‘Het fulltime werken van hier, is voor deze vluchtelingen parttime’

‘Jobcoaches’ hielpen al tachtigtal Oekraïners aan werk

Nafize Sener en Eva van der Vaart zijn voor de uitdagende taak gesteld om te bemiddelen tussen de Oekraïense ontheemden en het lokale bedrijfsleven. Gelukkig beschikten zij voordat deze vluchtelingenstroom op gang kwam al over veel ervaring op dit gebied. Nafize voelde zich meteen geroepen om zich als professional hiervoor te gaan inzetten. ,,Ik vond het belangrijk om hieraan bij te dragen. Verschillende gemeenten waren op zoek naar jobcoaches om de vluchtelingen aan werk te helpen. Ik kijk er altijd naar waar ik het meest kan toevoegen en dat was hier in Edam-Volendam zeker het geval”, maakt Nafize duidelijk.

‘Ik vond het belangrijk om hieraan bij te dragen’

Nadat de basis-leefvoorzieningen aanwezig waren, begonnen de coaches met de gevluchte mensen te praten over deelname aan het arbeidsproces. Eva: ,,Eerst vindt er altijd een intake-gesprek plaats. Daarin vragen we uiteraard: hoe gaat het met je, en: ben je überhaupt toe aan werk? Voor iedereen maken we een CV, die bedoeld is om mensen te leren kennen. Daardoor kom je te weten wat iemands opleiding en werkervaring is. We inventariseren daarmee ‘wat we in huis hebben’ en daar gaan we dan mee aan de slag.”

‘Het valt echt niet mee om hier van nul af aan te beginnen’

De jobcoaches hoefden niet willekeurig bedrijven te bellen voor werkplaatsen voor de Oekraïners. Verschillende ondernemingen meldden zich al in een eerder stadium aan als plek waar zij terecht kunnen. Dat maakte het werk voor Nafize en Eva gemakkelijker. Nafize: ,,Ze hebben ons ontzettend goed geholpen door alert te zijn en proactief zich te melden. Deze bedrijven zijn daardoor als eerste geholpen met de mensen die we in huis hebben. Zestig procent van de vluchtelingen plaatsten we in een productiebedrijf. Het voordeel van dit soort ondernemingen is dat het daar niet uitmaakt of zij Nederlands spreken.”
Zo komt het dat er allerlei gekwalificeerde Oekraïense mensen werken in de productieprocessen van bedrijven in Edam-Volendam. Onder hen zijn bijvoorbeeld universitair geschoolden, verpleegkundigen en schoonheidsspecialisten. Doordat zij het Nederlands nog niet goed machtig zijn, kunnen zij op dit moment niet hun echte vak uitoefenen. Zij werken nu bij werkgevers als: UBV, Vomar, Cheese Factory, Van der Valk, Hero en Expert B.V. De jobcoaches waarderen het dat die meedenken om de vluchtelingen aan het werk te kunnen helpen. Deze bedrijven kijken ernaar waar zij van waarde kunnen zijn, ondanks de taalbarrière. Dat er sprake is van krapte op de arbeidsmarkt helpt daarbij, erkennen Nafize en Eva.

Zij vertellen eveneens dat de reacties vanuit het bedrijfsleven op hun nieuwe werkkrachten positief zijn. De instelling die zij gewend zijn, zou daaraan bijdragen. Eva: ,,In Oekraïne heerst een ander arbeidsethos dan in Nederland. Het fulltime werken van hier, is voor deze vluchtelingen parttime. Ze zijn dus altijd bereid om meer uren te draaien. Dat komt ook, omdat ze hier graag geld willen verdienen. Het verschil tussen de lonen in Oekraïne en Nederland is groot. Natuurlijk is het levensonderhoud hier wel een stuk duurder. Toch maakt de hogere beloning in ons land het wel aantrekkelijker voor de vluchtelingen om, voor hun doen, wat simpeler werk te verrichten.”

Inmiddels zijn er minimaal tachtig mensen aan werk geholpen door de inzet van Nafize en Eva. Toch zijn er nog tientallen vluchtelingen die nog naar een baan zoeken. Geïnteresseerde bedrijven zouden zich dus nog kunnen aanmelden als zij mogelijk een werkplek kunnen aanbieden. Zo zijn er bijvoorbeeld nog een hoop jongeren die graag aan de slag zouden willen. En een aantal hoogopgeleide mensen is nog niet aan een baan geholpen. De jobcoaches geven aan dat ondernemingen die hier interesse in hebben zich wel moeten realiseren dat er nog sprake kan zijn van een taalbarrière. Volgens hen kan het toch een goede stap zijn om te investeren in het aannemen van deze mensen met het oog op de toekomst.

‘We zijn er nog niet, want het gaat ook om de stabiliteit en de duurzaamheid van het werk’

De Oekraïense vluchtelingen tonen zich veerkrachtig, is Eva’s conclusie. Zij heeft bewondering voor hun houding. ,,Het valt echt niet mee om hier van nul af aan te beginnen. En dan toch zo’n bereidheid tonen om te willen werken. Als een werkgever vraagt of ze morgenochtend om 6.00 uur op de stoep kunnen staan, is de eerste vraag: ‘Waar moet ik zijn?’. Dat is wel bijzonder om te merken. Het is dus zeker niet zo dat wij eraan moeten trekken. Nafize: ,,Succesverhalen zijn bijvoorbeeld die van een al wat oudere vrouw die het ontbijt verzorgt bij Hotel Volendam. En die van een wedstrijdzwemmer die nu bij zwembad ‘De Waterdam’ werkt. Zo zijn er nog veel meer.”

Eva merkt als afgestudeerd toegepast psycholoog bij de vluchtelingen weinig van de mentale gevolgen van het moeten verlaten van huis en haard vanwege de oorlog. Het valt mee met de verdrietige verhalen. Al houden ze die wellicht voor zichzelf, denkt zij. Hoe lang de huidige opdracht voor de jobcoaches nog gaat duren, dat is de vraag. Het is onduidelijk of en wanneer de Oekraïners terug moeten naar hun moederland. Dat het conflict daar een onzeker verloop kent, draagt daar natuurlijk aan bij.

Nafize kijkt nu al met tevredenheid terug op het werk dat ze samen met Eva verrichtte. Toch is hun taak nog zeker niet voltooid. ,,We zijn er nog niet, want het gaat ook om de stabiliteit en de duurzaamheid van het werk waaraan we deze mensen geholpen hebben. Gelukkig zeggen de meeste werkgevers dat ze hun graag willen behouden als er werk is. Persoonlijk vind ik wel dat er een goede samenwerking is geweest tussen het bedrijfsleven, de vluchtelingen, de gemeente en ons”. Eva: ,,Daar sluit ik mij bij aan. De bereidwilligheid vanuit de gemeenschap hier was groot toen deze gevluchte mensen moesten worden opgevangen en dat is nog altijd zo. Hopelijk gaat die ook leiden tot verschillende duurzame samenwerkingen.”