'Een coup wordt gepleegd'

Bestuurslid Hans Bond vreest voor toekomst FC Volendam

Door: Laurens Tol

Bond haalt de bekende sportieve prestaties aan: van de kelder van het betaald voetbal, naar de Eredivisie, met een vaak vol stadion. Het kostte heel wat pijn en moeite, verzekert hij. Des te pijnlijker vindt hij het hoe het bestuur nu behandeld wordt. Opnieuw zoekt de RvC de confrontatie op het moment dat de resultaten tegenvallen; bestuursleden ontvingen hun ontslagbrieven een paar uur na de verloren wedstrijd bij AZ. ,,Dat patroon kennen we inmiddels. Maar de sportieve tegenwind is goed verklaarbaar, er is genoeg vertrouwen dat we het kunnen omdraaien.”

Zoals eerder, was de door Bond en zijn bestuursgenoten gewenste bestuurlijke hervorming de laatste tijd een splijtzwam. ,,Er ligt een fantastisch hervormingsplan op tafel, met een gezonde structuur en garanties dat de club geworteld blijft in het dorp en toch kan groeien. Hier is maandenlang aan gewerkt, ook met Henk Kras Jr en Rob Bootsman van de RvC. Die waren het daarmee eens. Het hele bestuur was erbij, plus de directie. Alleen vier commissarissen ontbraken, die moesten uiteindelijk ook akkoord gaan. Op een donderdag twee weken terug hadden we hier weer zes uur lang een grote vergadering over waar iedereen bij was. Het zag er allemaal goed uit, kregen we te horen. Alleen waren er nog twee punten waar ze nog op terug zouden komen.”

,,Wij hebben in dat gesprek wel aangegeven dat het nu of nooit is voor de club. als er een niet te overbruggen verschil van inzicht zou zijn, waren we bereid om op termijn en in overleg onze bestuurszetels in te leveren omdat niemand natuurlijk groter is dan de club. zo ver mocht het echter niet komen, we kregen kort daarop dus een ontslagmail op zondagavond.”

‘‘Wij vinden dat je de uitvoering bij de specialisten moet laten”

Negen verantwoordelijken waren dus al akkoord gegaan, benadrukt de oud-voetballer nog eens. Daarna kreeg het bestuur alsnog een mail waar het niet op rekende. ,,Na maanden van gesprekken wilden ze toch weer aanpassingen. Er moest een algemeen directeur komen: Frans ten Berge. En Team Jonk moest weg. Jaap Veerman zei tegen Jan Smit dat het persoonlijk was, ongelooflijk. Wij zeiden toen: ‘De directiestructuur is cruciaal. We zijn een opleidingsclub; er moet een balans zijn tussen voetbal en zakelijk. De directie moet als team functioneren en ook de opleiding hoort in de directie, dat is onze levensader. En we zijn een vóetbalclub, dat is iets heel anders dan een gewoon bedrijf. We willen nooit meer dat iemand zonder voetbalaffiniteit de volledige macht kan krijgen, zoals in 1998 is gebeurd. Wat jullie willen, daar gaan we niet mee akkoord’.”

Bond schudt zijn hoofd over de RvC-reactie: ,,Blijkbaar zagen ze ontslag van het bestuur daarna als enige uitweg. Ze willen Team Jonk weg hebben, maar ook daarvan hebben wij gezegd: ‘Dat gaan wij nooit doen als bestuur’. Wij steunen de mensen die ons gebracht hebben waar we nu zijn en we zitten nog middenin het bouwproces. Waarom Team Jonk weg moet? Ik vermoed dat zij vinden dat ze teveel invloed hebben binnen de club en te dominant zijn. Iets anders kan ik niet verzinnen. Ze willen top-down besturen met een grote baas. De macht moet bij de bestuurders liggen. Terwijl wij vinden dat je juist aan de specialisten die al heel lang meelopen in de voetballerij, overlopen van kwaliteit en daar dag en nacht mee bezig zijn, de uitvoering over moet laten. Bottom up.”

De RvC zou als reden hebben genoemd dat die een ‘onafhankelijke technisch directeur’ wil. Bond moest volgens hem zelf ook het veld ruimen, omdat men tevens een onafhankelijk technisch bestuurslid zou willen. ,,Die onzin horen we al langer, maar die verwijten zijn niet onderbouwd. Ik ben op geen enkele manier afhankelijk van Team Jonk en zij niet van mij. Ik ben niet de enige bestuurder en mijn collega’s kijken mee. Mensen hebben ook geen idee hoe scherp en goed de interne discussies zijn. Wij als bestuur en RvC waren ook al akkoord inzake toetreding van een extra bestuurslid met aantoonbare voetbalervaring. We werken vanuit vertrouwen en een visie, en daarbinnen houden we elkaar scherp. Dat is cruciaal in een voetbalclub, die technische as van mensen. Dat moet goed zitten om stabiel te kunnen groeien. Maar de RvC denkt anders: vanuit macht en wantrouwen, en sturen puur op cijfers. Maar dat werkt niet in het voetbal. Nu zijn ze van plan ons te ontslaan komende donderdag. Ze sturen de twee boegbeelden van Volendam Jan Smit en Wim Jonk weg, dat is nogal wat. Maar er is nogal wat aan de hand op dit moment. Dus ik weet niet wat hun voortschrijdend inzicht wordt. Het volk moet kiezen.”

‘‘De genoemde mensen van de RvC - met wie wij het plan samen maakten - zullen nu op moeten staan”

Bond vermoedt dat er al een nieuw bestuur klaarstaat. ,,Anders leveren ze wanbestuur. Als wij er vrijdagochtend niet meer zijn, dan is de club onbestuurbaar. Dan moeten er dus nieuwe mensen worden geïnstalleerd, denk ik dus. En naast de poppetjes zullen de gevolgen enorm zijn vrees ik. Het is doodzonde, we zaten echt op de goede weg, merkte ik. De genoemde mensen van de RvC - met wie wij het plan samen maakten - zullen nu op moeten staan.”

Het technisch bestuurslid weet niet hoe het nu met de positie van de directie zit, van: Wim Jonk, Ruben Jongkind en Jasper van Leeuwen. De Raad van Commissarissen kan geen directeuren ontslaan. Dus een eventueel nieuw bestuur moet daar een beslissing over nemen, maakt Bond duidelijk. De club was in zijn ogen ‘op sterven na dood’, toen hij in het bestuur kwam. Als supporter en oud-voetballer is FC Volendam hem altijd aan het hart gegaan. ,,Er was niks meer van over. En kijk waar we nu staan. Dan wil je graag je werk afmaken, als je eenmaal goed bezig bent geweest. Juist nu ligt er een kans om door te pakken met een hervorming en ook met plannen voor het stadion, mogelijk gewoon op de huidige locatie”, stelt hij.

,,Er staat nu eindelijk geld op de bank, de financiële situatie is veel beter dan mensen denken omdat de transferinkomsten periodiek betaald worden. Het eenmalige forse verlies welke in 2023/2024 weer goedgemaakt wordt door een zeer positief resultaat is in gezamenlijk bewust genomen door alle interne geledingen. Eind 2023/2024 sluiten we af met een positief weerstandsvermogen van boven de miljoen. En er ligt een volledig plan, waarvan Ruben en Jasper de architecten zijn en ze nu lijken te zeggen: bedankt, nu gaan wij het uitvoeren en jullie moeten weg. Dat is natuurlijk bizar. Als de club een BV wordt en overgaat op aandelenuitgifte, dan is er ook meer kapitaal, dan krijg je buffers. Maar spelers zullen hier ook wat van vinden, wat de RvC nu doet. Dit wordt heel ernstig ben ik bang, ze weten niet wat op hen afkomt. De RvC liep nooit mee op de werkvloer, die heeft geen idee over hoe je een voetbalbedrijf moet runnen. Ik hoop voor ze dat hier goede mensen in willen stappen, ik zou dat zelf nooit doen nu. De kans is groot dat het hierdoor heel snel naar beneden gaat met de club.”

Bond kan niet iets bedenken dat hij zichzelf of het bestuur kan verwijten. ,,Het heeft zijn ziel en zaligheid aan de club gegeven”, zegt hij. ,,Er is een smerig spel gespeeld, een coupe wordt gepleegd. Ik kan er niks anders van maken. Wij hebben allemaal gedaan wat we konden, meer kunnen wij er niet meer aan doen. Het fundament is hopelijk gelegd. Maar dat het een hard gelag is, is een understatement.”

Spat het sprookje uiteen…?

Een sprookje leek werkelijkheid te worden, toen Jan Smit in april 2019 Wim Jonk de hand schudde. De zanger, jarenlang de bekendste Nederlander, de voormalig voetbalinternational, adept van Johan Cruijff. Twee mannen van eigen dorp, met een missie die ‘FC Volendam’ heette. Ondanks de gezamenlijke status, invloed en gunfactor kwam de houdbaarheidsdatum van het sprookje al vroeg onder druk te staan. Spat die morgen uiteen of komt er nog een wending?

• 1 december 2013: Jan Smit treedt tien jaar geleden toe tot het bestuur van FC Volendam, met de portefeuille algemene zaken. De toen 27-jarige artiest had al eerder uitgesproken dat hij op z’n veertigste voorzitter van FC Volendam hoopte te worden, als hij een stap terug zou doen als zanger. Tien jaar terug gaf hij aan graag als cement te dienen. ,,Ik wil een brug zijn tussen mensen en situaties. Het samenbrengen van de amateur- en de proftak heeft bijvoorbeeld mijn prioriteit. Er is teveel onnodige spanning tussen die twee en dat is zonde. Als die weg wordt genomen, zal zowel de RKAV als de FC daar alleen maar beter van worden. Ik zie het als een schone taak om het oud zeer weg te nemen, om zo Volendam als topsportgemeente weer een extra impuls te geven. We moeten allerlei krachten bundelen.”

• April 2019: De wens van Smit gaat in vervulling. Wim Jonk, die bij Ajax met toptalenten heeft gewerkt, tekent als hoofdtrainer bij FC Volendam en neemt mensen waarmee hij in Amsterdam samenwerkte mee.

• November 2019: Jan Smit vlucht naar Spanje, om zich te laten behandelen voor een zware burn-out.

• Maart 2020: de competitie wordt afgebroken door de coronasituatie; FC Volendam staat na een 4-0 zege op Jong Ajax op de derde plaats in de eerste divisie.

• 2021: Smit en Jonk reizen samen stad en land af, ook in België, om sponsoren aan te trekken

• Januari 2022: Piet Kemper kondigt aan ’s zomers terug te zullen treden als voorzitter. Enkele maanden later verklaart Jan Smit zich bereid zijn taken over te nemen.

• April 2022: de doelstelling, naar de eredivisie promoveren in drie jaar, is gehaald.

• 8 mei 2022: de huldiging verloopt legendarisch, met de intocht op de Heen en Weer 10 in de haven.

• November 2022: FC Volendam staat na veertien duels onderaan met zes punten. Een half jaar na het promotiefeest klinkt het ‘Wimpie, rot op’ en zijn er witte zakdoekjes te zien op de tribune. ‘De voetbalorganisatie zit nou eenmaal verstrengeld in de samenleving, dit betekent dat er ook veel (des)informatie wordt verspreid. Dat zal nooit anders zijn. Winnen doen ‘we’ samen, verliezen alleen… Dat alles in ogenschouw nemende, ben ik toch een hele trotse voorzitter. Ik zie door alle negativiteit heen, zoveel dingen die bij iedereen van FC Volendam wél goed gaan. Blijven geloven in waar we samen aan zijn begonnen…’, zegt Smit. ‘We zijn het kleinste clubje in Europa in de hoogste divisie. Wees trots, wees dankbaar, sta open voor een transformatie die een club probeert door te maken, na jaren van net niet of helemaal niet.’

• Februari 2023: Het rommelt al maanden. Achter de schermen is een kampenstrijd gaande. Het bestuur van FC Volendam legt Wim Jonk en zijn mannen tot medio 2026 vast. Door de voordracht van Keje Molenaar als vice-voorzitter zet de RvC een streep.

• Maart 2023: Tijdens een informatie-bijeenkomst in De Jozef bezigt een emotionele Jan Smit als voorzitter termen als ‘vergiftigen’ en ‘dolk in de rug’. Hij geeft aan persoonlijk garant te staan voor financiële tekorten.

• Mei 2023: FC Volendam handhaaft zich na een indrukwekkende reeks in de eredivisie en wordt veertiende. Wim Jonk stapt terug als hoofdtrainer en wordt Technisch Manager.

• Augustus/september 2023: In een zesdelige docu-serie op tv komen niet alleen de sportieve prestaties maar ook bijna alles wat achter de schermen speelt in beeld.

• November 2023: Op social media meldt Jan Smit dat zijn tijd als bestuurslid/voorzitter er – op de dag af net geen tien jaar – op lijkt te zitten. Zondag heeft hij een mail ontvangen van de RvC, dat voornemens is het bestuur te ontslaan. ‘De club zit in mijn hart, wees er alsjeblieft zuinig op’.