Volendams Verleden: Familie Visscher vanuit Schokland via Edam naar Volendam
Bij één van onze laatste bezoeken aan het Waterlandsarchief in Purmerend deden we een interessante ontdekking, betreffende de Schokker familie Visscher/Visser. Met medewerking van archivaris Ton Mooijer vonden we, dat het gezin van Pieter Visscher en Marijtje Koek bij de ontruiming in mei 1859 van Schokland niet direct naar Volendam is gekomen, maar eerst een tijdje in Edam heeft gewoond.
Voor een andere grote verrassing moeten we even terug naar het hierboven reeds genoemde echtpaar Pieter Visscher en Marijtje Koek, die aan het Oorgat woonden. We vonden namelijk, dat er twee Schokker jongens bij hen inwoonden.
Na zijn verblijf in het katholieke weeshuis in Edam ging Albert Visser naar Volendam en werd schipper op een Volendammer botter. Hij trouwde met Jannetje Buijs. Onder andere de leden van de familie Dirk ‘Kik’ Visser zijn nakomelingen van dit echtpaar.
Samen met nog een andere Schokker familie woonden zij in bij een alleenstaande vrouw. Later vestigden zij zich zelfstandig aan het Oorgat, buiten de stadspoort, wat enigszins tekenend is voor de financiele situatie waarin de Schokkers zich na de ontruiming bevonden. ‘Geen cent te makke’, zouden we ons tegenwoordig plastisch uitdrukken. Daar kwam nog bij, dat vader en moeder Visscher allebei op betrekkelijk jonge leeftijd zijn overleden, in Edam. Moeder kwam te overlijden in het kraambed, samen met een kindje, een meisje. Vader Pieter Visscher overleed slechts enkele maanden later. De kinderen waren toen nog minderjarig en werden opgenomen in het katholieke weeshuis aan de Voorhaven in Edam. De broers Jan en Albert Visscher zijn na hun ontslag uit het weeshuis naar Volendam gekomen, zijn allebei visser geworden en kregen allebei een groot aantal nakomelingen Visscher en Visser in Volendam. Jan bleef Visscher met sch, Albert veranderde zijn naam in Visser met een dubbele ss. Hun oudste broer Jaap bleef na zijn verblijf in het weeshuis in Edam wonen. Onder andere Gerard Visser, de groentenman van de Prinsenstraat is een nakomeling van deze Jaap Visser. Ook Peter Visser, die sommige oud- voetballers nog zullen kennen als voetballer en voetbaltrainer en er zijn nog zussen.
Jan Kwakman ‘Ballap’ woonde bij zijn oom en tante in Edam
Voor een andere grote verrassing moeten we even terug naar het hierboven reeds genoemde echtpaar Pieter Visscher en Marijtje Koek, die aan het Oorgat woonden. We vonden namelijk, dat er twee Schokker jongens bij hen inwoonden.
De ene was een Albert Klappe, de andere was Jan Kwakman, de voorvader van alle ‘Ballappen’ in Volendam. Dat Jan daar inwoonde was niet helemaal toevallig. Zijn moeder was Eva Visscher, een zus van Pieter. Eva Visscher was op jonge leeftijd overleden, mogelijk dat ‘Jan Ballap’ daarom bij zijn oom en tante in Edam was ‘thuisgehaald’.
Na het overlijden van zijn oom en tante is hij teruggekeerd naar Vollenhove, de plaats waar zijn vader zich had gevestigd na de ontruiming van Schokland in 1859. Deze was inmiddels opnieuw getrouwd, met de Schokkerin Annetje Konter. ‘Jan Ballap’ is uiteindelijk toch weer vanuit Vollenhove teruggekeerd naar Volendam. Hij trouwde met Neeltje Keuken en vestigde zich aan het Zuideinde, waar nu nummer 38 moet zijn. Hij werd schipper en gaf zijn schip de naam: ‘Het Onschuldige Kind’. Wie zou hij met dat ‘Onschuldige Kind’ bedoeld hebben ?? Uit bovenstaande gegevens valt ook op te maken, dat de Visschers en de ‘Ballappen’ in de huidige generaties ergens in de 5e of 6e graad verwant zijn aan elkaar.
Schokland-expositie in het Volendams Museum duurt nog tot en met zondag 13 november
Na de ‘Schokker Verhalenmarkt’ van afgelopen zaterdag gaat de expositie over Schokland en de duizenden Schokker nakomelingen in Volendam nog t/m aanstaande zondag 13 november.
In mei 1859 moest, op last van de regering, het voormalige Zuiderzee-eiland Schokland geheel zijn ontruimd. Enkele katholieke vissersfamilies uit de buurtschap Emmeloord kwamen toen naar Volendam. We hebben ze al eens eerder genoemd: Bien, Konter, Sul, Visscher/Visser, Mastenbroek, Kluessien, Mossel, Kwakman ‘Ballap’ en Smit ‘van Diene’. In de expositie wordt tevens getoond, waarom de regering wel tot de beslissing móest komen, om het eiland te laten ontruimen. Verrassend zijn ook de overeenkomsten in klederdracht van de toenmalige Schokkers en Volendammers.
Een bezoek aan deze expositie is daarom zeker de moeite waard. Voor de vele nakomelingen van de Schokker families die in 1859 naar Volendam kwamen is het eigenlijk een ‘must’ ! Tijdens het bezoek kan men nader geïnformeerd worden over de Schokker afkomst of over een mogelijke Schokker afkomst. Zelfs kan men een stamboom laten samenstellen, waarin de Schokker voorouders zijn opgenomen. De expositie in het museum duurt nog maar 4 dagen ! Daarna sluit het museum voor een winterpauze. Met de vriendelijke groeten van Jan Schilder Vik, Pegasusstraat 25, 1131 NA Volendam, tel. 362216, e-mail: jan.schilder1@ziggo.nl
Steun het Volendams Museum met een vrijwillige bijdrage!
Klik hier om een vrijwillige bijdrage te doen.
Jacob Visser bleef na zijn ontslag uit het weeshuis in Edam wonen. Hij trouwde met de Volendamse Elisabeth Keuken. Op de foto zijn ze in Volendammer dracht gekleed. Zij hebben nakomelingen Visser o.a. in Edam en in De Rijp.
Jan Kwakman, ‘Jan Ballap’ komt net thuis van het vissen en gaat over de dijk naar zijn huis, aan het Zuideinde. Een deel van zijn jeugd bracht hij door in Edam.
Uw reactie