De redactie Algemeen | 26-5-2023 | 5 min. leestijd

Bedrijf in beeld

Wals Kaas volgende week voor het eerst met marktkraam in Edam

Een gerenommeerde naam in de kaasbranche stalt vanaf volgende week woensdag (31 mei) voor het eerst zijn kraam op de markt van Edam. Wals Kaas is namelijk al meer dan een halve eeuw een begrip in Amsterdam en op andere Noord-Hollandse markten. ,,Voor ons kon het niet beter”, zegt Gerard Wals. ,,We waren gevraagd op twee andere plekken, maar mijn focus is gericht op het meest ideale, dus toen het plekje in Edam vrijkwam, pakten we die kans meteen aan.” In Edam bevindt zich sinds twee jaar ook het pakhuis.

Vader Gerrit en zoon Gerard stonden eerder in Amsterdam met hun kazen, alsmede op de markten in Hoorn ,Schagen, Landsmeer en Monnickendam. ,,Buitenlandse toeristen hadden in Amsterdam in het begin zoiets van of ze goud hadden gevonden. We verkochten allerlei kazen, maar ook kaas met truffel, pesto en sambal. Dat kenden de buitenlandse mensen niet. Vervolgens kwamen de grote jongens ook met winkels naar de hoofdstad en toen werd het voor de toerist ‘another cheese store’. Mijn hart lag op de markt, dus toen we stopten in Amsterdam – door covid en gebrek aan toeristen – kon ik lekker mijn eigen taal spreken, met vertrouwde klanten.”
Zijn vader is inmiddels 76 jaar. ,,Hij loopt nog steeds mee op de beurs en werkt elke dinsdag in het pakhuis. Als er nood aan de man is, komt hij bij de drukste uren helpen op de markt. Hij kan en wil het niet loslaten en wij hem ook niet. We zijn heel blij met zo’n fantastische ‘inspringhulp’ die alles weet. We leren nog steeds van hem.”
Wals Kaas levert aan veel verschillende restaurants. ,,De mensen zijn tevens de laatste jaren vaker thuis gaan dineren en hebben op die manier de kaasplankjes ontdekt. Prijzen zijn gestegen, dus het thuis lekker koken, borrelen met een kaasje erbij, wordt meer gewaardeerd. Bij onze kraam komt verschillend publiek, dat maakt ook dat we een breder assortiment hebben.”
De 24-jarige Rick Hulsebos wordt de marktkoopman aan het Jan Nieuwenhuyzenplein (openingstijden 07.00 – 13.30 uur) in Edam. Gerard: ,,Mijn neefje heeft qua werk van alles gedaan, maar er komt toch uit dat hij kaasboer is.”

‘Je wilt je toch onderscheiden van de grote jongens’

Alle kazen worden natuurgerijpt in het eigen ‘ouderwetse’ kaaspakhuis, dat twee jaar geleden verhuisde van Landsmeer naar de Hamerstraat in Edam. Die authentieke manier van rijpen wil zeggen zonder airconditioners of vochtregeling en op houten kaasplanken. Gerard: ,,Wij verliezen dan ook meer vocht dan andere ‘moderne’ pakhuizen die vocht- en klimaatbeheersing hebben. Dat levert meer werk op. Wij draaien en verzorgen de kazen wekelijks: ‘s zomers is het warmer in het pakhuis en moet er meer gedraaid worden per week dan ’s winters, als het net als buiten kouder is in het pakhuis. Maar wij houden daardoor de echte authentieke kaassmaak over. Je wilt je toch onderscheiden van de grote jongens.”
In het gigantische assortiment zitten: Goudse – Edammer – boeren– 20+ – 30+ – geiten – schapen – ecologische – biologische –vegetarische – abdij – Leidse – kruiden – commissie – Noord-Hollandse – natuurgerijpte kazen in alle leeftijden en soorten. Koemelk allergie? Wals Kaas heeft vele soorten Nederlandse en Franse geiten- en schapenkazen in het assortiment.
,,De laatste tien jaar zijn mensen meer bezig met gezonder leven, eten minder zout en vet. Wat betreft de magere en minder zoute kazen vind de klant nergens zo veel keus als bij ons.” Van jong tot oud en van tomaat/olijf/knoflook tot Friese nagelkaas. Ook magere camembert, blauwaderkaas en abdijkazen van 15+ tot 35+ hebben wij altijd bij ons. Vele soorten Italiaanse, Zwitserse, Spaanse, Portugese, Belgische, Franse, Duitse en Scandinavische kazen vullen de toonbank.”
Boerenboter en eieren maken de boter, kaas en eieren compleet. Toch heeft Wals Kaas als het naar de markt gaat ook een greep uit het ambachtelijke worst assortiment van Frans Louman uit de Amsterdamse Jordaan mee in de verkoopwagen.

Wals Kaas sinds 1967
Hij moest er een geplande vakantie met een stel vrienden naar Oostenrijk voor annuleren, maar dat had Gerrit Wals er graag voor over om op 14 juni 1967 op de Amsterdam Osdorpse markt te kunnen verschijnen met een eigen kaaskraam. Een zelf getimmerd stalletje was het, dat op het dak van zijn volkswagenbusje naar de markt en er dagelijks weer op dezelfde wijze van weggevoerd werd ook. Kaas was een weloverwogen keuze. Gemotiveerd met de humor die Gerrit eigen is: ,,Kijk”, redeneerde hij in 1967 al. ,,Je staat met je handel op de markt om brood op de plank te verdienen, ik dacht, ik ga in de kaas want als de handel dan eens tegen zit heb ik nog altijd iets te eten in huis.”
De handel heeft door de jaren heen nooit echt tegen gezeten. Op de markt in Osdorp was Gerrit al snel een graag geziene koopman. Samen met zijn broer, waar hij eerst een ventwijk mee had gerund, en vader achter de kassa. Toen al een echt familiebedrijfje. In 1968 werd een tweedehands kermiswagen aangekocht op de Jan van Gaalenstraat om de zelfgebouwde kraam te vervangen. Een wat professionelere uitstraling.. Daarna volgde in 1970 de aankoop van een ‘tweelingkar’, de eerste in Nederland: een aaneengeschakelde verkoopwagen voor op de standplaats op Tussenmeer in hetzelfde Osdorp. Gerrit in de kaas en eieren en zijn broer in de kip.
Toen de groeimogelijkheden op de markt in Osdorp uitgeput raakten, schreef Gerrit zich in voor andere markten in Noord-Holland. In Osdorp werd naderhand een winkel gebouwd waarin naast kaas ook noten, wijnen, delicatessen, salades werden verkocht. Drie jaar nadat Gerard het familiebedrijf versterkte, meldde ‘markt Monnickendam’ zich in 1993 aan voor de zaterdag. Nadat de winkels in Osdorp op het Amsterdamse Damrak en de Haarlemmerstraat verdwenen kon de familie Wals en de medewerkers al het enthousiasme in de kaas volledig op de markten storten.