Handbalkeeper Gerrie Eijlers begint morgen aan EK in Noorwegen

Bijna veertig en dan nog tussen de wereldtop

Terug in Trondheim. Daar waar hij vijftien jaar geleden als toerist de Noorse kaap aandeed. ,,Erg mooi”, zegt Eijlers, die het liefst nog wat dagen na dit EK was gebleven, om op te gaan in zijn andere hobby: vissen in Scandinavië. ,,Maar ik heb geen vrije dagen meer”, lacht hij. In meerdere opzichten vormt hij een uitzondering tegen het decor waar de wereldtop van het handbal deze weken bij elkaar komt. Naast het gegeven dat hij in mei veertig jaar wordt, maakt hij sinds zijn terugkeer uit de Bundesliga reeds twee jaar deel uit van het maatschappelijke leven. Eijlers werkt als ICT-er bij Searchuser, het bedrijf van zijn (handbal)maat Dirk Tuip.
Zij maakten deel uit van de gouden generatie van het Volendamse handbal, waarbij de aantekening dat Eijlers net een jaar naar Duitsland was vertrokken toen zijn maatjes Nederlands kampioen werden. Joey Duin zou hem later volgen naar de Duitse Bundesliga, zoals diens neef Marco Beers eerder seizoenen lang daar in speelde.
De extra laag in het Volendamse handbalverhaal is dat een groot deel van de selectie in 2001 bij de Nieuwjaarsbrand betrokken was. Eijlers lag ook wekenlang in het ziekenhuis. ,,Eigenlijk praten wij er weinig over. Onze vriendengroep en mijn vrouw Marleen, we hebben geluk gehad en zijn er goed onder vandaan gekomen.”
,,Ik weet nog wel, dat toen ik wakker werd in het ziekenhuis, ik dacht dat er veel meer jongeren het niet hadden overleefd, gezien de aard. Honderden mensen hebben klaargestaan voor anderen die periode, ook tijdens die nacht. Het zegt wel veel over jou, als je dat voor een ander doet.’”
Omdat er zeker tien spelers van de selectie bij betrokken waren en enkele jongens brandwonden hadden opgelopen, werd besloten om Volendam uit de eredivisie te halen en dispensatie te verlenen. ,,Ik heb er alleen een hoestje aan overgehouden. Van het voorjaar kwam het weer terug, dan zijn mijn longen kennelijk gevoelig. Ik ga nooit naar de dokter, dus het moet vanzelf over gaan…”

‘Dat is het ergste
dat je kan overkomen:
je kind verliezen;
je behoort je kind
niet te overleven’

,,Ik ben geen type dat veel achterom kijkt, daar schiet je niet veel mee op. En we beseffen ook dat té ver vooruitkijken weinig zin heeft. Er kan onderweg zoveel gebeuren… In het begin waren we ons er zéker van bewust dat we heel veel geluk hebben gehad. Maar na verloop van tijd gaat alles gewoon weer door. Wetende dat in een aantal huizen in ons dorp het leven voorgoed veranderd is. Nog steeds, als ik ouders zie, waarvan het kind destijds is overleden, dat is het ergste dat je kan overkomen: je kind verliezen. Je behoort je kind niet te overleven…”
,,Onze kinderen Sophie en Daan weten wat er is gebeurd. Je kinderen voor alles willen behoeden, dat gaat niet. En sowieso, als je twintig jaar jong bent, denk je dat je de hele wereld aan kunt. Dat dacht ik toen ook. Maar eigenlijk ben je klein en kwetsbaar. Dus ik zal ze meegeven: ‘denk na bij alles wat je doet. Je kunt jezelf sterk voelen, maar we zijn niet onaantastbaar’. Dat is de les van toen.”
Hij beseft dat veel dorpsgenoten nog regelmatig met de gevolgen van de Nieuwjaarsbrand worden geconfronteerd. ,,De kracht die van hen uit ging en nog steeds uit gaat, dat is onvoorstelbaar. Ze staan midden in het leven, hebben partners gekregen en inmiddels ook kinderen. Ze hebben geleerd er mee om te gaan, hoewel ik niet in hun hoofden kan kijken. Hun ouders hebben er denk ik meer moeite mee. Als ik naar mijn vader kijk, die kan ook slecht omgaan met wat die nacht en de weken daarna is gebeurd.”
Eijlers keepte naderhand vijf seizoenen bij Bundesliga-subtopper SC Magdeburg en naderhand bij Balingen, Tusem Essen en GWD Minden. ,,Zo’n avontuur verrijkt je sociaal, je ziet andere dingen van de wereld, ontmoet andere culturen, dat zou eigenlijk iedereen op achttienjarige leeftijd verplicht moeten doen. Uit je comfortzone stappen. Onze kinderen zijn daar geboren, gingen er naar de kleuterschool en hebben vriendjes gemaakt, dat is voor hun bagage ook heel goed.”

12.000 toeschouwers
In zijn Volendamse woning staat een levensgrote champagnefles – nog altijd ongeopend – die hij na de uitwedstrijd bij Champions League-winnaar en miljoenenploeg Kiel ontving als Man of the Match. Eijlers speelde regelmatig in stadions met 12.000 of 18.000 toeschouwers. ,,In Duitsland is handbal écht een grote sport, minstens net zo belangrijk als het voetbal. Ik heb er tegen de beste spelers van de wereld gespeeld en daar mocht ik me mee meten.”
Ondertussen hoopte hij met het Nederlands team ooit op een EK of WK te staan. ,,Maar de mannen konden nooit rekenen op dezelfde faciliteiten als de handbalvrouwen. Ook voor belangrijke wedstrijden kwamen we kort voor tijd bij elkaar. Elke keer als we dichtbij kwalificatie leken te zijn, bleken we nog ver weg.”
In de zomer van 2017 keerde Eijlers terug naar zijn geboortedorp en speelt sindsdien met Kras/Volendam in de BeNe League. ,,Omdat we wilden dat de kinderen in Volendam naar de basisschool zouden gaan. En mijn vrouw had regelmatig epileptische aanvallen, terwijl ik haar vaak alleen met de kinderen moest laten.”
,,Ik doe alles op gevoel en na enkele goede gesprekken met Kras/Volendam besloot ik daar te gaan spelen, waarbij de grote droom, om het EK van 2020 te halen, bleef staan. Het was wel een openbaring en niet in de positieve zin van het woord. Ik beleef de handbalsport anders en was gewend geraakt aan de cultuur en mentaliteit die in Duitsland heerst. Daar speelden jongens die het eigenlijk alleen redden in het leven door het handbal, dat was alles wat ze hadden. Dat zie je terug in de arbeid die ze leveren. Die mentaliteit en bereidheid hadden wij overigens ook in die Volendamse vriendengroep van toen. Maar na het professionalisme van Duitsland, werd ik hier de laatste jaren geconfronteerd met een andere – minder intense – beleving.”
Zijn droom hield Eijlers gaande en was ook realistisch, omdat het aantal deelnemers op het EK werd uitgebreid van 16 naar 24 landen. In juni moest nog wél worden gewonnen van Letland. Enige tijd leek de keeper die ontknoping te moeten missen, vanwege herniaklachten. ,,Ik kon niet slapen van de pijn en ik vroeg me af of ik de kwalificatiewedstrijden nog ging halen. Ik was niet fit, maar speelde op een gegeven moment wel en hield ook ballen tegen. Ik wilde zó graag. En gaf gewoon sprongen in dat doel, alsof er niks aan de hand was. Ik had vier pijnstillers per wedstrijd en als die uitgewerkt waren, had ik het slecht.”

‘Ik kruip graag
in de hoofden
van aanvallers’

,,Meteen na de laatste kwalificatiewedstrijd heb ik een persoonlijk trainingsprogramma laten opstellen en in de zomer goed doorgetraind. Ik voel daardoor in de competitie dat het keepen me gemakkelijker af gaat. Ik krijg jammer genoeg niet meer wekelijks die harde schoten op het doel, zoals ik gewend was. Maar het zijn maar drie wedstrijden op het EK, dus dan kun je een hoop uit je instinct halen, vooral omdat je zó graag wilt en gemotiveerd bent. Ze zullen hard schieten, die grote jongens van Duitsland, Letland en Europees kampioen Spanje. Maar ik kan bij mezelf oproepen wat ik tot tweeënhalf jaar geleden wekelijks deed.”
,,Ik kruip graag in de hoofden van aanvallers. Als zij vanuit de opbouwrij schieten, dan moet je als keeper en dekking goede afspraken maken en die ook nakomen. Als ze vrij op je afkomen, probeer je ze te verleiden in de hoek te schieten die jij aanvankelijk vrij laat. Ik wil áltijd winnen en om dat doel te bereiken, daar heb ik alles voor over. En het huidige Nederlands team heeft wat jonge spelers die misschien nóg gekker zijn dan ik, in wat zij voor de sport over hebben. Zij zijn ook bereid om voor weinig geld naar andere landen te verkassen en stellen hun lichaam op de proef om veel en hard te trainen. Voor die jongere spelers is dit EK ook ontzettend belangrijk, om die ervaring in hun rugzak te stoppen. Zij gaan hopelijk nog wat WK’s en EK’s meemaken.”’
Tegenover die jonkies stond aanvankelijk de terugkeer van een generatiegenoot van Eijlers, Fabian van Olphen. ,,Maar Fabian heeft deze week in het voorbereidingstoernooi in Zwitserland een knieblessure opgelopen en is afgehaakt. Verschrikkelijk voor hem en een enorme aderlating voor ons. Ik heb altijd met hem gespeeld en als hij meedoet, dat is zó belangrijk. Vanwege zijn ervaring, maar ook als mens tussen die jonge jongens. Ze kijken tegen hem op. Die moeten we straks dus missen.”
,,We moeten proberen te winnen van Letland en in de andere wedstrijden proberen boven onszelf uit te stijgen. We moeten onszelf niet kansloos achten, geen respect tonen voor tegenstanders, dat wordt het belangrijkste aandachtspunt. Ik lieg graag tegen mezelf, maak mezelf wijs dat we áltijd kans maken. Ik houd niet van verliezen. We spelen in de mooiste hal tegen de mooiste tegenstanders en ik ga daar tegen oud-ploeggenoten en voormalige tegenstanders spelen. Maar als het fluitje gaat, zijn het gewoon zes poppetjes.”
,,Ik kijk op tv nog vaak naar Bundesliga-wedstrijden. Die ambiance in die hallen en de intensiteit waarmee de handbalsport daar wordt beleefd, dat mis ik wel. Ik ben dankbaar dat ik daar heb mogen spelen, maar dat heb ik vooral aan mezelf te wijten. Tuurlijk ben ik trots, maar wij zijn erg nuchter.”

‘Het mooie is dat
ik nu bij Kras/Volendam
ook weer tientallen
jongetjes zie met talent’

Regelmatig is hij op zaterdagmorgen te vinden in de Opperdam of bij de uitwedstrijden van zijn kinderen. ,,Handbal verbond ons destijds als vrienden en de daaropvolgende generaties talenten. Het mooie is dat ik nu bij Kras/Volendam ook weer tientallen jongetjes zie met talent. Ook de kinderen van onze vriendengroep. Dat kan nog leuk worden… Wat destijds gebeurde, zoveel vrienden in één ploeg op het hoogste niveau, dat was uitzonderlijk. Wie weet lukt dat in de toekomst nog eens.”
Daar waar de thuiswedstrijden van de handbalvrouwen de laatste jaren in no-time waren uitverkocht, groeit de populariteit van het nationale mannenteam ook gestaag. ,,Door onze deelname aan het EK, wat straks voor meer aandacht in de media zorgt, kunnen meer mensen en kinderen op tv zien hoe mooi deze sport is. In handbal zit zoveel, de dynamiek, de snelheid, het fysieke aspect, het spelen van systemen, mooie doelpunten, iedereen valt aan, iedereen verdedigt. Ik hoor vaak van mensen dat een keeper niet helemaal spoort, wat hij of zij op zich af krijgt qua schoten. In Duitsland is een keeper enorm belangrijk, vooral omdat daar veel nadruk ligt op de samenwerking tussen hem en de dekking, dat is eigenlijk 65% van de prestatie. Dan heb je immers meteen een betere mogelijkheid tot omschakeling.”
,,Of het na het EK ophoudt? Door de combinatie van handbal en werk zie ik de kinderen soms alleen tijdens het eten. Ik probeer wel zelf mijn extra rustmomenten te kiezen, ik weet echt wel wat er nodig is om te presteren. Onlangs stopte de Fransman Thierry Omayer – de beste keeper ter wereld ooit – op z’n 42e. Ik kan nog zeven jaar mee op het niveau van de BeNe League, maar ik denk niet dat dat uitdagend genoeg is. Nog regelmatig word ik gebeld door een buitenlandse club. Het lijkt alsof het meer is dan voorheen. Ik ben interessant omdat ik vanwege mijn baan geen contract heb én het EK speel. Op het moment dat we twee jaar geleden de verhuisdozen in Minden aan het inpakken waren, belde het grote Flensburg, of ik voor een half jaar wilde komen. Ik heb het niet gedaan. Maar zoals gezegd, ik mis de Bundesliga wel.”
Hij kijkt uit naar de wedstrijd van morgenavond. Maandagavond vertrok Oranje vanuit het Zwitserse Zürich, waar een voorbereidingstoernooi werd gespeeld tegen Tunesië, Oekraïne en Zwitserland. ,,We hebben goed getraind en de drie wedstrijden waren tegen redelijke tegenstanders. De bondscoach heeft iedereen laten spelen. We hebben hele goede fases gehad en stonden ook drie keer goed op voorsprong. We wonnen er maar één, maar winnen zegt nu niet zoveel.”
Zondagavond maakte de bondscoach zijn definitieve selectie bekend en vielen enkele spelers af. ,,Dat was zielig voor sommige jongens, ik had nooit eerder over de impact van zoiets nagedacht.”
Eijlers’ focus is nu op het Europees Kampioenschap en de eerste tegenstander. ,,Ik heb zelf vooraf al wat beelden gedownload van Duitse spelers, om te zien hoe ze spelen en schieten. In de tussenliggende dagen bekijken we ook beelden van Letland en Spanje. Tegen Duitsland zal er zeker veel publiek op de tribune zitten en hopelijk gaat het in ons land ook leven.”
Ziggo zendt de wedstrijden live uit:
Wedstrijdschema Nederland EK:
9 januari 18:15 uur: Duitsland – Nederland
11 januari 16:00 uur: Letland – Nederland
13 januari 20:30 uur: Nederland – Spanje

Foto: Gerrie Eijlers, afgelopen maandag in het Zwitsers Zürich voor vertrek naar het EK in Noorwegen: ,,Of het na het EK ophoudt? Door de combinatie van handbal en werk zie ik de kinderen soms alleen tijdens het eten.”