Algemeen

‘Mijn grootste ambitie is om alle kennis die we opdoen wereldwijd te maken’

Rob van der Laarse; professor erfgoed van de oorlog

Onlangs verscheen in het Parool een artikel over de actuele discussie betreft het afplakken van vier foto’s die deel uitmaken van de expositie De Jodenvervolging in foto’s, Nederland 1940-1945. Op de foto’s is te zien hoe ontklede Joden, langs stapels brandende lijken, naar de gaskamers worden geleid. Het Nationaal Holocaust Museum heeft ervoor gekozen om deze vier foto’s – die onderdeel van een paneel met meerdere afbeeldingen zijn – af te plakken. De reden voor deze beslissing is volgens de directeur van het museum dat de foto’s geen relatie hebben tot de Nederlandse Jodenvervolging. Het Parool vroeg professor erfgoed van de oorlog aan de UvA en VU, Rob van der Laarse uit Edam, naar zijn mening over deze kwestie. ,,Nederlandse musea zijn terughoudender in het tonen van gruwelijke foto’s dan musea in veel andere landen”, start hij zijn uitleg. ,,Het ligt ingewikkeld omdat mensen heel emotioneel reageren. De foto’s moeten iets teweeg brengen. Het museum wil dat de bezoeker de foto ziet, begrijpt, maar niet dat hij er geschokt door raakt. De Nederlandse musea kiezen er doorgaans voor om een persoonlijk verhaal te vertellen, maar te stoppen bij gruwelijkheden.” De hoogleraar weet te melden dat de foto’s later dit jaar in het Topographie des Terros in Berlijn wel getoond zullen worden. ,,De Duitsers willen namelijk nog altijd horen dat ze heel slecht zijn geweest, maar ook dat gaat weer over.”
Door Kevin Mooijer

Werkveld
Rob van der Laarse woont samen met zijn vrouw en zoon in een prachtige, 300 jaar oude woning in het historisch centrum van Edam. ,,Al 30 jaar wonen we hier. Het huis blijft een project, maar ik vind het nog altijd leuk om bij te houden. Ik heb wat dat betreft geluk aan mijn achtergrond in de bouw. Mijn vader had vroeger een aannemersbedrijfje en ging net met pensioen toen we dit huis kochten. Hij had destijds dus alle tijd om me te helpen met de renovatie en ik leerde een hoop van hem.” De inrichting van het huis is precies zoals je die verwacht van een professor erfgoed van de oorlog; een klassiek interieur voorzien van Perzische tapijten, een open haard, oude schilderijen, een glimmend zwarte piano en verscheidene tot de rand gevulde boekenkasten.

‘De Duitsers willen
nog altijd horen
dat ze heel slecht
zijn geweest’

De hoogleraar werd 62 jaar geleden geboren in Aalsmeer en bracht zijn studententijd door in Amsterdam. ,,Ik was altijd al geïnteresseerd in geschiedenis, maar vooral in de mensen die erdoorheen bewegen. Hoe omgegaan wordt met geschiedenis.” De hoogleraar studeerde zowel geschiedenis als antropologie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en slaagde en promoveerde er cum laude. Inmiddels is Rob professor op zowel de UvA als de VU, is hij net opgevolgd als directeur van een door hem opgericht onderzoeksinstituut op gebied van Heritage and Memory Studies, leidt hij een groot centrum in de Europa studies en is hij momenteel actief met twee grote internationale projecten die zich richten op de herinnering van de Tweede Wereldoorlog. ,,We richten ons op zowel Holocaust kampen als op communistische kampen, en dan vooral op hoe men tegenwoordig met de gedachte en geschiedenis, het erfgoed, van die kampen omgaat, en hoe je ze met behulp van digitale technieken kunt reconstrueren en verklaren. We hebben zeven kampen uitgekozen waarvan sommigen enorm ontwikkeld zijn als herinneringscentra, bijvoorbeeld Bergen-Belsen in Duitsland, Falstad in Noorwegen en Westerbork hier in Nederland, maar waarvan anderen vrijwel vergeten of erg betwist zijn. Neem een gebied op de grens van Bosnië en Kroatië, daar was een kamp te vinden dat het Auschwitz van de Balkan wordt genoemd. Volgens de Kroaten zijn hier – naast de Joden en zigeuners - 80.000 Serven vermoord, maar volgens de Serven zijn het er 800.000. Dat is nogal een verschil. Op die bewuste plek is in de jaren 90 het conflict uitgebarsten waaruit de Joegoslavië oorlog ontstond. Dat is eigenlijk wat wij bestuderen: hoe de herinnering aan de ene oorlog weer problemen creëert die leiden tot de volgende oorlog. Vooral in Oost-Europa zie je nog veel wraakneming. In West-Europa leeft het vraagstuk ‘hoe ga je met iets om?’ meer. Denk bijvoorbeeld aan de afgeplakte foto’s in het Nationaal Holocaust Museum.”
Met stenen en pannen het pand uitgegooid
,,Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in hoe mensen leven in een samenleving. Een voorbeeld hiervan is mijn proefschrift over een aantal families in Woerden tussen het einde van de 18e eeuw en ongeveer 1920. Ik heb helemaal in kaart gebracht hoe die families in die tijd leefden. Waar ze vandaan kwamen, hun achtergronden, politieke voorkeuren, religie, etc. Ik nam zowel de meest hoogstaande families als de allerlaagste klasse onder de loep. Op een gegeven moment ontdek je dan heel vreemde dingen. De armste, overwegend bevindelijk-gereformeerde families - waarvan het nageslacht tot op de dag van vandaag nog steeds in dat gebied woont - werkten allemaal in de steen- en pannenbakkerij. Ze woonden buiten de stadspoorten op het fabrieksterrein in krotten. Ze kregen nauwelijks loon en werden vooral uitbetaald in jenever. De bakovens waren alleen ‘s zomers actief.”

‘Ik was ervan overtuigd
dat ik met stenen en pannen
het pand uitgegooid zou worden’

,,In de winter moesten ze dus maar zien te overleven. De families hadden in de koude maanden dus geen inkomen en leefden van de kerkelijke steun. Deze arme groep mensen werd letterlijk als slaven ingehuurd door de steen- en pannenbakkerij eigenaren. Ieder familielid vanaf zes jaar of ouder moest meewerken en dit ging zo tot de Eerste Wereldoorlog. Dus ook na de kinderwet van Van Houten van 1874. Ik ontdekte dat er veel buitenechtelijke kinderen geboren werden in die tijd en omdat de kerk daar fel op tegen was werden deze kinderen weggenomen en ondergebracht in onder meer Brabant. Kom je vandaag de dag in Woerden, dan is een straatnaam het enige dat je terugvindt over dit onderwerp.”
Na het afronden van zijn boek over dit onderwerp besloot Rob een lezing te geven in Woerden. ,,Pas aan het einde van dit onderzoek ondervond ik dat het nageslacht van de families die ik bestudeerde nooit op de hoogte was gesteld over de weggenomen kinderen. Ik kreeg het dus redelijk benauwd toen ik in de zaal aankwam en zag dat hij tot de laatste centimeter gevuld was met lokale mensen. Ik twijfelde of ik het ze wel zou moeten vertellen en bovendien hoe ik ze het zou moeten brengen. Ik was de enige die precies wist wat er met hun families gebeurd was in het verleden, dus ik besloot het allemaal maar te vertellen. Na het afronden van mijn verhaal viel er een ijzige stilte. Ik was ervan overtuigd dat ik met stenen en pannen het pand uitgegooid zou worden! Tot er op een gegeven moment een man opstond die zei: ‘u bent de eerste die ons dit heeft verteld en het klopt precies. Mijn tante heeft altijd gezegd….” Waarna hij zijn eigen verhaal begon te vertellen. Dit resulteerde in een sneeuwbaleffect. De één na de ander stond op om zijn of haar verhaal te delen. Dit was voor deze mensen de eerste keer dat hun familiegeschiedenis bevestigd werd. Niemand had zich daar ooit mee bezig gehouden, maar ik was altijd juist geïnteresseerd in hoe mensen leven in een samenleving.”
Herkomst Gezocht
Ondanks professor van der Laarse veel uitstapjes beleeft weet hij altijd weer zijn weg terug te vinden naar Tweede Wereldoorlog onderwerpen. Na decennia lang door heel Europa werkzaam te zijn geweest barst hij nog altijd van de ambitie. ,,Mijn grootste ambitie is om alle kennis die we opdoen wereldwijd te maken. We zijn hier al constant mee bezig door middel van boekseries die we uitbrengen, maar ik heb geleerd dat gevoelig materiaal tijd nodig heeft. Kennis die we opdoen betreft oorlogen moet voorzichtig gebracht worden. Je moet iedere keer mensen koppelen aan de objecten en dat heeft tijd nodig. Neem bijvoorbeeld het project Herkomst Gezocht, dat was opgezet door het hoofd van de erfgoedinspectie in Den Haag Charlotte van Rappard, die hiervoor op mijn voordracht aan de UvA een eredoctoraat heeft ontvangen.”

‘Ik ben altijd geïnteresseerd
geweest in hoe mensen
leven in een samenleving’

,,Zij kreeg zo’n twintig jaar terug het vraagstuk voorgelegd of er nog eigenaren rondliepen van Joodse kunst die tijdens de Bezetting door de Duitsers in beslag was genomen en vaak na de oorlog aan musea in beheer gegeven. Niemand was zich ervan bewust dat er misschien nog nabestaanden waren van oorspronkelijke, Joodse kunstbezitters van voor de inbeslagneming door de Nederlandse Staat. Dit was nooit goed onderzocht en is uiteindelijk een groot bureau geworden; Herkomst Gezocht. Na intensief onderzoek bleek dat er van allerlei kunstverzamelingen nog afstammelingen zijn. Toch is het daarmee niet gedaan. Musea doen namelijk niet zomaar afstand van kunststukken. Ik ken mensen die ervan overtuigd zijn dat een schilderij dat in een Nederlands museum hangt van hun ouders of grootouders is geweest. Zij hebben dat ook officieel geclaimd, dat is een vereiste wanneer je het terug wilt. Je komt dan bij een commissie in Den Haag om je claim te verdedigen en ik kan je vertellen, dat is niet eenvoudig. Je hebt wat herinneringen in je hoofd, je weet voor jezelf dat je gelijk hebt, misschien heb je zelfs nog wel een fotootje waarop het schilderij te zien is. Maar de tegenpartij kan reageren met opmerkingen als: ‘die persoon kan dat wel beweren, maar hoe oud was hij of zij nou eigenlijk in die tijd? En hoe weten we dat die foto precies van die huiskamer is? En hoe weten we dat er maar één schilderij gemaakt is door die kunstenaar? Schilderijen uit de 17e Eeuw zijn namelijk veel gekopieerd.’ Charlotte legde dergelijke kwesties voor aan onze studenten, en op dit moment buigen zij zich over het vergelijkbare vraagstuk van de teruggave van koloniale kunst. Ga er maar aan staan. Rijke partijen die dure advocaten kunnen inschakelen maken nog wel eens kans, maar over het algemeen gaat er niet veel eigendom terug naar de betreffende families of landen.”
Zo is professor Rob van der Laarse tijdens zijn indrukwekkende carrière betrokken geweest bij verscheidene spraakmakende projecten. Zijn missie om alle – door zijn onderzoeksteams - opgedane kennis met de rest van de wereld te delen blijft langzaam maar zeker voortduren.

 

|Doorsturen

Uw reactie


Sportweddenschappen zijn big business in Nederland, met meer dan 2 miljard euro die jaarlijks in online casino's wordt ingezet. Deze activiteit is toegenomen omdat Nederlandse spelers zich steeds meer op hun gemak voelen bij het wedden met hun computer. Bovendien is er met de opkomst van de technologie een toegenomen belangstelling voor goede online casino's die gratis spins zonder storting Nederland aanbieden. Naast traditionele sporten zoals voetbal en basketbal, kunnen Nederlandse gokkers nu ook weddenschappen afsluiten op allerlei andere evenementen, waaronder paardenraces, darts en zelfs eSports-toernooien. Tegenwoordig bieden veel Nederlandse online casinosites sportweddenschappen aan als een van hun belangrijkste attracties. Nederlandse spelers zijn vooral dol op weddenschappen op wedstrijden tussen Europese topcompetities, zoals Premier League clubs Manchester City en Chelsea of Bundesliga Borussia Dortmund tegen teams uit lagere divisies. Ze wedden ook graag op losse wedstrijden of series met bekende sporters of teams uit andere landen.

Akár egy lakos, aki naprakész szeretne maradni a városban zajló eseményekr?l, vagy egy kíváncsi utazó, aki a régió gazdag történelmébe szeretne betekintést nyerni, ez a webhely digitális útmutatóként szolgál Edam-Volendam lényegéhez. A rengeteg információ között harmonikus egyensúlyt ér el a weboldal, amely a magyar 22bet casino dinamikus világának felfedezésére hívja a szórakozás iránt érdekl?d?ket. Miközben helyi híreket néz az oldalon, merüljön el az online játékok izgalmas univerzumában. Számos online platformjátékkal és fogadási lehet?séggel a 22bet casino a szerencsejáték varázslatos vonzerejét hozza a képerny?re. Tegyen egy utazást a hagyományos asztali játékokon, a modern játékgépeken és egy izgalmas él? osztói élményen keresztül. Ahogy az Edam-Volendam gazdag örökséget testesít meg macskaköves utcáin, a 22bet casino a véletlen örömét testesíti meg, így a webhely kett?s menedéket nyújt az információkeres?k és a szórakozás számára.

Casino's hebben de laatste tijd aan populariteit gewonnen, vooral online casino's. Dit komt door een aantal redenen, waaronder het feit dat ze handiger zijn dan fysieke casino's en dat ze een spannende gokervaring bieden, waarover u meer kunt vinden op https://onlinecasinosnl.com/casino-bonus/. De stad Nieuw-Volendam is geen uitzondering op deze trend, en er zijn nu verschillende online casino's beschikbaar voor spelers daar. Bezoekers kunnen een verscheidenheid aan online casino's vinden die spellen aanbieden zoals gokkasten, roulette, blackjack en poker. Naast online casino's zijn er ook veel goede fysieke casino's die goed verlicht zijn en ruime gokruimtes hebben met comfortabele stoelen en tafels. Sommige casino's hebben ook grote LCD-schermen waarop de actuele speluitslagen te zien zijn. Online casino's zijn de laatste jaren steeds populairder geworden, en de stad heeft verschillende opties voor spelers. Of u nu op zoek bent naar een veilige en beveiligde online casino ervaring of uw geluk wilt beproeven op enkele van de grootste en beste merken in de business, u zult vinden wat u nodig heeft in Nieuw Volendam.


Nieuw-Volendam in beeld


Laatste nieuws

Ondernemend nieuws

Laatste vacatures

Meest gelezen

Laatste reacties

text ankor text





Ook hier adverteren?








Weer

 

Poll

Dowiedz si? o najnowszych wydarzeniach w Edam-Volendam, od wydarze? spo?ecznych po polityk? miejsk?, aby nad??y? za biciem serca tego malowniczego regionu. Ale emocje na tym si? nie ko?cz? – dla tych, którzy szukaj? innego rodzaju przygody, nasza platforma p?ynnie ??czy geograficzne podzia?y, daj?c wgl?d w legalne kasyno polska. B?d? na bie??co z dynamicznym krajobrazem gier hazardowych w kasynach, zmianami regulacyjnymi i ofert? rozrywkow? w Polsce. Od ol?niewaj?cych ?wiate? warszawskich kasyn po strategiczn? atrakcyjno?? sto?ów do blackjacka i pokera, nasza strona internetowa informuje Ci? o kwitn?cej bran?y legalne kasyno polska. Niezale?nie od tego, czy jeste? urzeczony beztroskim urokiem Edam-Volendam, czy kuszony t?tni?cym ?yciem ?wiatem polskich kasyn, nasza strona internetowa b?dzie dla Ciebie miejscem, w którym znajdziesz ró?norodne informacje i do?wiadczenia.