Gudy en Angelique van den Hogen ‘exposeren’ trots met eerste boek tijdens Kunstkijken

De Zusson: pakkende herkenning in woord en beeld

Bij de vraag aan wiens brein het idee ontsproot, blijkt dat ze er samen al langer mee liepen en ook gestimuleerd werden door de omgeving. Angelique: ,,Gudy kon altijd al heel goed schrijven en zei ook regelmatig dat ze schrijver wilde worden. Er werd vaak gezegd: ‘daar moet je iets mee doen’.” Angelique vertrouwde haar artistieke ideeën als kunstschilder al langer toe aan het doek en geeft ook les. ,,‘We moeten een keer een boekie maken’, zeiden we tegen elkaar. Een prentenboek. Tijdens een wandeling op de hei ontstond het en maakten we een plan.”
Gudy: ,,Aanvankelijk zaten we op het idee van een kinderboek. Ik gaf mijn zus en broers graag bijnamen, zo noemde ik Angelique Treesje Trix. Ze had een ‘Godlief bekkie’ met twee staartjes. En met haar in de hoofdrol ben ik vervolgens wat verhaaltje gaan verzinnen en Angelique maakte daar illustraties bij. Het zijn twaalf hoofdstukjes waarin Treesje, vijf jaar oud, als kind van gescheiden ouders bijvoorbeeld voor het eerst bij haar vader logeert, Sinterklaas ervaart, op vakantie gaat, de oma van haar vriendinnetje overlijdt. Het kan worden voorgelezen en er zit telkens een boodschap in. We zijn er mee naar uitgeverijen geweest, maar vooralsnog hapte niemand toe en al met al waren we er toch twee jaar mee bezig.”

‘Mensen zeggen dat ze
er wekelijks op wachten;
dat geeft je energie
om door te gaan
en er is inspiratie genoeg’

Ondertussen leunden zij niet achterover. ,,We wilden graag de vaart er in houden en zo bedachten we om een wekelijkse column of blog te gaan maken. Die konden we op onze eigen site van de Zusson plaatsen, maar het leek ons ook leuk voor in de Nivo. Ik stapte op Pius af. Hoewel, ik durfde niet meteen, maar waagde toch een poging. Het idee werd goed bevonden en dat pakte voor ons goed uit.”
Angelique: ,,Door de wekelijkse regelmaat leer je namelijk gaandeweg van jezelf en daardoor ontstaat er lijn in de tekeningen die je maakt, alsmede in de verhaaltjes. Het wordt steeds mooier. Daarom zitten we vol met plannen. Ook de verhaaltjes en illustraties van Treesje Trix willen we uitbrengen. Zoals Gudy schrijft, dat komt voort uit haar gedachten, maar er zit altijd iets in. Een boodschap, een herinnering, observatie of herkenning, waarmee je iets kunt.”
,,Dat geldt ook voor dat kinderboek. Er zijn zoveel punten in levensfases waarop je kunt inhaken, van de kleuters naar groep 8. Het is ook niet zomaar een prentenboekje, het moest wel kunstig worden. Niet een boek met tekst en dan: oh ja, er moeten nog even wat illustraties bij.” De Zusson – in beeld en verhaal – versterken ze elkaar met hun kunstzinnig én pragmatisch neergezette schets van alledaagse onderwerpen, waarbij verleden en heden elkaar soms zo mooi raken.
Angelique: ,,Gudy geeft de lezer eerst iets waar zij tegenaan loopt en hoe mensen – of zijzelf – dan in eerste instantie denken. En vervolgens maakt zij met een verdieping of andere kijk een soort vertaalslag naar hoe mensen of zijzelf er óók naar – zouden – kunnen kijken.”
Ze verplaatst zich in anderen en geeft ondertussen best veel van zichzelf en haar naaste omgeving prijs. Gudy: ,,Om dat herkenbare te lezen, dat vinden mensen kennelijk prettig. We krijgen heel veel reacties, van bekenden, maar ook van mensen die we niet kennen en zij weten kennelijk wel dat wij er achter zitten. Mensen zeggen dan dat we er niet mee moeten stoppen, dat ze er wekelijks op wachten. Dat geeft je energie om door te gaan en er is inspiratie genoeg.”
Eindelijk heeft ze haar wens – schrijfster te worden – gerealiseerd. Gudy: ,,De generatie van onze moeders – zo ook de onze – was ook talentvol, maar het mocht er niet uit komen in die tijd. Moeder zorgde thuis. Onze moeder had bijvoorbeeld graag Engels willen leren, maar het kwam er nooit van. Ik sloeg als kind alles op en herinner me dus veel. Nu ben ik zelf moeder, oma en met alle soorten observaties van jezelf binnen je omgeving of in de wereld, kun je overal wel iets over schrijven.”

‘De generatie van
onze moeders was
ook talentvol,
maar het mocht er
niet uit komen
in die tijd’

En nu gaan ze er mee naar buiten, ligt hun debuut straks in de PX, de Nivo en Jan Cas. En gerede kans dat hun creaties ook buiten het dorp aftrek vinden. ,,Ik merk vaak op mijn werk: mensen buiten Volendam vinden Volendam interessant. Daarbij hebben ze ook aannames of oordelen. Ook ik heb wel eens kritiek op onze medebewoners, dat we een kuddevolk zijn. Maar ik vind het een geweldig volkje met erg veel humor, zelfspot en ik probeer toch graag de goede kanten van het dorp over te brengen. Buiten ons dorp vindt men dat we eigenaardigheden hebben. Bijvoorbeeld dat we als familie zo dicht bij elkaar wonen. Maar we hebben onze gastvrijheid, het royaal zijn. En we hebben bepaalde vaste patronen. Als je als man op een dinsdag door Volendam loopt, krijg je die vraag of je ‘een snipper’ hebt. De arbeidsethiek moet hier hoog zijn en dat is erg belangrijk. Ik vind het gewoon interessant om te observeren dat mensen zijn zoals ze zijn.”
De Zusson zijn bijzonder. Angelique: ,,Wij grapten wel eens, door steeds ‘on’ achter allerlei woorden te gebruiken, op tv deed iemand dat ook. Moesten we een naam bedenken voor onze website en toen zei ik: De Zusson.” Gelukkig bruisen ze nog van de ideeën. ,,We hebben de ambitie om meer te gaan maken.”