‘Ons uitgangspunt is dat je er altijd naartoe kunt komen om je te verrijken'

Bibliotheek wil ‘plek van ontmoeting’ zijn

Aan de wand van het Volendamse bibliotheekgebouw aan de Foksiastraat hangt moderne kunst. Al sinds enige tijd exposeren lokale schilders er afwisselend. De bibliotheek is al lang niet meer een plek waar je uitsluitend boeken kunt lenen. Als teamleider ‘Collectie en Programmering’ is Femke voortdurend bezig om ervoor te zorgen dat ‘de loop in het gebouw blijft’. ,,De bibliotheek is een plek van ontmoeting. Het is super als je mensen ontmoet die dezelfde passie hebben. Voor deze week organiseerden we bijvoorbeeld een avond waar je met elkaar kunt kennismaken. Bijvoorbeeld aan de hand van een gedicht dat je gemaakt hebt. We gaan dan ook inventariseren waar behoefte aan is. Op basis daarvan gaan we verdere activiteiten organiseren. Ik denk dat het een belangrijke rol is van de bibliotheek om aan te sluiten op wat er leeft in de gemeenschap”, vertelt Femke.
Ze benadrukt dat de bibliotheek zowel voor de hoogleraar geschikt moet zijn, als voor de persoon die het Nederlands nog niet zo goed beheerst. Het gebouw is een plek waar je eensgezinden kunt ontmoeten, zoals bij de poëzie-avond. Maar ook een locatie waar je met elkaar in debat kunt gaan. Wat de dichtkunst betreft: de bibliotheek helpt de verkiezing ‘Dichter des Waterlands’ te organiseren. Deze titel kreeg Volendammer Evert Smit dit jaar voor het eerst toebedeeld. Femke hoopt dat er op den duur meer kruisbestuiving gaat plaatsvinden tussen kunstbeoefenaars in de gemeente.

‘Ik denk dat het
een belangrijke
rol is van de
bibliotheek om aan
te sluiten op wat
er leeft in
de gemeenschap’

,,Binnenkort wordt ook de eerste ‘Fotograaf des Waterlands’ gekozen. Ik denk dan gelijk: wat zou het mooi zijn als de Dichter des Waterlands zo geïnspireerd raakt door een bepaalde foto dat hij er een gedicht van maakt. Andersom zou natuurlijk ook kunnen. Ik zou graag willen dat zoveel mogelijk kunstenaars in de gemeente met elkaar in contact komen. Dat zou in de bibliotheek kunnen, maar ook ergens anders. Dat er in ieder geval een begin mee wordt gemaakt en dat er inzicht komt in wat er allemaal is op kunstgebied, dat vind ik al een enorme meerwaarde van het Cultuurplatform.”
Al in de jaren ’80 van de vorige eeuw kwam Femke werken in de lokale bibliotheek. Ze begon met het organiseren van activiteiten voor kinderen en schoolklassen. Na een onderbreking werd ze hoofd van Bibliotheek Edam. Die fuseerde vervolgens met de Volendamse organisatie. Femke bleef toen directeur en begon daarnaast ook met het organiseren van activiteiten voor volwassenen. Zo startte ze bijvoorbeeld literatuurcursussen en muziekavonden. Enige tijd daarna fuseerden de bibliotheken met drie andere uit de regio, waardoor de organisatie Bibliotheek Waterland ontstond. Deze kreeg afgelopen voorjaar een nieuwe directeur die een duidelijke missie heeft.
,,Hij wil heel graag dat er meer gaat gebeuren in de bibliotheken. Met zijn komst is ook de organisatiestructuur wat veranderd. We werken nu in verschillende teams. Zo hebben we bijvoorbeeld de afdeling ‘NL-Plein’ voor taallessen en de afdeling ‘Educatie’, die alles doet wat onderwijs betreft. De afdeling ‘Programmering’ zorgt voor activiteiten die ook nog aansluiten op datgene dat de andere afdelingen doen. Plus dat we nog ‘vrije’ activiteiten organiseren. Doordat de organisatiestructuur nu duidelijker is, zijn we ook wat beter op de hoogte van wat er allemaal speelt in de bibliotheken en dat is veel.”
Eind september komt het internationale gezelschap van EuroArt naar onze gemeente. Dat is dan gelijk de aftrap van ‘Kunst en Koffie’ in de bibliotheek. Er worden terugkerende avonden met dit thema georganiseerd. ,,We hebben in de gemeente een fantastische kunstcollectie en prachtige boeken. Er zijn heel veel mensen in Edam-Volendam die interesse hebben in kunst. Ook zijn er een hoop die er wel belangstelling voor hebben, maar nog niet weten waar ze informatie vandaan moeten halen. Het idee is om bij Kunst en Koffie iedere maand een ander onderwerp op dit gebied te behandelen. Daar wordt dan over gesproken en telkens zijn er twee sprekers. We willen heel graag dat er een gesprek gaat plaatsvinden. Een gesprek bijvoorbeeld over wat je ziet in de kunstwerken. Ik verheug mij hier nu al op.”

‘Ik vind het
wonderlijk dat
boeken zoveel met
mensen kunnen doen.
Je kunt je kennis
vergroten en
binnentreden in een
andere wereld die
je nog niet kent’

Onze gemeente kent twee grote bibliotheekvestigingen: één in Volendam en één in Edam. Deze locaties zijn binnen Edam-Volendam twee van de grootste ontvangers van subsidie. Femke is zich er bewust van dat dit verantwoordelijkheid met zich meebrengt. ,,Mede daarom is het heel belangrijk dat je als bibliotheek laat zien dat je wat doet voor het budget dat je krijgt. Wat dat betreft is onze rol in de afgelopen jaren wel veranderd. Op cultuur- en maatschappelijk gebied zijn we steeds meer gaan betekenen. Ons uitgangspunt is dat je altijd naar de bibliotheek kunt komen om je te verrijken. Iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier.”
Afgelopen april trad Femke namens de bibliotheek toe tot het Cultuurplatform. Zij ziet daarvoor op meerdere punten een rol van betekenis weggelegd. ,,Je ziet nog steeds veel scheidingen tussen organisaties in Edam-Volendam. Ik denk dat er veel vanuit de verschillende kernen wordt gecommuniceerd en gedaan. Bijvoorbeeld bij het project ‘Oude Meesters’ - dat in onze bibliotheek plaatsvindt - hoop ik toch ook dat hier mensen uit de voormalige Zeevang aan zullen deelnemen. Dat het niet alleen Volendammers zijn die komen. Juist deze verbinding vind ik goed en ik denk dat daar nog veel aan mag gebeuren.”
Het is bekend dat er steeds minder wordt gelezen in Nederland. Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaak hiervan, met verschillende uitkomsten als gevolg. Femke weet ook niet zeker hoe het komt, maar vindt deze ontwikkeling wel betreurenswaardig.
,,Het is fantastisch dat als je een boek leest, de geluiden om je heen ineens wegvallen. Dat je het niet hoort als je geroepen wordt bijvoorbeeld. Daarbij worden er door het lezen allerlei beelden opgeroepen. Dat is een persoonlijke ervaring. Want als wij hetzelfde boek lezen, zien we allebei een andere hoofdpersoon voor ons. Je kunt ook worden verrast door de woorden die er gebruikt worden. Voor kinderen en volwassenen is daarnaast de combinatie van illustraties en taal interessant. Ik vind het wonderlijk dat boeken zoveel met mensen kunnen doen. Je kunt je kennis vergroten en binnentreden in een andere wereld die je nog niet kent. Wij doen er alles aan om het belang van lezen onder de aandacht te krijgen en te houden.”