Afgestudeerd

‘Ik wil graag met mensen werken’

Shanna Bond | Bachelor Ergotherapie

Voordat de 23-jarige Shanna Bond aan haar opleiding begon, had ze eigenlijk nog nooit van ergotherapie gehoord. Het is niet de meest bekende of voor de hand liggende vorm van zorgverlening, maar volgens Shanna is het een ontzettend leuk en veelzijdig vakgebied. Bovendien kan het een zeer positieve impact hebben op de levenskwaliteit van patiënten. Afgelopen maand studeerde Shanna af en sindsdien mag ze zichzelf officieel ergotherapeut noemen.
Als kind had Shanna eigenlijk nog geen idee wat ze later wilde worden, maar toen ze een studierichting moest kiezen stond voor haar wel één ding vast. Ze wilde graag met mensen werken, en dan het liefst in de zorg. ,,Op de middelbare school ging ik er vanuit dat ik fysiotherapeute zou worden”, vertelt Shanna. ,,Maar toen ik me eenmaal moest inschrijven voor een studie begon ik toch te twijfelen of dat wel echt de juiste richting voor mij was. Ik ben toen gewoon online gaan zoeken naar wat voor verschillende opleidingen er allemaal waren en zo kwam ik bij de HvA-opleiding ergotherapie terecht.”
Ergotherapie is een methode die zich richt op mensen met lichamelijke of psychische beperkingen. ,,De ergotherapeut helpt hen met de problemen die zij ondervinden bij het verrichten van alledaagse handelingen”, legt Shanna uit. ,,Wat mij het meeste aantrok in dit vakgebied is dat het echt mensenwerk is. Je gaat samen met je patiënten op zoek naar de beste manier waarop zij met hun beperkingen om kunnen gaan. Daarbij is iedere patiënt uniek, dus je wordt elke keer weer creatief uitgedaagd om tot een passende oplossing te komen. Als fysiotherapeut ben je gefocust op de werking van een spier of pees, maar wat ik zo leuk vind aan ergotherapie is dat je naar álle aspecten van je patiënten en hun leven kijkt, en de behandeling vervolgens zo optimaal mogelijk probeert af te stemmen op hun specifieke wensen en beperkingen.”

‘Iedere patiënt
is uniek, dus je
wordt elke keer
weer creatief uitgedaagd
om tot een passende
oplossing te komen’

Shanna geeft aan dat die beperkingen zowel fysiek als mentaal kunnen zijn. ,,Denk bijvoorbeeld aan de beperkingen van iemand die aan het revalideren is na een herseninfarct of TIA, of aan de beperkingen van mensen met spierziektes of chronisch gehandicapten. Maar bijvoorbeeld ook mensen met schizofrenie, kinderen met motorische achterstanden of concentratie problemen, of ouderen die last hebben van dementie of fysieke mankementen.” In al die gevallen kunnen mensen moeite hebben met het uitvoeren van alledaagse handelingen. De ergotherapeut kijkt dan naar een manier om de bewegingsvrijheid en zelfstandigheid van deze mensen te optimaliseren. ,,Zowel het type beperking als de behandeling kan daarbij erg uiteenlopen”, zegt Shanna, ,,maar dat vind ik juist zo leuk aan ergotherapie.”
,,Je krijgt bijvoorbeeld regelmatig te maken met mensen die niet meer zo lang rechtop kunnen staan”, zegt Shanna. ,,Om er voor te zorgen dat zij toch nog zelf hun eten kunnen klaarmaken, is het soms noodzakelijk om verschillende taken op te delen, door bijvoorbeeld al in de ochtend zittend de aardappelen te schillen en groenten te snijden. Soms kan het ook al helpen om een stoel in de keuken te zetten, die ter ondersteuning gebruikt kan worden, of om tussentijds af en toe een zitpauze in te lassen.”
,,Mensen met geestelijke beperkingen hebben vaak weer behoefte aan heel andere oplossingen”, vervolgt Shanna, ,,Bij vermoeidheidsklachten na bijvoorbeeld een CVA, kan je iemand al helpen door specifieke activiteiten te verspreiden over de dag. Maar dit zijn slechts kleine voorbeelden, het verschilt per persoon en per aandoening wat de beste oplossing kan zijn.”
De behandelingen die een ergotherapeut uitvoert, lopen enorm uiteen. ,,Je levert als ergotherapeut echt maatwerk, door naar alle aspecten van iemands leven te kijken, en te kijken hoe de kwaliteit van dat specifieke leven weer kan worden verhoogd. Iemand die zeer actief is en er graag op uit trekt vraagt bijvoorbeeld een andere aanpak dan iemand die het liefst thuis is en graag knutselt of tv kijkt. Als ergotherapeut is het dus erg belangrijk dat je het gesprek aangaat, zowel met de patiënt als met de naaste familie. In die gesprekken haal je zoveel mogelijk informatie op, over wat hoe levensstijl van een patiënten eruit ziet, en wat zijn of haar specifieke wensen zijn. Maar je geeft ook uitgebreid voorlichting over de verschillende (on)mogelijkheden in een bepaalde situatie.”
,,In sommige gevallen kan je als ergotherapeut oefeningen voorschrijven, of leer je de patiënt aan om een activiteit op een andere manier uit te voeren”, zegt Shanna. ,,Maar soms is het ook noodzakelijk om de omgeving aan te passen, of een hulpmiddel in te zetten. En ook die kunnen weer enorm uiteen lopen, van een simpele stoel tot een high tech robot prothese.”

‘Ik had nooit
gedacht dat ik
het zo fijn zou
vinden om met
ouderen te werken’

Voor haar scriptie deed Shanna onderzoek naar de specifieke technologische hulpmiddelen die ingezet kunnen worden om de handen en armen van patiënten met een CVA te trainen. Shanna: ,,CVA staat voor Cerebro Vasculair Accident en verwijst naar aandoeningen die met de bloedvaten in de hersenen te maken hebben, zoals herseninfarcten of hersenbloedingen. Als gevolg hiervan kampen mensen vaak met verlammingsverschijnselen aan een kant van hun lichaam. Bij het revalideren is het dan vaak prioriteit om de functionaliteit van de betreffende hand en arm te vergroten omdat dit een grote rol speelt bij de zelfredzaamheid van de patiënt.”
Shanna vertelt dat deze onderzoeksvraag vanuit de Zorgcirkel in Alkmaar kwam. ,,De conclusie van het onderzoek is dat er een flink aantal mogelijke technologische hulpmiddelen te vinden zijn, maar dat deze in de praktijk ook enorm uiteen lopen qua kosten. In de zorg spelen die kosten namelijk altijd mee in de overweging voor een specifieke behandeling. Je kunt voor een geavanceerde robotarm kiezen die de hand- en armoefeningen van patiënten volledig automatiseert, maar er bestaan ook apps voor op de iPad met spelletjes die er specifiek op gericht zijn om de hand en armfunctie van CVA-patienten te trainen. Uiteindelijk ligt het dan aan patiënt en zorgaanbieder om een passende keuze voor een hulpmiddel te maken.”
Omdat er zoveel type patiënten en verschillende behandelmethoden zijn kom je ergotherapeuten op veel verschillende plekken tegen. ,,Bijvoorbeeld in ziekenhuizen, revalidatiecentra, psychiatrische instellingen, scholen, verpleeghuizen en natuurlijk ook de algemene ergotherapiepraktijken”, zegt Shanna. ,,Tijdens de opleiding kun je als student dus nog alle kanten op. Dat vond ik zelf erg prettig. Omdat het een zeer praktische opleiding is, loop je ook meerdere stages zodat je echt alle aspecten van ergotherapie kunt ontdekken.”
Shanna liep zelf stage bij Ergotherapie Volendam (de ergotherapie praktijk aan het Europaplein), revalidatiecentrum Heliomare, revalidatiecentrum Reade, het AMC en bij het Leo Polakhuis (een verpleeghuis in Amsterdam). ,,Het is ontzettend waardevol om op zoveel verschillende plekken ervaring op te kunnen doen. Het werk van een ergotherapeut kan namelijk per locatie ontzettend verschillen. Bij het AMC werkte ik bijvoorbeeld met ALS-patiënten en mensen met andere zeer ernstige ziekten. Het geeft erg veel voldoening als je het dagelijks leven van deze mensen meer dragelijk en leefbaar kunt maken. Maar het is natuurlijk ook erg zwaar om met zoveel ellende in aanraking te komen. In een aantal gevallen zie je de patiënt steeds verder achteruit gaan, en dat raakt natuurlijk ook de hulpverlener. In de revalidatiecentra waren sommige patiënten die ik behandelde, zelfs wel eens even oud of soms nog jonger dan ik zelf. Dat heeft een enorme indruk op me gemaakt.”
Hoewel Shanna het vooraf niet zag zitten om in een verpleeghuis aan de slag te gaan, had ze het tijdens haar stage bij het Leo Polakhuis in Amsterdam ontzettend naar haar zin. ,,Ik had nooit gedacht dat ik het zo fijn zou vinden om met ouderen te werken, maar ik vond het heel gemoedelijk en het gaf me erg veel plezier om met deze doelgroep te werken.” De stage beviel Shanna zelfs zo goed, dat ze op dit moment aan het solliciteren is naar functies als ergotherapeut in een verpleeghuis. ,,Het is een spannende periode, maar ik kijk ernaar uit om snel aan de slag te gaan!”