‘Uiteindelijk staan we allemaal voor één taak: om te zorgen dat we om elkaar denken'

Gezamenlijk in actie tegen eenzaamheid

Al wandelend over de dijk praten we met Channa de Vries. De lucht is grijs en het voelt koud aan voor de tijd van het jaar. Soms is een voorzichtige opklaring zichtbaar en schijnen er uit het wolkendek vage lichtstralen op het wateroppervlak. Pal voor de eerste lockdown van vorig jaar begon Channa met haar werkzaamheden bij WelzijnWonenPlus. Het was een bijzonder moment om te starten.
,,Zeker omdat het werk heel persoonlijk is natuurlijk. Juist het contact met de mensen is het allerbelangrijkste. En om dan te starten als alles stil ligt, is uitzonderlijk. Maar uiteindelijk hebben we gekeken naar de mogelijkheden. Ik denk dat je er altijd wel komt en dan maar minder groots dan gedacht. Ik denk dat het nu meer dan ooit van belang is om contact te leggen”, vertelt Channa.
Toenemende eenzaamheid is een van de negatieve verschijnselen van de coronapandemie waarover veel geschreven wordt. Het fenomeen krijgt nu meer dan ooit aandacht. Toch beperkt het zich volgens Channa helaas niet tot het huidige unieke tijdsgewricht. ,,Ik denk dat het probleem altijd al groot was, maar dat het door corona meer zichtbaar is geworden. En het wordt ook meer bespreekbaar gemaakt. Wat veelal heerst, is het idee van: we leven met elkaar, we denken om elkaar en we houden de buurvrouw in de gaten. Maar heel vaak durven mensen geen hulp te vragen. Eenzaamheid blijft vaak toch binnenshuis.”

‘Vaak durven mensen
geen hulp te vragen,
het blijft vaak
toch binnenshuis’

Vroeg of laat kunnen er ook andere klachten ontstaan door eenzaamheid. WelzijnWonenPlus is een instantie die aan de ‘voorkant’ zit bij de aanpak ervan. ,,Je kunt ons op een laagdrempelige manier om ondersteuning vragen. Ook worden we ingeschakeld op het moment dat de situatie van mensen merkbaar wordt bij anderen. Dan krijg je vanuit andere kanalen zoals de woningcorporaties de vraag of wij hierbij kunnen ondersteunen.”
Johan Bond (Boetie) was een van de inwoners van Edam-Volendam met wie Channa in contact kwam. Een oproep op Facebook van hem trof haar. ,,Hij riep op, om meer om te kijken naar hen die eenzaam zijn. Ik denk dat hij ook inzag dat er meer aandacht moet worden geschonken aan deze doelgroep. Dat de gedachte leeft: we denken wel om elkaar. Maar dat in praktijk toch een hoop mensen eenzaam en alleen zijn. Dan heb ik het bijvoorbeeld over de mensen die geen partner (meer) hebben en/of geen kinderen. Die zijn echt afhankelijk van bijvoorbeeld hun buurvrouw. Johan is een van onze vrijwilligers die hun oren openhouden wat betreft het eerder signaleren van situaties waar wij zouden kunnen helpen.”
De bedrijfsleider van De Jozef vroeg in zijn netwerk of geïnteresseerden zich als vrijwilliger zouden willen aanmelden om eenzaamheid tegen te gaan. Hier kwamen veel reacties op. Channa benaderde daarna een lijst met potentiële vrijwilligers. Voordat mensen van dienst kunnen zijn, worden ze eerst gevraagd naar een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). WelzijnWonenPlus is er namelijk van bewust dat de deelnemers bij mensen in hun privé-omgeving binnentreden. Veiligheid en voorzichtigheid zijn daarom van het grootste belang.
Tijdens de lente van vorig jaar was de algehele eenzaamheid misschien wel het grootst. Veel kennis over de aard van het coronavirus was er nog niet. Ouderen werden toen vaak volledig afgezonderd. Het was en is voor Channa een uitdaging om toch met mensen in contact te kunnen blijven. ,,Je probeert natuurlijk alles volledig volgens de coronamaatregelen te doen. Dus zoveel mogelijk telefonisch contact onderhouden waar het kan. Verder probeer je een op een contact te hebben, al dan niet in de voortuin. Waarbij je afstand houdt en mondkapjes draagt. We kregen ook instructies om geen koffie of thee aan te nemen en om een raam te openen voor ventilatie. Alles om toch de mensen in beeld te houden en daarbij de regels in acht te nemen.”
Channa kijkt uit naar het moment dat de horeca weer wordt geopend. Dit zou haar mogelijkheden bieden om nog meer te betekenen voor mensen die wel wat sociale contacten kunnen gebruiken. ,,Dan kunnen we meer gaan kijken naar waar de hulpvraag ligt. Misschien kunnen we dan gemeenschappelijke etentjes of andere activiteiten organiseren. Dit kunnen we bijvoorbeeld in samenwerking met De Jozef en PX doen. Het gaat erom dat eenzaamheid onder de aandacht gebracht wordt. Uiteindelijk staan we allemaal voor één taak: om te zorgen dat we om elkaar denken.”

‘Met een klein
gebaar van een
gesprek aangaan,
kun je iemand
een stuk verder helpen’

Geïnteresseerden kunnen zich nog altijd aanmelden om vrijwilliger te worden bij WelzijnWonenPlus. Voor een vrijwilligersschap hoeft men niet per se meerdere dagen per week in te ruimen. ,,Tussen degenen die zich aanmeldden, zitten ook mensen die een baan hebben. Die doen zoiets er echt bij op de momenten dat het voor hen lukt. Al is het maar één of twee keer per week vriendschappelijk telefonisch contact onderhouden. Dat kan voor sommigen al veel uitmaken. Ik maakte vorige week nog zo’n situatie mee. Toen sprak ik een vrouw die niet goed wist welke rollator uit te zoeken. Dan bestaat de kans dat zij met een kapotte rollator blijft lopen en op een gegeven moment denkt: ik blijf wel binnen. Dan kan iemand geïsoleerd raken. Met een klein gebaar van een gesprek aangaan, kun je zo’n iemand een stuk verder helpen.”
De vestiging in Edam-Volendam is de eerste van WelzijnWonenPlus. Deze stichting werkte eerst nog vanuit de Edamse bibliotheek. Zij werkt samen met de woningcorporaties in de gemeente Edam-Volendam. 'De Vooruitgang’ stelde een recreatieruimte in de Volendamse Kielstraat ter beschikking aan het servicepunt van WelzijnWonenPlus. Vanwege corona is deze nu echter gesloten. Volgens Channa gaan de werkzaamheden gelukkig toch door. Vrijwilligers uit de gemeente vervullen nu vanuit hun woonadres de functie van servicepunt. Channa maakt duidelijk dat WelzijnWonenPlus het aan het hun ‘sociale hart’ te danken heeft dat zij nog steeds goed werk kan verrichten.
Binnenkort komt Channa tevens op vaste tijden langs bij woonzorgcentrum ‘Friese Vlaak’ in Volendam. Ze deed daar al kaartjes in de brievenbus van bewoners en ontving hier positieve reacties op. ,,Deze mensen wonen dichtbij elkaar. Je zou hen dus ook met elkaar kunnen verbinden. Soms hoeft het dus niet eens iets groots te zijn wat je doet. Misschien houden twee mensen van biljarten en zou je wat dat betreft iets kunnen organiseren. Het hoeft niet altijd heel moeilijk te zijn. Maar als iemand niet de eerste stap durft te zetten, dan kom je er niet.”
Channa woont zelf in Wormer. Ze werkte voorheen bijvoorbeeld op de commerciële afdeling van het Noord-Hollands Dagblad. Ten diepste merkte ze altijd al dat zij een sociaal hart heeft. Zeven jaar geleden begon ze een eigen bedrijf om mensen te helpen. Hier ondersteunde ze mensen als Participatiecoach. ,,Sommige mensen hebben wat meer ondersteuning nodig bij het nemen van de hobbels op hun weg. Het samen aangaan en kijken naar de mogelijkheden bij de doelgroep uitkeringsgerechtigden is wat ik deed. Vanuit dat stuk ben ik uiteindelijk bij WelzijnWonenPlus beland. Daar komt alles voor mij samen. Alle doelgroepen, plus het participeren, plus het hulpverlenen. Ik ben blij dat ik de overstap heb gemaakt van verkoopwerk naar werk waar ik echt wat kan betekenen voor mensen.”

Johan Bond: ‘Er zijn echt mensen die aan het verpieteren zijn'
Johan Bond (Boetie) deed zijn oproep op Facebook, omdat hij mensen kent die eenzaam zijn. Dit gaat hem aan het hart en hij besloot er iets aan te gaan doen. ,,Zo heb ik mensen in mijn omgeving opgeroepen om diegenen te gaan bezoeken die eenzaam zijn. Ik probeer ze te motiveren om deel te nemen aan activiteiten, waarvan we er in De Jozef ook een aantal hebben. Het verraste mij dat er zoveel mensen op af kwamen. Al snel bedacht ik dat ik niet alleen deze kar kon trekken. Ik zocht contact met de gemeente om hier wat mee te doen. Daarna kwam ik in contact met Channa, waarmee ik een heel goed gesprek had. Zij zijn hierin gespecialiseerd, dus is het goed dat zij hiermee aan de slag gaan. Er zijn echt mensen die aan het verpieteren zijn. Niet alleen ouderen, maar ook jongeren. Dat was de drijfveer om mij hiervoor te gaan inzetten, in samenwerking met De Jozef en stichting WelzijnWonenPlus.”