Nieuwe uitdagingen nopen Brandweerzorg tot investeringen in organisatie

‘Vrijwilligheid blijft de ruggengraat’

Door: Laurens Tol

Saskia van den Broek is directeur van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland. Tijdens de raadsvergadering leidde zij de presentatie over de laatste ontwikkelingen op het gebied van de ‘brandweerzorg’ in. Daarbij sprak zij de raadsleden rechtstreeks toe. Van den Broek: ,,Wij vragen u om een extra financiële bijdrage in de komende jaren. De brandweerzorg gaan wij versterken op een manier die onvermijdelijk meer geld kost. Dan is het heel belangrijk dat u precies weet waarom wij dit van u vragen.”
Daarna gaf Van den Broek het woord aan Frank Kuntz, Hoofd Brandweerzorg van dezelfde veiligheidsregio. Hij vertelde allereerst over een nieuwe Europese maatregel die voorschrijft dat vrijwilligers niet langer tot bepaalde taken mogen worden verplicht. Dat wil zeggen dat ze bijvoorbeeld niet meer verplicht aanwezig moeten zijn in de kazerne. Daarnaast zet men nu nog onbetaalde krachten in voor ‘piket-regelingen’. Dat zij dus thuis stand-by moeten staan om in actie te komen als dat nodig is. Dit mag in de toekomst niet meer en daarvoor moet de brandweerzorg met ‘alternatieve oplossingen’ komen, vertelde Kuntz.

"Rondom het duikteam en het red-voertuig zijn er bezettings- problemen"

Een ander knelpunt dat de leidinggevende aanstipte gaat over ‘bezettingsproblemen’. Kuntz: ,,Die zijn er rondom het duikteam en het ‘red-voertuig’. Dat heeft ermee te maken dat de duiktaak dusdanig veel specialistische kennis vraagt, daar zit een zwaar oefenprogramma aan vast. Dat zorgt ervoor dat deze taak steeds minder geschikt is om door vrijwilligers uit te laten voeren. Als regio zijn wij daar niet uniek in, dit is een landelijke trend. Het duurt niet lang meer of dit kan alleen nog door professionele collega’s worden ingevuld.”
Dezelfde problemen zouden gelden bij de inzet van het zogenoemde red-voertuig. ,,Daarvan hebben wij er drie in de regio. Vanuit de vrijwilligers die daarop worden ingezet, krijgen wij steeds vaker te horen: het rooster is zo belastend dat we dat moeilijk kunnen rondkrijgen. Dat zorgt er ook voor dat een van die voertuigen regelmatig buiten dienst is.”
De brandweerzorg ondervindt tevens moeilijkheden doordat bepaalde omgevingen steeds minder bereikbaar zijn. Kuntz noemde daarbij dat gebieden steeds meer bebouwd worden, met langere reistijden voor vrijwilligers als gevolg. Daarnaast wordt er in de regio vaker hoger gebouwd, waardoor brandweermedewerkers meer tijd nodig hebben om op desbetreffende verdiepingen te komen. Het vierde knelpunt dat Kuntz meldde, gaat over een kleiner aantal beschikbare vrijwilligers voor de brandweerzorg. Volgens deze verantwoordelijke zorgen al deze knelpunten er samen voor dat de kans groter is ‘dat het een keer misloopt’.Het hiervoor verantwoordelijke bestuur stelt een aantal oplossingen voor om de bovengenoemde moeilijkheden tegen te gaan. ,,Om op een aantal plaatsen verder te gaan met een beroepsorganisatie. Dit is bijvoorbeeld bedoeld om de specialistische taken beter te borgen. Onder meer de post Purmerend willen we van zes mensen uitbreiden naar acht. Toch blijft vrijwilligheid de ruggengraat van de brandweerzorg in Zaanstreek-Waterland. Deze operatie voeren we uit om hen zo te ondersteunen dat we dit zo kunnen houden.”

"Steeds vaker horen wij: het rooster is zo belastend dat we dat moeilijk kunnen
rondkrijgen"

Bij het doorgang vinden van deze moderniseringsslag zullen het red-voertuig en duikteam sneller in Edam-Volendam kunnen zijn, zo verzekert Kuntz. De toenemende kosten daarvoor ontstaan voornamelijk door het groter wordende personeelsbestand. De brandweerzorg rekent in 2024 voor de hele regio op 2,5 miljoen euro aan extra investeringen. Edam-Volendam neemt daarvan tien procent voor haar rekening, dus 2,5 ton. De verwachting is dat de kosten in de jaren daarna zullen toenemen als het gewenste extra personeel daadwerkelijk actief is. Uiteindelijk zal het jaarlijkse extra bedrag stijgen tot vijf miljoen, is de verwachting.
Betrokken gemeenteraden kunnen zienswijzen indienen over de voorgestelde plannen. Mochten er veel bezwaren zijn, dan kan het bestuur de plannen nog aanpassen of zelfs intrekken. De raadsleden zullen zich gaan verdiepen in de onderbouwing van de voorstellen.