‘Tijd dat we de gemeenschap uitnodigen en bedanken’

Memorabele dag voor CarMar: officiële opening en afscheid mede-initiator Jan Tol

Jan Tol, met op de achtergrond de bewoners van CarMar die gezamenlijk eten: ,,CarMar is uniek in Nederland.”

Door: Eddy Veerman

,,Het heeft een behoorlijke ontstaansgeschiedenis gehad”, begint hij. ,,Met betrokkenheid van de héle gemeenschap. We deden bij aanvang in januari 2018 wekelijks een oproep in de Nivo, of mensen wilden sponsoren en deelnemen aan onze obligatielening. Op zeker ogenblik werd gevraagd ‘wat kom je nu nog tekort?’, hetgeen resulteerde in een slotactie onder het motto ‘een kwart miljoen-samen doen’. Een fantastische dag op zaterdag 26 oktober 2019, die live te volgen was door een uitzending van onze lokale omroep LOVE. De opbrengst van die dag en avond met spontane medewerking van artiesten, was maar liefst € 368.500,-….. Je kunt je voorstellen wat dat betekende. Kinderen, mensen, bedrijven, artiesten, ze hebben allemaal een bijdrage gedaan. Uiteindelijk is het gebouw gerealiseerd, met een totale bouwsom van 4,2 miljoen euro.” Op 6 januari 2020 konden de eerste bewoners hun intrek nemen, waarbij 24/7 zorgverlening aanwezig zou zijn. ,,Wat betreft de zorgmedewerkers, werden we op het laatste moment geïnformeerd, dat het benodigde aantal medewerkers nog niet beschikbaar was. We begonnen daardoor met acht kinderen in plaats van de geplande veertien. Dat was wel even een dingetje. Na een maand stond er een iets uitgebreider team van medewerkers en konden de anderen hun intrek nemen. Een paar weken later werden wij – en de rest van de wereld – overvallen door Covid-19. Ik werd gebeld door de geneeskundige dienst van onze zorgverlener: de bewoners en medewerkers moesten in preventieve quarantaine, vanwege de coronamaatregelen. Als ouders besloten om hun kind – gedurende de maatregelen – niet in huis terug te nemen, dan mochten ze ook niet op bezoek komen. Een aantal jongeren bleef hier, die konden gezien de grote verandering die het met zich meebracht niet meer terug.”

,,Het zorgteam moest zichzelf uitvinden, ouders mochten niet naar binnen en moesten bij bezoek achter het glas blijven, managers kwamen niet meer binnen en medewerkers draaiden twaalfurige diensten om het aantal contactmomenten zo gering mogelijk te laten zijn. Je kunt je voorstellen dat het een waanzinnige situatie was. Het was de ellende die je ook bij bejaardentehuizen zag. Voor de ouders was het een groot drama. Ze hadden al een behoorlijke overweging moeten maken om tot de beslissing te komen hun kind ‘de deur uit’ te laten gaan, dan heb je na dat dilemma de stap genomen en dan mag je er plotseling niet meer bij.”

,,Het was best een hele intensieve periode.” Verschillende coronamaatregelen, persoonlijke beschermingsmiddelen, besmettingen, vaccinaties, dagbestedingen die waren gesloten en een nieuw team van medewerkers met leiding op afstand. ,,Bijna vanzelfsprekend ontstond een situatie waarbij we in goed overleg moesten besluiten om de samenwerking te beëindigen. Negen maanden na de start moesten we op zoek naar een andere organisatie voor de zorgverlening en dat werd Woondroomzorg uit Geldermalsen. Een onderneming die inmiddels circa dertig vergelijkbare ouderinitiatieven begeleidt. Zij hebben het team uitgebreid en we beschikken nu over een fantastische groep van medewerkers. Er kunnen nog altijd mensen bij, maar het draait.”

"Het is onvoorstelbaar, de medewerking die we hebben gehad"

In al die tijd deed zich nog geen mogelijkheid voor om tot een officiële opening te komen. ,,Het wordt nu wel gelegenheid dat we de hele gemeenschap kunnen uitnodigen. Toen de bovenverdieping met PVC gelegd was hebben we open dagen gehad voor vrienden, familie. Er zijn al tientallen mensen geweest, maar heel veel mensen nog niet. Het is iets om trots op te zijn. Het zijn de mensen die geld gegeven hebben, je wilt dan graag laten zien wat je met die centen gedaan hebt. En dankbaarheid uitspreken.”

Alleen al de gedachte aan de genereuze gebaren van al die mensen maakt Jan emotioneel. 18 maart wordt er ook nog eens afscheid van hem genomen, als voorzitter. ,,Er moet een woordje gehouden worden en ik kan een hele dag praten, maar dat gaat mij dan niet lukken. Maar ik wil wél heel graag al die mensen bedanken. Als het over CarMar gaat, raakt dat me. Vandaar dat ik dat in ieder geval alvast vanaf deze plaats doe. Aan alle obligatiehouders, heb ik reeds een brief gestuurd met een toelichting over de actuele situatie van Stichting CarMar. Daarin aangegeven, dat reeds veel obligaties waren omgezet in een schenking en daarbij de vraag of ze wellicht ook deze overweging wilden maken. Deze oproep was niet tevergeefs, want inmiddels hebben we 420 obligaties terug ontvangen, ofwel een bedrag van € 105.000,- en dat is een rechtstreekse vermindering van onze schuldenlast. Voor mij persoonlijk ook een fantastisch cadeau bij mijn afscheid als voorzitter. Dat is Volendam op z’n grootst. Het is onvoorstelbaar, de medewerking die we hebben gehad. Er zijn winkeliers geweest die allerlei acties hadden voor CarMar, ook winkeliers waarvan nu de deuren gesloten zijn door corona.”

Vanwege zijn tomeloze en belangeloze inzet ontving Jan Tol een lintje. ,,Ik ben heilig verklaard”, glimlacht hij. ,,Daar gaat het allemaal niet om, maar om dat vertrouwen, puur het vertrouwen dat alle mensen hebben gehad, mensen die samen voor de totstandkoming van CarMar hebben gezorgd. Tot op de dag van vandaag blijft het doorgaan. Mensen die komen met de vraag ‘ik heb nog een tafel, heb jij daar wat aan?’ En dan is dat een prachtige eiken tafel, die dan vervolgens door een bouwbedrijf naar boven wordt gehesen. Te gek voor woorden en zo kan ik drieduizend anekdotes vertellen wat mij is overkomen.”

"Inmiddels waren er verschillende ouderparen die op dat moment hun hele toekomst in rook zagen opgaan."

,,Daarnaast hebben we ook de nodige drama’s meegemaakt. Dit hele initiatief is in 2009 opgezet en in 2013 werd ik gevraagd als ambassadeur van Stichting CarMar. Ze zochten iemand die er voor zou kunnen zorgen dat het initiatief verder kwam. Ik ben met wethouders gaan praten en uiteindelijk is er is een verklaring getekend waarbij wij een jaar de tijd kregen om te bewijzen dat er genoeg belangstelling zou zijn. Na een langdurige voorbereiding lag er een plan en was er overeenstemming met de Gemeente, toen bleek dat het toenmalige bestuur de financiering niet rond kreeg en besloot om het hele initiatief af te zeggen. Inmiddels waren er verschillende ouderparen die op dat moment hun hele toekomst in rook zagen opgaan. Dat stak mij tegen de borst, toen dacht ik bij mezelf ‘dit is doodzonde’, nu zijn we zover, we moeten nu door en werd zelf voorzitter van Stichting CarMar.”

,,Na alle Covid-19 perikelen werden wij geconfronteerd met het vertrek van twee bewoners. Daarnaast betreurden wij het overlijden van onze bewoonster Elles Bond, de dochter van ons bestuurslid Jaap Bond. Door de leegstand van appartementen en het niet kunnen verhuren van onze tweede verdieping werd het steeds moeilijker om aan al onze financiële verplichtingen te kunnen voldoen.” Desondanks werd de bovenverdieping verbouwd. ,,Die wilden we inzetten voor allerlei groepen, ofwel huisvesten voor het algemeen belang. We kregen tal van materialen gesponsord en dan heb je zo’n mooie ploeg van ouders met allerlei kwaliteiten. De één heeft de ruimtes betimmerd, de ander de elektrische installatie aangelegd, stukadoors, schilders, alles werd in eigen beheer gedaan.”

Inmiddels wordt de verdieping dagelijks gebruikt. ,,Angelique van den Hogen en Ella Aberson (KunstopStap) geven schilderlessen aan groepen kinderen en volwassenen. Namens PX is er een club 3-D handwerken en Invident (visueel gehandicapten) heeft er zijn wekelijkse bijeenkomst. Verder worden er Yoga-lessen en Mindfulness trainingen gegeven. Daarnaast zijn er twee lokalen in gebruik door De Zorgcirkel, waarin lessen worden gegeven voor hun medewerkers en uiteraard maken onze eigen bewoners ook gebruik van de ruimte voor sport- en spel, creatieve bezigheden en muziek.”

,,Nu ik stop als voorzitter, wil ik wel betrokken blijven als vrijwilliger technische zaken. Dat is leuk werk. We hebben inmiddels ook een fantastisch team van vrijwilligers voor techniek, de tuin en dames die ’s morgens om zeven uur of s’ middags om vier uur aanwezig zijn om te helpen met het eten. De extra handen en ogen die je nodig hebt, dat geeft de medewerkers de gelegenheid goed werk te doen. Anderen ruimen dan bijvoorbeeld de tafel op. Dat is geweldig. Nu dat allemaal voor elkaar is, alle kamers bezet, de bovenverdieping verhuurd, nu is het een mooie gelegenheid om echt te stoppen. Maar het bestuur moest wel worden aangevuld. Je ziet bij heel veel van dit soort stichtingen en ouderinitiatieven, dat de meerderheid van stemmen berust bij ouders of bloedverwanten. Die ouders willen zelf invloed hebben op de verzorging van hun kind. Ook bij ons is dit aangepast naar een structuur met zeven bestuursleden, waarvan vier ouders en drie externe leden.”

,,Nogmaals wil ik iedereen bedanken voor het vertrouwen. We hebben ook een CarMar Club in het leven geroepen, met bedrijven die 500 euro per jaar schenken voor een periode van vijf jaar. Een aantal zijn reeds in 2017 begonnen en hebben in 2021 hun laatste bijdrage voldaan. Ook aan deze bedrijven heb ik een brief gestuurd met een toelichting over de actuele situatie en daarbij aangegeven dat we hun ondersteuning nog steeds heel goed kunnen gebruiken. Op de vraag of ze deze steun zouden willen voortzetten voor een nieuwe periode van vijf jaar, wordt vrijwel zonder uitzondering positief gereageerd.”

Hij houdt vinger aan de pols. ,,Elke dag gebeurt er wel iets. Dan staat de voordeur open of de lift doet het niet. Dan moet er een monteur komen en dat moet snel worden geregeld, wat niet gemakkelijk is, als particulier initiatief. Maar het moet en lukt, het gaat tenslotte om zestien jongeren die hier zitten met een reden, niet voor zweetvoeten, zeggen we hier vaak.”

,,En weet je, als ik binnen stap, zie ik zoveel liefde en gezelligheid bij de bewoners, medewerkers en vrijwilligers. Ze hebben allemaal ‘hun eigen zweetvoeten’, maar het is wel leuk. Ze zitten met z’n allen aan tafel, met eten, doen samen mee aan de spelletjes. Ze hebben een eigen ruimte, maar ze zijn in alles niet alleen. Ze delen dat ze een beperking hebben, maar ze delen ook de mooie spontane dingen. Dat kan hier. Het draait allemaal, met dank aan de gemeenschap.”

Opening en Open Dagen

Op 18 maart is de opening en op de 18e en 19e zijn er tevens twee Open Dagen. ,,Voor iedereen die het graag wil zien. De opening wordt verricht door Anneke, de vrouw van Pius Schilder, die wekelijks een foto nam voor de NIVO wanneer we weer een cheque met donatie hadden ontvangen. Vanaf de start in januari 2018 hebben we iedere week een artikel mogen aanleveren met de laatste financiële stand van zaken. Ik durf zelfs te beweren dat het realiseren van ons CarMar (t)huis niet was gelukt zonder deze medewerking. Pius overleed in mei 2021 en als eerbetoon aan hem vinden wij het heel bijzonder dat Anneke de opening zal verrichten.”

Quotes van bewoners en ouders

‘Jan en ook Marie, want achter elke geweldige man staat ook een geweldige vrouw, anders kom je nergens aan toe. Wat zij voor ons hebben gedaan, is niet in woorden te vangen. Eeuwige dankbaarheid is op zijn plaats.

Zonder Jan was CarMar er nooit gekomen. Het prachtige thuis voor onze kinderen. Ze wonen er echt geweldig en daar zijn we heel erg dankbaar voor.’

- Margreet

‘Het was als een sprookje: onze zoon zou gaan wonen op het dorp, in een soort paleis! Helaas heeft ieder sprookje ook een mindere periode: met tegenslag, verdriet en verlies. Maar zoals een goed sprookje betaamt: er was een....Jan, een held zonder cape.

Jan stond aan de wieg van de bouw van het paleis en heeft ons door roerige periodes heen geloodst. Hij heeft eindeloos gestreden, gepraat, geluisterd, geklust, gevraagd, gezorgd. Met een niet aflatend enthousiasme en vaak met zijn vrouw Marie aan zijn zijde. Marie is de stille kracht, maar o zo belangrijk.

Wij zijn nog niet bij 'ze leven nog lang en gelukkig', want er zijn altijd weer nieuwe uitdagingen. Maar Jan heeft een stevig fundament neergezet en ons rustig aan geleerd om op eigen benen te staan zodat Jan elders heldendaden kan gaan verrichten. Al blijft hij elke dinsdag nog beschikbaar om samen met zijn klusteam ons hightech paleis in optimale staat te houden. Jan en Marie, oneindig veel dank voor wat jullie voor ons betekend hebben en altijd zullen blijven doen.’

- John en Elza

‘Jan is voor Tim de man die alles maken kan. Is er iets stuk of werkt het niet, dan zegt Tim: ‘Jan moet komen, Jan maken.’’

- Johan en Jolanda

‘Jan heeft met z’n inzet en z’n hele hebben en houwen ervoor gezorgd dat al onze kinderen een gezellig, liefdevol, mooi en warm onderkomen hebben. Hijzelf zou zeggen ‘ik heb m’n best gedaan en ik hoef geen standbeeld’.

Onze zoon Tommy en Jan komen elkaar regelmatig tegen in de gangen, of Jan loopt even bij hem binnen. Dan verwelkomt Tommy hem met ‘opa’. ‘Nee Tommy’, zegt Jan dan. ‘Ik ben geen opa, ik ben bap’.’

- Lia en Jan

‘Jan Tol nonnie… één van de mensen zonder wiens betrokkenheid het CarMar huis simpelweg niet had bestaan. Zijn ziel en zaligheid heeft hij erin gelegd en wij zullen hem daar altijd dankbaar voor zijn!’

- Harrie, Mona en Rens

‘Hé pa.’
‘Ja, Michel, wat is er?’
‘Pa, Jan Nonnie…
dat is mijn vriend.’

- Bewoner Michel Binken

(als je hem kent, weet je
hoe bijzonder dit is)

‘Jan, wat hebben we gelachen toen jij echt dacht dat ik vast zat in de lift, terwijl dat een truc was om jou naar jouw afscheidsfeestje te lokken.

Ik wil jou bedanken voor dat jij altijd klaar staat voor ons, in voor- en tegenspoed. Van grote klussen tot kleine klusjes, niets is teveel voor jou! Nogmaals dank en ik zie je weer als ik je nodig heb.’

- Thomas (bewoner)

‘Wij zijn Jan eeuwig dankbaar voor het opzetten en leiden van zijn ‘kindje’, het CarMar huis. Zijn bevlogenheid, liefde, passie en inzet zijn van onschatbare waarde geweest, voor de prachtige en veilige leefomgeving van de bewoners en hun ouders.’

- Simon, Judith, Juliet, Mathilde en vooral Emma

‘Mensen die een meerwaarde aan de samenleving toevoegen op dit niveau, zijn op één hand te tellen, dus een diepe buiging voor Jan.’

- Evert en Suzanne