Emoties en onbegrip bij bewoners Kathammerstraat na boomkap

‘Hoop dat de gemeente excuses aanbiedt’

Wolly Hoogland was als inwoner van de Kathammerstraat letterlijk in tranen toen de fruitbomen voor haar deur werden gekapt. Ze woont sinds 1983 in deze wijk. Na verloop van tijd vergroeide ze met het straatbeeld waar de historische bomen bij hoorden. Nu kijkt ze uit op een vlakte van zand en aarde. Na de door de boomkap ontstane commotie werd Wolly samen met enkele buurtgenoten uitgenodigd voor een gesprek op het gemeentekantoor. Dit vond vorige week woensdagochtend plaats en enkele ambtenaren waren hierbij aanwezig.
Volgens Wolly was het een ‘zakelijk gesprek’, waarbij er weinig begrip was voor de verontwaardiging van de bewoners. Wolly spreekt namens een groot deel van de buurt. ,,’Het wordt weer mooi! Het wordt weer mooi!’, zeiden ze. En: ‘Dit ligt nu achter ons. Die fruitbomen moet je nu vergeten’. Ze praatten helemaal niet over hoe dit allemaal is gegaan. De buurvrouw op de hoek was samen met een andere buurman bij die inspraakavonden. Die vertelden dat er toen nog niks bekend was over de herinrichting, laat staan over het kappen van bomen. Het lijkt wel of dit nog steeds zo is. Want op de gemeentesite is hierover niks te vinden. Toen ik een ambtenaar hierop wees en vroeg naar de concrete plannen zei hij: ‘Het zit allemaal hiér’, wijzend op zijn voorhoofd”, vertelt Wolly.

‘Ik moest
huilen en mijn
buren ook’

Alle buurtbewoners kregen per post een uitnodiging voor de bewuste inloopavonden om mee te kunnen praten over de plannen. Ondanks dat Wolly slechthorend is en daardoor bij dit soort bijeenkomsten niet alle informatie meekrijgt, heeft ze achteraf spijt dat ze hier niet bij was. ,,Voor mij is een inloopavond niet ideaal, maar ik had natuurlijk beter moeten opletten. Maar los daarvan vind ik dat ze beter hadden mogen communiceren over wat ze nu gedaan hebben. En ze hadden er ook beter over na mogen denken. Ik moet nu minimaal een halfjaar, misschien wel een jaar tegen een maanlandschap aankijken. Het had ook anders gekund, maar dat kost misschien wel meer moeite en geld. Dit is toch verschrikkelijk, hoe het nu is?”
Verder stuit het Wolly tegen de borst dat de gemeente met de boomkap geen rekening heeft gehouden met de vogels. Zij weet zeker dat de fruitbomen een leefplaats voor deze dieren vormden. ,,Áls je de bomen er dan uithaalt, doe dat dan niet nu. Want nu zaten er vogeltjes in. Onbeperkt. Echt tientallen. De jonkies zaten in de bomen. En hun ouders zag je de hele dag komen aanvliegen met muggetjes, rupsen. Daarom kwam het bij mij zo hard binnen toen ik die zaaggeluiden hoorde. Ik vond het zó erg. Ik moest huilen en mijn buren ook.”
De gemeente beweert dat er een ‘quick scan’ op vogels heeft plaatsgevonden bij de bomen. Het bedrijf dat dit onderzoek verrichtte, vond er geen nesten. ,,Ik wil die quick scan dan wel eens zien. Ik weet namelijk dat er twee ransuilen in die bomen zaten. Maar daar heb ik geen foto’s van. Want nesten, die gá je ook niet vastleggen met je camera. Die laat je met rust. De struiken aan de Zuideinde-kant zijn zo oud, daar zitten nesten in. Met zoveel vogels is het aannemelijker dat ze er wél zitten in plaats van niet.”
Officieel mag een boom in elk seizoen worden gekapt. Wel op voorwaarde dat men met redelijke zekerheid kan vaststellen dat er geen broedende vogels of andere nestelende dieren worden verstoord. En er in de boom geen jaarrond beschermde nesten te vinden zijn. Deze regels zijn vastgelegd in de ‘Wet Natuurbescherming’ in artikel 3.2. lid 2. De tekst luidt: ‘Het is verboden opzettelijk nesten, rustplaatsen en eieren van vogels (…) te vernielen of te beschadigen, of nesten van vogels weg te nemen’.
Niet alle buurtgenoten waren gecharmeerd van de bomen die er stonden. Na een inloopavond stelden twee bewoners van het Zuideinde brieven op waarin zij verzochten om de bomen voor de voormalige bar ‘De Joppekop’ te laten kappen. ,,Dit hebben ze meegenomen tijdens de bespreking in de raad. En toen hebben ze gezegd: ‘We trekken alles eruit’. Dat is dus de aanleiding geweest. Het verzoek van twee mensen. Natuurlijk heeft de gemeente wel wat gecommuniceerd. Maar als je bijvoorbeeld naar de gemeentesite kijkt: dat is een onoverzichtelijk geheel. Ik vind hem zeer klantonvriendelijk. En ik durf wel te zeggen dat ik handig ben met computers. Écht handig. Maar mijn buurvrouw van dik in de zeventig, denk je dat die hier ooit achter zou komen?”

‘We leggen ons
nog niet bij
deze kwestie neer’

Naar aanleiding van de kapactie ontstonden er geruchten. Het Hoogheemraadschap zou de gemeente hiertoe hebben opgedragen. Tijdens het gesprek op het gemeentekantoor hoorde Wolly dat dit niet het geval was. Het is wel zo dat er nu geen bomen meer mogen worden herplant. Dit is officieel namelijk niet toegestaan is op een dijklichaam. ,,Ik weet niet in hoeverre dat waar is. De ambtenaar vertelt dat en dan geloof ik het. Maar ik denk dat ze heel vaak vertellen wat in hun straatje van pas komt.”
De fruitbomen in de buurt Zuideinde/Kathammerstraat zijn ooit geplant door Albert Kes, beter bekend als ‘Jachie’. Hij werd geboren in 1904 en tot op latere leeftijd plukte hij in oogsttijd appels uit de bomen. Een zoon van Alberts broer Klaas verklaart dat ze tussen de negentig en honderd jaar geleden geplant zijn.
Wolly is nog niet klaar met deze zaak. Via de ‘Wet openbaarheid van bestuur’ hoopt zij inzage te krijgen in de besluitvorming van de gemeente. Dan zal blijken in hoeverre er juist gehandeld is. Verder hoopt zij op meer fatsoen vanuit de hoek van de lokale overheid. ,,Ik hoop dat de gemeente excuses aanbiedt en toegeeft dat ze dit netter had kunnen oplossen. En wij zouden graag mee willen doen met de invulling van het groen dat er komt. Hopelijk wordt het vogelvriendelijke beplanting. Want ik vrees voor onderhoudsvriendelijk groen. We leggen ons nog niet bij deze kwestie neer.”
Naar aanleiding van de ontstane commotie door de boomkap, publiceerde de gemeente Edam-Volendam op haar site een bericht over de zaak. De tekst van dit op 6 juni 2020 verlopen artikel luidt: ‘Er is onrust ontstaan omdat de gemeente groen heeft verwijderd bij de Kathammerstraat/Zuideinde. Wij hebben dit met de bewoners tijdens de inloopavond van 14 november 2019 besproken. Het groen is mede op verzoek van bewoners onderdeel van de herinrichting. Een aantal inwoners heeft aangegeven ander groen te willen in plaats van de fruitbomen die daar stonden. Voor al het werk dat is verricht is een omgevingsvergunning verleend die ter inzage heeft gelegen voor bewoners. De gemeente gaat na de Pinksteren met een aantal inwoners in gesprek om dit uit te leggen en eventueel te zoeken naar een oplossing.’

Ecologisch onderzoek gemeente
Uit ecologisch onderzoek van de gemeente Edam-Volendam is het volgende gebleken:
Op 26 mei tussen 19:30u en 20:30u is de bosschage en zijn de bomen in deze bosschage gecontroleerd op nesten en/of mogelijke verblijfplaatsen van vleermuizen.

• In geen van de bomen zijn nesten geconstateerd.
• Aan één boom hangt een nestkastje. In dit nestkastje wordt momenteel niet genesteld.
• De bomen bevatten geen holen of kieren welke gebruikt kunnen worden als in- en uitvliegopening door vleermuizen en vogels.
• Er zijn visueel geen nesten gevonden in de bosschage.
• Langs de bosschage is op meerdere plekken voor enige tijd geobserveerd. Er is geen vogelgedrag waargenomen die doet vermoeden dat er genesteld wordt in de bosschage.
ADVIES - Uit ecologisch oogpunt is er geen bezwaar om de bosschage en bomen te rooien. - LET OP! Mocht er onverhoopt toch nog een nest en/of verblijfplaats aangetroffen worden, dan dient hier omheen gewerkt te worden en dient de ecoloog op de hoogte gesteld te worden. - De rooiwerkzaamheden dienen binnen 5 dagen na deze inspectie plaats te vinden. Er bestaat namelijk altijd een kans dat er alsnog genesteld gaat worden.