Bewustwordingsbijeenkomst(en) voor ouders (en kinderen) moet tot cultuurverandering leiden

‘Wij willen dit in de ogen kijken’

Door: Eddy Veerman

De ouders kregen meerdere vormen van inlichtingen en voorlichting, daar er ook vragen konden worden gesteld. In twee groepen verdeeld keken zij naar de aangrijpende in Beverwijk opgenomen film ‘Buit’, die inzicht geeft in wat er zich buiten ons gezichtsveld, maar toch ook binnen onze gemeenschap, afspeelt. Over een jongen die snel geld wil verdienen en voordat hij het weet in diepe ellende zit en over een meisje dat zich graag profileert op social media, wordt benaderd door een knappe jongen en voordat zij het weet – na het delen van foto’s – door diezelfde (lover)boy wordt uitgebuit. ,,Beide casussen zijn ook hier bekend”, zei Ronald Hein van Link Jongerenwerk. Ouders vroegen zich af wat er precies aan voorlichting wordt gedaan. ,,Want dit is de achterkant”, werd opgemerkt. De Jongerenwerkers van Link komen naar de basisscholen – groepen 7 en 8 – alsmede naar het voorgezet onderwijs. Met de groeiende omvang van de problematiek lijkt een toenemende mate van voorlichting echter meer dan noodzakelijk en urgent.

"Daar waar mijn vader verslaafd was en mij het verkeerde voorbeeld gaf, daar wil ik het zelf niet doorgeven aan mijn eigen kinderen"

Ook Moedige Moeders geeft scholen de kans op voorlichting. ,,Om de kinderen weerbaar te maken”, legde Rosalie Knuvelder uit aan de ouders. ,,Op een interactieve manier kijken we wat de kinderen weten en wat willen ze weten. Wat betreft de ouders, zij kunnen voor vragen altijd aankloppen bij ons. Niet alleen pas wanneer ze écht in de problemen zitten.” Wat betreft de ‘achterkant’ gebeurt er in onze gemeente niet veel met bevindingen of vermoedens van burgers. ,,De meldingsbereidheid ligt hier het laagst van de regio”, zegt één van de aanwezige politiemensen. ,,In 2022 hadden we maar zes meldingen in Volendam.” Eén van de ouders geeft aan dat mensen soms denken ‘als ik iets meld, wordt er toch niets mee gedaan’. De agent: ,,Meerdere meldingen helpen; voor ons geldt: kunnen we de melding zó aannemelijk krijgen dat er iets gebeurt. Melden is belangrijk, anoniem kan ook.”
Buiten kregen de aanwezige ouders bij het drugslab en de ondermijningscontainer uitleg van Jon en Johan Warmerdam van Bureau Drugszaken. De twee hebben jarenlange ervaring in het politiewezen en vertelden over de herkenning en gevaren van ondermijning op de gebieden van cocaïnehandel, hennepteelt en synthetische drugs, de gevaren van de productie en in welke georganiseerde criminaliteit het zich bevindt. ,,En het gebeurt allemaal door jongens en meiden uit onze klas, die ‘ja’ hebben gezegd waar wij ‘nee’ tegen zeggen”, om aan te geven hoe dicht bij het is.
Vervolgens nam ervaringsdeskundige Daniël het woord. ,,Het begint vaak op de basisschool, met onzekerheid. Dat had ik ook.” Daniël miste geborgenheid thuis, zijn vader was alcoholist. ,,Ik ging drugs uitproberen, gebruiken en als ik dat deed, was ik het mannetje. Het was een schreeuw om aandacht. Uiteindelijk raakte ik alles kwijt, nam een overdosis en werd een aantal dagen later wakker.” Hij begaf zich richting een katholieke gemeenschap in Italië om te herstellen. ,,Vier jaar zat ik daar. Later trouwde ik en kreeg kinderen, maar viel nog één keer terug. Wéér ging ik naar die gemeenschap in Italië. Ik besefte dat ik teveel deurtjes met daarachter trauma’s had dicht getrapt, had zoveel shit uit mijn verleden waarvoor ik nog moest worden behandeld. Inmiddels gaat het jaren goed, ben ik zelf zorgprofessional in de verslavingszorg en leid een team. En daar waar mijn vader verslaafd was en mij het verkeerde voorbeeld gaf, daar wil ik het zelf niet doorgeven aan mijn eigen kinderen. En als je als ouder iets vermoedt, ga en blijf in gesprek, val niet aan, maar doe het vragend.”
De professionals gaven tevens aan dat het wenselijk is dat ouders onderling ook in gesprek gaan. ,,Maar om hier bij je standpunt te blijven, dat is moeilijk”, zegt een ouder. ,,Dan ben je eenzaam”, zegt een ander.” Ronald Hein van Link haakt in. ,,Ik hoor ook vaker dat het voor ouders moeilijk is om er onderling over te spreken. Als ik ergens kan helpen, schakel ons in.” Tijdens de Escape Game die de ouders speelden, kwamen ze er achter dat ‘snel geld verdienen niet zonder gevolgen is’. ,,En met die telefoons is tegenwoordig alles heel dichtbij.”

‘Bij supportersgroeperingen is landelijk sprake van excessief drankgebruik en dat zet de poort open naar drugs’

Hoofd Veiligheid Sander Schaepman woonde de bewustwordingsbijeenkomst ook bij. Met Schaepman heeft Edam-Volendam een aansprekende naam in huis, als voormalig recherchechef, werkzaam in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit. Hij is tevens bekend van het tv-programma Hunted, als recherchechef. ,,Onze zorg zit ‘m in een aantal dingen die we maatschappij-breed zien. We hebben elkáár nodig om het aan te pakken. Wij geloven daarbij in het creëren van bewustwording en dat doe je door ergens te beginnen, om het zo samen bespreekbaar te maken, zoals op deze avond. Je hoorde aan de reacties van ouders dat ook zíj te maken hebben met groepsdruk. Die groepsdruk is er uiteraard ook bij de jongeren. Zij zijn vatbaar, dat was herkenbaar in het verhaal van Daniël. Hij sloot aan bij een motorbende en die mannen gaven hem geborgenheid, hij mocht een wapen vasthouden en voelde zich gezien. Die algemene trend zien we ook in de wereld van voetbalsupporters. Bij supportersgroeperingen is landelijk sprake van excessief drankgebruik en dat zet de poort open naar drugs. Dat willen wij ter discussie stellen. De jonge gastjes willen zich immers identificeren met de oudere garde. Je zou dit soort platforms moeten aangrijpen, om samen jeugd bewust te maken van het drugs-, alcohol- en gokprobleem. Het aantal probleemgevallen stijgt en dat is niet zomaar, het één heeft invloed op het andere. Bovendien gaat het om het zien van de verdienmodellen: er is een trend dat supportersgroeperingen voorzien in drugs. Dat is een zorgelijke ontwikkeling.”
,,Wij zijn op een positieve manier in gesprek met de club FC Volendam en de supporters. Het gaat niet om het wijzen, maar om met elkaar het gesprek te voeren over het bevorderen van de gezondheid van onze jeugd. Wij hadden verwacht dat de recentelijke ontmoeting tussen FC Volendam en FC Emmen, twee volksclubs die top presteren, uit zou lopen op één gezamenlijk feest. Te zot voor woorden dat dat niet kan.” Na afloop kwam het achter het stadion tot rellen tussen beide supporterskernen. ,,En dát leren de kinderen nu ook. Daarom willen we met ouders in gesprek gaan en blijven, kijken hoe kunnen we elkaar vasthouden en samen aan vroegsignalering doen.”
Binnen de wereld van voetbalsupporters speelt sinds enige tijd het fenomeen dat groepen van clubs georganiseerd tegen elkaar vechten in het bos. ,,We willen samen optrekken met ouders in onze gemeente, op het pad van deze en andere problematieken. En aan de ouders die op de bijeenkomst waren, merk je de bereidheid tot medewerking, daarom gaan we meer van deze avonden opzetten. Je moet ervan overtuigd zijn dat je toch ergens het verschil kan gaan maken., Dat zal niet snel tot massaal ander gedrag gaan leiden. Maar op den duur wel, als je er vroeg mee begint. We gedogen veel in dit land. Los van het fysiologische aspect, het kan leiden tot probleemgedrag en dan kan het ongelofelijk mis gaan. Nederland heeft wat drugsgebruik betreft het land met de hoogste acceptatiegraad in de wereld, wij moeten maatschappelijk de discussie voeren: gaat dit de goede kant op? Kunnen we kinderen leren dat ze – om tijdens het uitgaan in de stemming te komen – zonder pilletje en snuifje gaan? Dat lijkt kennelijk gewoon te zijn en dat vind ik het verwerpelijke aan die cultuur. Het gaat de mensen die er achter zitten immers allemaal om het verdienmodel. Er zijn zoveel uitwassen en we zien het inmiddels in allerlei structuren, culturen en netwerken, dat vraagt dat we samen moeten interveniëren. Dan moet je het lef hebben om klein te beginnen, zoals op een avond als deze. Hier investeren we graag in.”