‘Somos o no somos’
Van de week kwam ik de mooie Spaanse uitspraak en palindroom ‘Somos o no somos’ tegen. Vrij vertaald betekent het ‘staan we ergens echt voor, of niet?’ Een mooie vraag die wij onszelf vaak kunnen stellen. Als je namelijk aan een Volendammer vraagt ‘sta je voor de Volendammer cultuur, ben je grôsk op je dialect en wil je dat het behouden blijft?’ Dan krijg je 99 van de 100 keer een volmondige ‘Ahuawal!’ (natuurlijk wel). En toch laten we hem zelf als een baksteen vallen. Het gros heeft besloten zijn (klein)kinderen in het Algemeen Beschaafd Nederlands op te voeden. ‘Ik weet het eigenlijk niet. Het is gewenning, iedereen doet het’, hoor je als je er naar vraagt. De automatische piloot staat aan en er wordt blind gevaren op de koers van een ander. Het is natuurlijk ieders eigen keuze, en als er een gedachte erachter zit, is deze veelal goed. Want Nederlands sluit beter aan bij het onderwijs, de kansen van je kind op de arbeidsmarkt worden vergroot en je wordt uit je ‘Volendam-bubbeltje’ gehaald, etc. Maar we zijn er in doorgeschoten en in de praktijk pakken die idealen anders uit.
Een kind dat opgroeit in een huishouden waar Volendammer ouders naar het Nederlands schakelen – en het liefst in een octaafje hoger – zodra ze hun kind aanspreken, spreekt uiteindelijk gebrekkig Nederlands met een dik Volendams accent. En tegen elkaar praten de kinderen halfgebakken Edams omdat niemand van elkaar weet hoe ze elkaar aan mogen spreken. De beoogde winst is hier ver te zoeken.
M’n vrouw en ik zitten in het ‘Volendammer kamp’ en doen ons best om onze kinderen in dialect op te voeden. Maar wat we terugkrijgen is veelal keurig ABN. Door de filmpjes die ze kijken, maar vooral omdat iedereen om ze heen een hele dag Nederlands zendt. Dan is het eind niet ver meer te zoeken. Het is al op honderd manieren aangekaart. Iedereen merkt het en ziet het gebeuren, en toch blijft iedereen olie op het vuur gooien. We laten onze taal zienderogen bewust een snelle, zekere dood sterven.
Klaos Pet verweet zichzelf eens in een NIVO-artikel dat er één Nederlands woord in zijn liedteksten is gesijpeld. De rest van ons heeft in een paar jaar tijd de volledige dijk afgebroken en de zondevloed op onze taal losgelaten. Als wij die dijk niet dichten en haar niet bewaken, dan zijn we over een paar jaar gewoon een dorp dat ooit iets moois had. Dat zou zonde zijn.
Fotogalerij
Laden ...