Een jongensdroom komt uit

Bart Boots innoveert gezondheidszorg met toiletfiltersysteem

Door: Gina Schilder

Bart is er vol van en licht graag toe: ,,Er is een vrij nieuwe behandelmethode voor kanker op de markt die radioligand therapie heet. Kankerpatiënten krijgen dan radioactieve medicijnen toegediend om tumoren op te sporen zodat zeer gerichte chemobehandeling mogelijk is. Die mensen gaan natuurlijk ook naar de wc. Al hun behoeften, ook spuug, zijn radioactief. Dat mag niet het riool in. Nu wordt het radioactieve toiletwater nog opgevangen en opgeslagen in gigantische afvalwatertanks. Daar is op een gegeven moment de rek uit. En omdat deze behandeling zo effectief blijkt, wil je natuurlijk dat deze aan meer mensen kan worden aangeboden. Daarop moet een ziekenhuis voorbereid zijn, ook aan de achterkant, wat betreft de verwerking van afvalwater. Met ons filtersysteem kunnen ziekenhuizen aan veel meer mensen radioligand therapieën bieden dan op dit moment mogelijk is. Het is natuurlijk ontzettend mooi dat wij daaraan bij kunnen dragen.”

Startup
Vóór het tijdperk ‘ZerEau’ werkte Bart bijna tien jaar in verschillende functies bij Strukton Infratechnieken. Juist op het moment dat hij een kantelpunt naderde van blijven of vertrekken, werd hij benaderd door een kennis, die bij een innovatieve startup werkte, gespecialiseerd in afvalwaterzuivering voor de zorg. Ze boden hem daar een mooie baan. ,,Vooral het startup-karakter sprak me aan. Ik nam de aanbieding dan ook met beide handen aan en verliet de infra.”

Via hun netwerk kwamen ze in contact met Novartis, een farmaceutische wereldspeler uit Zwitserland, die zich richt op innovatieve geneesmiddelen en generieke geneesmiddelen. Bart: ,,Novartis had recentelijk een bedrijf overgenomen dat medicijnen ontwikkelt voor radioligand therapie. Bij hen ontstond de behoefte aan een oplossing voor het verontreinigde afvalwater, dat inherent is aan deze therapie. Of wij niet een installatie konden bedenken om dat probleem te tackelen. Daar had ik wel oren naar. En mijn compagnons ook, dus we trokken het project naar ons toe en richtten naast onze fulltime job een eigen bedrijf op. Dat werd ZerEau.”

"Met ons filtersysteem kunnen ziekenhuizen aan veel meer mensen met kanker radioligand
therapieën bieden"

De ontwikkeling van het filtersysteem kwam ZerEau toe. Een tweede partij werd door Novartis aangewezen voor de ontwikkeling van het toilet. Dat liep helaas spaak. Bart: ,,Op een gegeven moment hadden wij onze filters gereed, maar was het toilet nog in ontwikkeling. We verloren het vertrouwen in die partij en kregen van Novartis groen licht om zelf een prototype te gaan bouwen. Nog nooit gedaan natuurlijk, maar het lukte. Het resultaat leek nog niet op een echt toilet, maar het was een goed werkend systeem. Op basis van dat eerste prototype kregen we een officiële opdracht en konden we rekenen op gedeeltelijke financiering. Er was één grote maar: binnen een half jaar moesten we twee exemplaren klaar hebben. Een onmogelijke opgave. Maar we geloofden in onze capabiliteit en hadden vertrouwen in een goede afloop. Uiteindelijk is het gelukt.”
Er zit ontzettend veel techniek in het toiletfiltersysteem. Het geheel bestaat uit een rvs-toilet met daarin een filterset, bestaande uit twee verwisselbare cartridges, en diverse interne opslagtanks. De cartridges filteren nagenoeg alle radioactieve bestanddelen uit het toiletwater en het water is gekoppeld aan meetsoftware. Bart: ,,Met de metingen monitoren we het toiletwater en weten we of het schoon genoeg is om aan het riool te mogen toevoegen.”
Het klinkt misschien alsof de totstandkoming van het filtersysteem allemaal appeltje eitje was. Het tegendeel was waar, vertelt Bart. ,,Om een medisch product te maken, moet je natuurlijk aan strenge eisen voldoen en moet het product uitvoerig zijn getest. In de periode waarin covid ons land verlamde, kregen wij toegang tot het lab van de Universiteit van Wageningen. We hebben daar onnoemelijk veel tests kunnen doen.”

Onderzoekstafel
,,Het bood ons de mogelijkheid om in extreem korte tijd de overstap te maken van de onderzoekstafel naar het veld. Parallel lopend aan het onderzoek struinden we de markt af, op zoek naar onderdelen voor het toilet. Werkte iets niet, dan zochten we net zo lang tot we iets vonden dat wel werkte. We zijn daarmee echt heel praktisch en met voortschrijdend inzicht te werk gegaan en zijn niet blijven hangen in ellenlange onderzoeken.”

Een resultaat van alle noeste arbeid: een eigen stand op het EANM in Barcelona, de European Association of Nuclear Medicine. Honderden partijen in nucleaire geneeskunde bezochten het congres. ,,De interesse in ons toiletfiltersysteem was groot.” Bart heeft sindsdien regelmatig gesprekken met hoge piefen over de grens. Bart: ,,Laatst hadden we een gesprek met een organisatie in het Verenigd Koninkrijk, en een in Zuid-Korea. Er is wereldwijd interesse in ons systeem. Dat is bijzonder, we hopen natuurlijk dat het mooie resultaten zal opleveren.”
Wat de toekomst brengt, is nog onzeker. Bart en zijn team blijven het systeem doorontwikkelen en hopen dat ze komend jaar een mooi koopcontract zullen sluiten met een ziekenhuis om de doorontwikkeling te kunnen blijven financieren. ,,We zijn sowieso met mooie dingen bezig, ook naast het filtersysteem. Het is al met al een bijzondere baan geworden.”