Provincie mag zich er over gaan buigen

Spanning in raadszaal tijdens bespreking Lange Weeren-plan

Door: Laurens Tol

In de tot raadszaal omgetoverde poptempel PX was meer publiek aanwezig dan gebruikelijk. De spanning was voelbaar. Want van de koers die men moest inzetten, zullen een hoop inwoners de gevolgen merken. Niet alleen woningzoekenden, maar ook omwonenden, woonorganisaties en zij die het belang van natuurbescherming zwaarder laten meewegen. Afgevaardigden uit al deze belangengroepen kwamen aan het woord en werden bedankt voor hun bijdrage. De grondbezitters Scholtens en BPD, bekendstaande als projectontwikkelaars, lieten zich niet horen.

"Ontwikkel de Lange Weeren tot natuurgebied en kijk wat je daar nog aan woningen kunt bouwen"

Toch was aan de reacties van het publiek en de raadsleden al wel af te lezen welke kant het zou opgaan. De ene spreker kreeg een warm applaus, het andere betoog werd minder warm onthaald. Ook voorafgaand aan de raadsbijeenkomst leefde al het idee dat dit plan wel op goedkeuring kon rekenen. Toch was dit nog niet zeker en waren er nog onderdelen die de bespreekronde spannend maakten. Zo sprak wethouder Marisa Kes al kort na haar hernieuwde aantreden de wens uit dat de gemeenteraad unaniem zou instemmen met ‘haar’ Lange Weeren-plan. Dit zou een sterk signaal afgeven naar de provincie, als er een draagvlak van maximale afmeting voor is.
In dat licht was het spannend toen een van de grootste critici van bouwen in de Lange Weeren, GroenLinks-fractievoorzitter Nico van Straalen, als eerste het woord mocht nemen. Tegenover hem keek en luisterde wethouder Kes aandachtig mee. ,,Er wordt een redelijk eenvoudige beslissing verwacht, namelijk het opsturen van een brief naar Provinciale Staten”, begon Van Straalen. ,,Maar het zou raar zijn als wij niet gedetailleerd naar het onderliggende plan zouden kijken en dat hebben wij natuurlijk zeer uitvoerig gedaan. Het staat vast dat de wethouder het ons niet gemakkelijk heeft gemaakt.”

De fractievoorzitter sprak over ‘een kleine revolutie’ toen hij het onderdeel van eenderde sociale huurwoningen besprak. Dit prees hij dan ook, evenals het aandeel van betaalbare koophuizen. Maar niet alles is in zijn ogen prijzenswaardig. Het totale aantal te bouwen woningen zint hem minder. ,,1160 huizen is meer dan in het bestuursakkoord van 2011 is afgesproken. Dat beoogde om de bouw van woningen te beperken in een bijzonder provinciaal landschap wat de Lange Weeren is. Er zijn aanwijzingen dat de provincie toch met dit hogere aantal akkoord zal gaan. Toch moet dit bestuursakkoord wel opengebroken worden. GroenLinks vraagt zich daarom af: waarom niet gewoon binnen deze afspraak gebleven? Loopt het college niet te hard van stapel?”

Tweederde sociale huur
Om zijn betoog te ondersteunen, haalde Van Straalen de bevindingen van de Adviescommissie Ruimtelijke Ordening (ARO) aan. Dit was volgens hem een ‘zeer kritisch commentaar’ op het Lange Weeren-plan. Verder wees hij op een door de provincie gemaakte bevolkingsprognose. Hierin valt de demografische ontwikkeling een stuk lager uit dan de cijfers waar het college vanuit gaat. Volgens Van Straalen lijkt het plan op het eerste gezicht een natuurontwikkelingsproject. Toch valt dit bij nader inzien tegen, vindt hij. Van het ‘plasdras-gebied’ is het oppositielid eveneens niet onder de indruk. Zijn belangrijkste aanbeveling luidt: ‘Ontwikkel de Lange Weeren tot natuurgebied en kijk dan wat je daar nog aan woningen in kunt bouwen’.

Na afloop van alle bijdragen van de fractievoorzitters was het woord aan de wethouder. Zij sprak tegen dat het aantal van 740 woningen in het bestuursakkoord is vastgelegd. Kes: ,,Dit was de woningbouwopgave tot 2020. Er staat niet in dat er maximaal 740 mogen komen. In de structuurvisie van 2009 staat al dat er 1160 woningen gebouwd worden in de Lange Weeren. Daarbij komt dat als we 740 woningen bouwen, we niet tweederde sociale huur en betaalbare woningen kunnen realiseren. Omdat dan de infrastructuur moet worden betaald door dit aantal en dat kan dan financieel niet uit. Dus nogmaals, een oproep voor de tiende keer aan meneer Van Straalen om mee te gaan met het plan”, vertelde de wethouder, terwijl ze haar opponent glimlachend aankeek.

Later probeerde Van Straalens PvdA-collega Pim Bliek hem te overtuigen om toch vóór te stemmen. Met onder meer als reden dat het plan zo niet door één zetel van een linkse partij, maar door vier zetels zou worden gesteund. Zo zouden ze beter hun wensen kunnen inbrengen. Deze poging van Bliek mocht niet baten. Dat nam niet weg dat een overgrote meerderheid van de raad stemde vóór het Lange Weeren-plan. Het onderwerp kon als hamerstuk door naar de raadsvergadering, waarbij de GroenLinks-fractievoorzitter nog wel een stemverklaring zou afgeven.

"Ik maak vanavond een iets andere afweging dan de twee fractieleden naast mij"

Daarin lichtte hij nog eens zijn beweegreden toe om niet mee te gaan met het voorstel. Van Straalen: ,,Dit is een richting die wij eigenlijk niet op willen. Mijn vraag over de door de provincie berekende bevolkingsgroei is bijvoorbeeld niet beantwoord. Het is voor ons erg moeilijk om in te stemmen met een plan waarmee wij het niet eens zijn.” Daarna volgde een verrassende uitkomst: ,,Uiteindelijk geldt deze stemverklaring voor twee van de GroenLinks-leden. Het derde lid heeft haar eigen stemverklaring.”
Het jonge raadslid Quinty van der Zee bleek in een andere richting te willen stemmen als haar fractiegenoten. Zij vertelde waarom ze tot deze beslissing kwam. Van der Zee: ,,Ik maak vanavond een iets andere afweging dan de twee fractieleden naast mij. Na veel goede gesprekken in de fractie en in de partij in de afgelopen periode. Ik maak deze afweging vanwege de sociale huur- en koopwoningen. In dit plan is een groot aantal betaalbare woningen opgenomen. Gezien de huidige behoefte - die ik ook om mij heen zie - maak ik vandaag de keuze om vóór te stemmen.”

Daarmee stemde de hele raad - op twee leden na - in met het versturen van het Lange Weeren-plan naar de provincie Noord-Holland. Met het tikken van de burgemeestershamer was dit officieel beklonken. Enkele raadsleden refereerden er al aan: daarmee is nog lang niet zeker of dit voorliggende plan ook daadwerkelijk wordt goedgekeurd. De komende tijd zal men met spanning de reactie van de provincie afwachten. De hoop is dat die spoedig zal volgen, zodat aan de details kan worden gewerkt, die men zal verwerken in het ontwikkelkader.

Geen ‘keiharde toezegging’ over statushouders

Jaap Schilder (FvD) vroeg aan wethouder Kes of zij de toezegging kon doen dat in de toekomstige woningen van de Lange Weeren geen statushouders komen te wonen. Dit kan zij niet vanwege een wettelijke basis die daarvoor geldt.

Kes: ,,U weet dat ik dit niet kan toezeggen, want dit wordt door het Rijk geregeld. Wij krijgen ieder jaar een opgave, een taakstelling voor het huisvesten van statushouders. Dat gaat om een bepaald aantal per halfjaar. In 2022 waren dat over een heel jaar negenenveertig statushouders. Dat zijn veelal gezinnen tot zes personen. Dus dat gaat om maximaal zeventien woningen op jaarbasis, die vanuit de Wooncompagnie en de Vooruitgang worden verhuurd. In dit jaar zijn er zo’n honderdvijftig woningen vrijgekomen, dus ongeveer tien procent is toegekend aan deze groep mensen. Dit is een wettelijke opgave en daar voldoen wij dus ook aan. Als u dus vraagt of ik een keiharde toezegging wil doen: nee, dat kan ik dus niet. Maar ik hoop toch dat u instemt met het plan Lange Weeren.”