Elaine Runderkamp opent dansschool met haar Cubaanse liefde Yohan

Dansend door het leven

In 2017 verscheen in de NiVo reeds eerder een interview met Elaine, waarin ze vertelde over die ontmoeting met Yohan, de liefde van haar leven. Het bleek inderdaad niet om een kortstondige vakantieliefde te gaan, maar wie had kunnen voorspellen dat ze daarna terug naar Cuba zou gaan om uiteindelijk zelf ook als danseres in het professionele dansgezelschap van haar grote liefde te werken?
De 29-jarige Volendamse maakte de afgelopen jaren deel uit van het dansgezelschap Proyecto Rueda de Casino en trad meerdere keren per week op in de populairste salsa-hotspots in Havana.
Nu breekt voor haar een nieuw hoofdstuk aan. ,,Samen met Yohan wil ik onze kennis en ervaring van deze bijzondere dans hier overbrengen op zoveel mogelijk dansliefhebbers”, zegt Elaine.

Spontane actie
Hoewel Elaine van jongs af aan al gek op dansen was en altijd met veel plezier diverse danslessen volgde in Purmerend en Alkmaar, lag een carrière als professioneel salsadanseres in Cuba nooit in de lijn der verwachting. Na haar HBO Office Management opleiding bij Schoevers en een reis door Australië en Nieuw-Zeeland, werkte ze een tijdje als IT Recruiter in Amsterdam. Met de Hiphop dansgroep ‘Wanna Funk!?’ trad ze jarenlang in het weekend regelmatig op, maar na verloop van tijd werd de groep opgeheven. ,,Dat vond ik jammer, maar ik had daar aanvankelijk ook wel vrede mee”, zegt Elaine.
,,Toen ik een tijdje later een reis maakte door India en Nepal, waar ik onder andere een opleiding volgde tot yogalerares, merkte ik echter hoezeer ik het dansen miste, en besloot ik dat ik mezelf bij thuiskomst weer voor danslessen zou aanmelden.”
Eenmaal terug in Nederland in 2016, kwam Elaine per toeval op een salsa feestje in het Vondelpark terecht. ,,Dat was een idee van een vriendin van me”, vertelt Elaine. ,,Ik dacht ‘waarom ook niet’, en ben toen zonder al te veel verwachtingen mee gegaan naar Amsterdam. Ik wist destijds nog helemaal niets van salsa, maar die middag was ik gelijk verkocht. De muziek, het dansen met een partner en de fijne energie die er omheen hangt; ik vond het allemaal zo ontzettend leuk dat ik salsa zo snel mogelijk wilde beheersen.”
Nog geen maand later boekte Elaine spontaan een ticket naar Cuba. ,,Ik had altijd al de ambitie om Spaans te leren, dus ik besloot naar Havana te gaan en daar Spaanse lessen te combineren met salsa lessen”, zegt Elaine.
Toen Elaine aankwam in Havana, voegde zij zich bij haar vriendin Mariëlle, die daar op dat moment op vakantie was. ,,Zij zou die week daarop terugkeren naar huis, dus we besloten die week optimaal te benutten door samen het uitgaansleven van Havana te verkennen”, vertelt Elaine. Het was de vijfde avond samen op stap, toen de twee meiden bij de salsa show terecht kwamen die het leven van Elaine’s leven voorgoed zou veranderen. Als Elaine nu terugkijkt naar die bewuste avond, denkt ze aan de bijzondere samenloop van omstandigheden die haar op dat moment op die plek bracht. ,,Een paar maanden eerder wist ik nauwelijks iets van salsa of van Cuba”, zegt Elaine.

‘Ik miste het dansen,
de zwoele avonden
buiten en de
live muziek,
maar bovenal
miste ik Yohan’

Na hun eerste ontmoeting wisselden Yohan en Elaine telefoonnummers uit, en spraken ze elke avond af op de meest bijzondere locaties in Havana. Nadat Elaine’s vriendin Mariëlle terug naar Nederland vertrok, groeide het stel steeds dichter naar elkaar. Na verloop van tijd stelde Yohan Elaine voor aan zijn familie en betrokken ze samen een huurappartement in Havana.
Eenmaal terug in Volendam na twee maanden romance, dansen en Spaans praten in Havana, werd ze overvallen door hevig liefdesverdriet. ,,Ik miste het dansen, de zwoele avonden buiten en de live muziek, maar bovenal miste ik Yohan.”
Maar het was nodig om weer geld te verdienen. Elaine vond werk als freelance IT Recruiter bij het internationale consultantsbureau Mobiquity. Vijf dagen voordat ze hier zou beginnen, vertrok ze nog even snel voor een paar nachten terug naar Cuba. ,,Na een vlucht van tien uur kon ik in totaal drie nachten bij Yohan zijn. Misschien een bizar besluit om, nog voordat ik mijn contract had ondertekend of mijn eerste euro had verdiend, een retourticket van honderden euro’s te boeken en een spoedvisum te regelen. Maar op dat moment had mijn hart dat echt nodig. Die korte tijd samen was werkelijk prachtig en dat gaf me de kracht en focus om terug in Nederland te gaan werken om zo snel mogelijk weer genoeg geld op te sparen om terug te keren naar Cuba.”
Er volgde een periode van ‘pendelen’ tussen de twee verschillende werelddelen. Een periode van ongelofelijke ups en downs”, als we Elaine mogen geloven. ,,Ik had echt erg veel geluk met mijn werkgever Mobiquity, want telkens als ik in Nederland was kon ik weer bij hen aan de slag. Maar neem het van mij aan: Cuba is bij uitstek het slechtste land om iemand in te vinden voor een long distance relatie”,, stelt Elaine. ,,Mensen leven daar met beperkte voorzieningen, en onder het communistische regime waren pas net de eerste internetverbindingen in Havana gerealiseerd. Yohan moest na z’n werk naar een park toe om te kunnen bellen en internetten, en de verbinding was vaak slecht. Als ik in Nederland was, verlangde ik er constant naar om zo snel mogelijk terug te keren naar Cuba en Yohan weer in mijn armen te sluiten.”

Droom die uitkomt
Sinds die eerste dans met Yohan stond Elaines leven volledig in het teken van salsa, of meer specifiek: Casino. ,,Casino is de naam van de Cubaanse salsa”, legt Elaine uit, ,,Casino is Spaans voor het woord ‘club’. In Havana bestond er in de jaren vijftig een club genaamd ‘el Casino Deportivo de La Habana’. Dit is plek waar deze dansvorm toen is gecreëerd, vandaar de naam el baile de Casino.”
Elaine: ,,Deze dansstijl is ontstaan uit oudere Cubaanse dansstijlen als Son, ChaChaCha en heeft ook invloed gehad van Rock and Roll. Naast Casino als partnerdans is er rond diezelfde tijd ook een geniale groepsdans bedacht: de beroemde ‘Rueda de Casino’. Dit is Casino dansen in kring-vorm, waarbij de leider van de groep commando’s geeft om bepaalde routines of figuren tegelijk uit te voeren en de partners aan elkaar door te geven.”
,,In de zomer van 2018 was ik terug in Nederland, met de bedoeling om vijf maanden voor Mobiquity aan de slag te gaan alvorens ik weer naar Cuba zou gaan. In die tijd zat ik er echt doorheen: het vooruitzicht van weer zo’n lange, kille periode zonder Yohan aan mijn zijde, maakte me compleet moedeloos en brak mijn hart. In een van onze telefoongesprekken verzamelde ik mijn moed bij elkaar en vroeg ik Yohan of ik niet voor zijn dansgezelschap zou kunnen werken. Zijn enthousiaste reactie vergeet ik nooit meer. Dat was misschien wel één van de mooiste momenten uit mijn leven. Toen ik later hoorde dat het gezelschap me aan wilde nemen als danseres, was ik de gelukkigste persoon op aarde! Ik wilde mijn werkgever bij Mobiquity niet teleurstellen, maar ik voelde zó sterk dat ik in Havana moest zijn, dat ik na drie maanden mijn toenmalige contract vroegtijdig heb beeïndigd.”
Elaine vertelt honderduit over haar unieke carrière in het authentieke Cubaans dansgezelschap Proyecto Rueda de Casino: ,,Via Yohan kende ik alle dansers en de baas al, dus ik werd er warm ontvangen. Het was werkelijk fantastisch om te mogen werken met zoveel getalenteerde dansers. De oprichter van dit dansgezelschap is één van de grondleggers van de Rueda de Casino (salsa in kringvorm). Drie á vier keer per week trainden we van 17.00-20.00 uur met deze absolute salsa legendes, en ’s avonds verzorgden we spectaculaire shows. Naast de gebruikelijke optredens, danste ik ook mee tijdens een paar grote nationale TV-shows, zoals Cubadisco 2018 & Los Premios Lucas 2018 & 2019, waarbij we met de beste salsa bands van Cuba samenwerkten.”

‘Dit heeft me
geleerd om altijd
te vertrouwen
op het universum’

Ondertussen was Yohan ook aangenomen bij het Conjunto Folklórico Nacional de Cuba (CFN), het meest prestigieuze folklore dansgezelschap van Cuba. ,,Overdag trainde hij daar, in de namiddag trainde hij samen met ons dansteam en ’s avonds dansten we dan weer uiteenlopende shows”, vertelt Elaine. ,,Hij bracht me in contact met Lazara Nápoles, prima ballerina en een van de beste vrouwelijke docenten van het CFN. ,,Zij woonde bij ons in de buurt en was bereid mij individueel te trainen en me de specifieke nuances bij te brengen die als vrouwelijke danseres belangrijk zijn.” Elaine legt uit dat de Cubaanse salsamuziek wordt beïnvloed door Afro-Cubaanse ritmes. Die zijn weer afkomstig van de Afrikaanse slaven die tijdens de slavernij naar Cuba zijn gebracht. Veel van deze slaven waren afkomstig uit verschillende gemeenschappen zoals Yoruba, Carabalí, Congo en Arará en brachten hun uitingen of culturele tradities mee, zowel artistiek (dans) als religieus.
In de Cubaanse salsamuziek wordt vaak gezongen over de Yoruba religie en hun ‘Orichas’: Afri-kaanse goden en godinnen. ,,Neem bijvoorbeeld Yemayá, dat is de godin van de zee. Bij haar dans hoort een typische deinende beweging, die de golven symboliseert. Deze bewegingen, maar bijvoorbeeld ook de mimiek die bij deze dans hoort, zijn zeer specifiek. Tijdens de een-op-een lessen met Lazara heb ik een schat aan waardevolle informatie tot me kunnen nemen waar ik ontzettend blij mee ben.”
,,Ik voel me gezegend dat ik dit allemaal heb mee mogen maken”, zegt Elaine. ,,Ik heb mijn hart gevolgd, zelfs op momenten van onzekerheid. Dit heeft me geleerd om altijd te vertrouwen op het universum. Inmiddels weet ik dat je precies krijgt wat je nodig hebt als je je angsten opzij durft te zetten, echt luistert naar wat je diep in je hart voelt, en daar vol overgave voor gaat. Ik gun het andere mensen ook om vanuit hun passie te leven en ben daarom laatst een coachopleiding begonnen.”

Nieuw hoofdstuk
Dit jaar zette het danspaar een nieuwe grote stap. ,,Na zo’n twee jaar samen te hebben gedanst bij het de Cubaanse gezelschap voelden we dat we samen toe waren aan een nieuwe uitdaging”, zegt Elaine. ,,We verlangden er naar om onze gezamenlijke kennis en ervaring te delen met anderen.” Inmiddels was Yohan al enkele keren in Nederland op bezoek geweest, en telkens kwam het danspaar dan in contact met ontzettend veel enthousiaste mensen uit de salsawereld. ,,We merkten dat er veel interesse was om van ons te leren”, vertelt Elaine. ,,Zo ontstond bij ons het idee om hier een Cubaanse dansschool op te richten.”
Na wat Elaine omschrijft als ‘ongelofelijk veel papierwerk’, kwam Yohan afgelopen maart voor langere tijd naar Nederland. ,,Achteraf gezien zijn we door het oog van de naald gekropen”, zegt Elaine, ,,In februari was de aanvraag eindelijk goedgekeurd en in maart stapten we samen op het vliegtuig naar Amsterdam. Echt nét op tijd, want twee weken later waren alle luchthavens dicht vanwege het coronavirus en stuurde Cuba alle buitenlanders naar huis. Als we dus twee weken hadden gewacht, zouden we elkaar nu al maanden hebben moeten missen. Ik had Yohan dan waarschijnlijk met een boot opgehaald, haha.”
In Nederland gaven alle beperkingen die het coronavirus met zich meebracht het stel de tijd om zich volledig te focussen op het waarmaken van hun droom. ,,We zijn volop bezig geweest met het bouwen van de website, het vinden van een geschikte locatie en het regelen van alle randzaken”, vertelt Elaine. ,,Daarnaast hebben we al wat workshops en lessen gegeven, zowel in de buitenlucht als binnen.”
Toch hoopt het stel natuurlijk dat het coronavirus snel verdwijnt. Elaine: ,,Een hoop salsa festivals en congressen kunnen op dit moment niet doorgaan. Dat is jammer, want we waren al uitgenodigd op verschillende events. We hebben ontdekt dat er door heel Europa van dit soort salsa evenementen plaatsvinden, en dromen ervan om zoveel mogelijk verschillende landen te bezoeken om daar samen onze kennis en liefde voor deze bijzondere Cubaanse dansstijlen te verspreiden. Als het virus straks de wereld uit is, heb ik er het volste vertrouwen in dat we dit kunnen waarmaken.”
Inmiddels is de website van de dansschool van Elaine en Yohan officieel gelanceerd. Voor meer informatie over het bijzondere stel, zie: https://www.casinodecuba.com/

Hoofdfoto: Elaine leert de Afro-Cubaanse dansstijlen van Lazara Nápoles, prima ballerina en één van de meest ervaren leraressen van het Conjunto Folklórico Nacional de Cuba.