vrouwen stopten met werken wanneer zij in het huwelijk traden. Sindsdien heb ik nog wel wat klusjes gedaan in huis, zoals het maken van gordijnen voor mijn zuster die ze vervolgens verkocht in een winkel.”

Wat deden jullie vroeger tijdens kermis?
,,Wij gingen altijd naar de Jozef. Hier ging ik voor het eerst naartoe toen ik zestien jaar was. Ik ben nooit echt een kermisfan geweest en houd ook helemaal niet van drank.”

‘Wij waren met niks tevreden;
tegenwoordig heeft men alles
en nóg zijn sommigen niet tevreden’

Kom je nog weleens in de kerk?
,,Nee, helaas niet meer, omdat ik niet meer goed lopen kan. Ik ben nog wel gelovig. Gelukkig brengen mensen weleens een hostie voor mij mee. Vroeger moesten we op zondagen twee keer naar de kerk. Voor de rest gingen we ook iedere morgen langs om de communie op te halen, voordat we aan het werk begonnen. Ik merk dat de huidige generatie niet meer zoveel naar de kerk gaat. Hoogstens tijdens Pasen en Kerstmis. Het raakt allemaal over. Alles verandert en als de tijden veranderen, dan moet je de bakens verzetten. Dat is een visserswijsheid van vroeger.”

Wat vind je van alle hedendaagse technische ontwikkelingen?
,,Ik heb zelf geen mobiele telefoon, maar ben wel in het bezit van een iPad. Met dit apparaat kan ik niet alles doen, maar weet bijvoorbeeld wel hoe ik de overlijdensberichten kan opzoeken op internet. Daarnaast kijk ik op Facebook met de gebruikersnaam van mijn dochter. Op dit platform zit ik graag te ‘scrollen’ om de laatste nieuwtjes aan de weet te komen. Het schijnt dat je op een iPad ook kunt puzzelen, maar dat doe ik liever in een boekje.”

Hoe kijk je aan tegen de jonge mensen van tegenwoordig?
,,Vroeger had je niks. Nu is er veel te veel. Ze komen net terug van vakantie en gaan vervolgens kort daarna weer. Ik heb een kleinzoon die weleens klaagt over een gebrek aan geld. Dan antwoord ik hem dat hij niet steeds weg moet gaan”, zegt Gaar met een glimlach. ,,Het is in de loop van de tijd wel erg veranderd allemaal. Zo waren er in mijn jeugd niet eens kroegen. Er was wel een bioscoop waar we weleens naartoe gingen. Voor de rest was het maar een beetje sjacheren over de dijk. Wij waren met niks tevreden. Tegenwoordig heeft men alles en nóg zijn sommigen niet tevreden.”

Ben je tevreden over de manier waarop je je leven tot nu toe geleid hebt?
,,Ik had het niet anders willen doen en heb gelukkig nergens berouw van.”

Heb je nog tips voor mensen die ook graag oud willen worden in goede gezondheid?
,,Ik drink niet en eet gezond. Verder heb ik ook nooit gerookt. Naar mijn idee heb ik dus vrij gezond geleefd. Meer kun je volgens mij niet doen. Ik kan dan ook jonge mensen adviseren om niet zoveel alcohol te drinken.”

Waarschijnlijk kun je nog jaren mee, maar geloof je in een leven na de dood?
,,Ja…dat weet ik niet. Sommigen geloven daar in, maar ik kan het niet. Ik heb nog nooit een seintje van God gekregen. Blijkbaar wil Hij mij nog niet hebben, want Hij komt mij nog niet halen. Na mijn overlijden wil ik graag begraven worden. Ik ben niet van het cremeren en dat was mijn man ook niet.”

Heb je nog plannen voor de komende tijd?
,,Op de manier zoals het nu gaat, zou ik nog jaren door willen leven. Als ik gezond blijf, dan wil ik graag nog lang blijven. Ik weet niet of ik nog door wil leven als ik afhankelijk word van hulp. Ik hoop dat ik mijn verstand houd en niet ten val kom.”