Crisis dwingt kerken tot creativiteit
Het paasweekend is in aantocht en dat voelt dit jaar anders dan normaal. Ook de katholieke kerkgemeenschap in Volendam leeft anders toe naar haar hoogfeest. Doorgaans zijn de kerken in het dorp goedgevuld op Eerste Paasdag. Nu zijn ze niet toegankelijk vanwege de maatregelen van de overheid. Priesters dragen al weken de mis op voor gelovigen die kijken en luisteren via de L.O.V.E. Zo ook kapelaan Anton Goos. Hij hoopt dat de wereldbevolking door deze moeilijke tijd meer oog zal krijgen voor het immateriële. In de aanloop naar Pasen spreekt de Nivo met de kapelaan.
Door Laurens Tol
Dit moet voor u ook een rare tijd zijn. Dat u voor een lege kerk de mis moet doen, terwijl gelovigen het vanaf een afstand volgen.
,,Een priester wordt aangeraden om elke dag de mis op te dragen. Dus al sta ik niet ingeroosterd, dan doe ik het privé. Ik ben daarom wel gewend om de mis te doen zonder dat er andere mensen bij zijn. Toch is het wel anders als je de huidige context in ogenschouw neemt. Dat mensen niet naar de kerk kunnen en mogen. Natuurlijk dragen we de mis in eerste instantie op aan God. Maar het is wel de bedoeling dat je het ook met elkaar viert. Dat element is nu in ieder geval anders.”
Hoe is het idee van de live-verbindingen met de kerk tot stand gekomen?
,,Wij hebben echt een prijzenswaardige lokale omroep, de L.O.V.E. Ik ben intens dankbaar dat zij zo ver gaan en ons als kerk zoveel mogelijkheden bieden. Dit vind je nergens. Als je ziet dat zij hun programmering aanpassen aan de kerk. Men zei: ‘Wij zorgen ervoor dat mensen de missen kunnen zien op tv en internet’. Dan denk ik: lieve Heer, dat is toch ongekend! Veel kerken hebben nu wel een soort livestream. Dit wat wij nu hebben is echter uniek, van een andere orde. Als dorp en kerk mogen we trots en dankbaar zijn dat we een omroep hebben die dit mogelijk maakt. Op deze manier kunnen mensen toch betrokken zijn bij de mis. Natuurlijk is het anders, maar het is in ieder geval zeker beter dan niks.”
‘Eenvoud heeft ook
een eigen
bijzondere kleur,
een eigen glans,
een eigen kracht’
Krijgt u nog reacties van mensen die de missen volgen?
,,Ik merk dat men er heel blij mee is. Constant hoor ik: ‘Wat fijn dat de mis er was, wat fijn dat we erbij konden zijn’. Ik denk dat we toch een mogelijkheid creëren om te doen waar de kerk voor staat. En dat is: mensen dichterbij God brengen en bruggenbouwer zijn. Zo kunnen hemel en aarde toch op een bepaalde manier met elkaar verbonden blijven. Dat doen we niet alleen door de Mis op te dragen. Ik ben nu ook begonnen met vlogs te maken op YouTube, waarbij ik verhalen uit de kinderbijbel voorlees. Van de week nam ik bijvoorbeeld het verhaal van Palmpasen op. Zo ga ik alle verhalen van de Goede Week vertellen. Verder doe ik knutselwerkjes voor, waarmee kinderen aan de slag kunnen. Zo kan iets leuks, maar ook iets moois worden voortgezet. Dan hebben de kinderen ook iets meer om handen dan alleen maar hun PlayStation. Mensen kunnen mij op YouTube vinden onder de gebruikersnaam: ‘Anton Goos’. Het vereist wel wat werk. Maar ja, ik ben hier niet gekomen om in de zon te zitten en niks te doen”, zegt Goos glimlachend.
Hoe gaat de Paasmis eruitzien en is daarin ook nog plaats voor muziek?
,,In ieder geval zal niet het voltallige koor zingen. We zijn er nog mee bezig hoe de Paasmis er precies uit zal zien. Maar we hopen dus wel op enige vorm van zang tijdens de viering. Het wordt waarschijnlijk geen stille Mis. Muziek is een belangrijk onderdeel voor de kerk. Het heeft als doel om de ziel tot God te verheffen. Denk alleen maar aan de onwijs veel verschillende klanken die je uit ons orgel kunt halen. En aan het mooie koor dat we hebben. Met zes koorleden kan het ook nog steeds mooi zijn. Ik ben dus positief over hoe de Paasmis vorm zou kunnen krijgen. Deze tijd dwingt ons ertoe om creatief te zijn. Minder mogelijkheden wil niet altijd zeggen minder kwaliteit.”
Ziet u hierop inhakend nog dingen die we kunnen leren van deze turbulente periode?
,,Door deze crisis moeten we noodgedwongen veel dingen loslaten. Het dwingt ons tot eenvoud. Eenvoud heeft ook een eigen bijzondere kleur, een eigen glans, een eigen kracht. Vandaag de dag mogen we dit misschien nog meer dan ooit leren ontdekken. Wij gaan als dorp uit deze periode komen. Met ons geloof, onze hoop en onze liefde. Deze drie dingen kunnen we ondanks de beperkingen altijd met elkaar delen. Misschien kunnen we ons door deze crisis ook beter realiseren dat in het leven niet altijd alles vanzelf gaat. Dat wat wij hebben niet vanzelfsprekend is. We zijn gewend dat we alles kunnen en alles om ons heen nodig hebben om gelukkig te zijn. Maar dat is niet zo.”
,,Alles wat zichtbaar is, verdwijnt. Het materiële is er wel. Het is mooi en het is ondersteunend. Maar daar gaat het in het leven niet om. Het biedt geen zekerheid en zelfs geld doet dat niet. Mensen die arm zijn, hoe vervelend hun situatie vaak ook is, maken van dichtbij mee waar het in het leven werkelijk om draait. En dat is om de liefde. Geluk hangt niet af van het materiële. Natuurlijk steunt en ondersteunt het. Voor geld geldt hetzelfde. Zonder geld wordt het leven wel heel lastig. De kerk lijdt financieel ook onder deze crisis. We missen alle inkomsten uit de collectes tijdens de mis. Maar hopelijk kan deze tijd duidelijk maken hoe belangrijk de onderlinge banden zijn die wij als mensen hebben.”
‘Hopelijk kan deze
tijd duidelijk maken
hoe belangrijk de
onderlinge banden zijn
die wij als mensen hebben’
Bent u voorbereid op een eventueel groter aantal uitvaarten in de komende tijd?
,,Ik heb in het verleden al hectische tijden meegemaakt. Afgelopen zomer leidde ik nog acht uitvaarten in een week en voerde daarbij nog tien rouwgesprekken. Daardoor weet ik dat je als priester op zulke momenten kracht krijgt om heftige periodes door te komen. Wij zijn wat dat betreft voorbereid op het onvoorbereide. Natuurlijk blijft het even hard voor degenen die een dierbare moeten verliezen. Het is voor mensen die nu een sterfgeval moeten betreuren nog moeilijker dan normaal. Het condoleren gaat toch op een heel andere manier. Op zo’n moment merk je dat het fysieke contact heel erg steunend en belangrijk is. Het is ook heel vervelend dat sommige mensen niet de steun kunnen betuigen die ze willen. Daarbij is het verschrikkelijk dat men na afloop van een uitvaart niet even bij elkaar kan zitten om samen op adem te komen.”
,,Bij uitvaarten kan helaas ook niet iedereen aanwezig zijn. De overheid schrijft voor dat er maximaal dertig mensen voor zo’n bijeenkomst mogen samenkomen. We gaan echt niet tellen bij de deur, maar natuurlijk is het wel belangrijk dat men afstand kan houden. Gelukkig zijn onze kerken groot genoeg om dit mogelijk te maken. We zijn tevens bezig om livestreams tot stand te brengen, zodat het ook voor een groter aantal mensen mogelijk wordt om een uitvaart op afstand te volgen.”
Is al bekend wat er gaat gebeuren met de eerste Heilige Communievieringen?
,,Daar is eerlijk gezegd nog niks definitiefs over bekend. De communievieringen gaan sowieso door, maar wellicht op een ander tijdstip. Als ze deze lente niet kunnen doorgaan, dan worden ze verplaatst naar een andere periode. Hopelijk later in dit jaar.”
Is er nog iets wat u de lezers wil meegeven voor Pasen?
,,Het zijn bizarre tijden. Er wordt op het moment zoveel meer van ons gevraagd dan ooit tevoren. Dan is het nog meer van belang om niet te vervallen in geroddel. Dat is eigen aan ons dorp, maar ik zou daarmee oppassen. Probeer begrip te hebben voor elkaar in deze tijd. Weet dat de ander z’n best doet om het zo goed mogelijk te doen. In deze situatie kan het nooit perfect zijn, dat geldt voor iedereen. Daarbij kun je elkaar alleen maar tot steun zijn, elkaar bemoedigen. Het is makkelijk om in het negatieve te vervallen. Maar zoals we als dorp altijd al gewend zijn geweest, moeten we nu doorgaan. We moeten laten zien hoe hecht wij als gemeenschap zijn.”
Uw reactie