Jan Smit neemt na veertig jaar afscheid van Smit Elektrotechniek

‘Ik zocht een opvolger die geen verstand heeft van elektra’

De afscheidsreceptie voor relaties en het feest voor de medewerkers in het St. Jozefgebouw waren hartverwarmend. Bijna alle genodigden gingen op Jans uitnodiging in. Zelfs relaties uit Limburg kwamen naar Volendam voor zijn afscheid. ,,Het is mooi dat mensen de moeite nemen om op vrijdag na hun werk een heel stuk naar Volendam te rijden. Met sommigen werkte ik al veertig jaar samen. Uiteraard ben ik blij om te merken dat zij onze samenwerking blijkbaar ook gewaardeerd hebben.”

Al op de uitnodiging vermeldde Jan dat eventuele cadeaus voor zijn afscheid ten goede komen aan ‘Vereniging Behoud de Volendammer Botters’. Hetgeen uiteraard werd toegejuicht door bestuurslid Hein Molenaar. ,,Natuurlijk zijn we blij. Het is leuk als mensen op deze manier aan ons goede doel denken. Jan is zelf betrokken bij de ‘Stichting Zuiderzee Cultuur’. Vandaar dat hij weet wat er speelt bij ons. We kunnen het geld goed gebruiken. Het onderhouden van de botters kost een hoop. Je moet per botter zeker rekenen op 30.000 euro kosten per jaar”, vertelt Hein.
Jan draagt de botters een warm hart toe. Hij is blij dat hij iets kan bijdragen in de kosten. ,,Het is natuurlijk een mooi bedrag dat ik heb kunnen geven. Maar eigenlijk is het maar een druppel op de gloeiende plaat. Ik vind het belangrijk dat de botters behouden blijven. Zoveel erfgoed heeft Volendam namelijk niet. Het ‘varend erfgoed’ is nog één van de weinige dingen die herinneren aan het verleden. Ooit lagen er tweehonderd kwakken in de haven. Nu nog maar vier. Daar moeten we zuinig op zijn, vind ik.”

‘Elke directeur
die weggaat bij het
bedrijf dat hij opbouwde,
krijgt ermee te maken
dat zijn opvolgers zaken
anders aanpakken
dan hij zelf zou doen’

Na het afscheidsfeest ging Jan officieel met pensioen. Smit Elektrotechniek laat hij achter zich. Echt ‘klaar’ voelt hij zich echter nog niet. ,,Dat gevoel moet nog komen, eerlijk gezegd. Na het afscheid ging ik korte tijd met vakantie. Dat kwam vroeger ook wel eens voor natuurlijk. Voor deze onderbreking zat ik nog in een soort sneltrein met het bedrijf. Nog steeds kom ik elke dag even langs op het kantoor. Maar dat gaat zeker snel minder worden. Formeel heb ik er een punt achter gezet. Vorig jaar is Simon Hansen het directieteam komen versterken. Hij neemt de algemene taken over. Samen met drie andere technisch directeuren vormt hij het toekomstige directieteam.”
Jans opvolger heeft geen achtergrond in de elektrotechniek. Voor Jan is dit geen nadeel, integendeel. ,,Ik zocht iemand die geen verstand heeft van elektra. Dat is belangrijk, omdat je dan bezig bent met de processen en de mensen. Als je veel inhoudelijke kennis hebt, stoppen ze je zo vol met allemaal technische zaken. Dan heb je geen tijd meer om andere belangrijke dingen te doen. Als je er wat los van staat, kun je meer áán je bedrijf werken in plaats van in je bedrijf. Simon heeft een frisse en energieke aanpak en brengt het bedrijf in een moderne nieuwe fase, klaar voor de toekomst.”
Het is voor Jan niet ongemakkelijk om nog op de werkvloer te komen bij Smit Elektrotechniek, nu hij geen volledige invloed meer heeft op de gang van zaken. ,,Je groeit toe naar de situatie van hoe die nu is. Al een tijdje draag ik allerlei dingen over. Elke directeur die weggaat bij het bedrijf dat hij opbouwde, krijgt ermee te maken dat zijn opvolgers zaken anders aanpakken dan hij zelf zou doen. Maar het is de nieuwe werkelijkheid. Zo is het.”

‘In het begin
denk je natuurlijk
wel eens: waar ben
ik aan begonnen?’

Smit Elektrotechniek kwam ooit voort uit de lampenwinkel ‘Smit & Doede’ in de Conijnstraat. Jans vader Kees runde dit bedrijf samen met Dick Veerman (Doede). Onder een andere naam bestaat deze winkel nog altijd. Kees Smit begon eind jaren zestig zelfstandig een winkel aan de Burgemeester van Baarstraat. Eind jaren zeventig werd de winkel opgeheven en overgenomen door Gerrit van Riek, het huidige Lou & Mi. Samen met zoon Jan en Johan richtte hij ‘Smit Elektrotechniek’ op. Jans plan was om na het opzetten van het bedrijf door te gaan als leraar wis- en natuurkunde. Het liep anders.
Voor een beginnend bedrijf is het vaak lastig om aan opdrachtgevers te komen. Hetzelfde gold voor Smit Elektrotechniek. De eerste klussen vond men in de nabije kring. ,,In het begin denk je natuurlijk weleens: waar ben ik aan begonnen? De KIVO was onze eerste klant, waar we nog steeds de huisinstallateur zijn. Ook waren aannemers als Jan Tol (van Aart), Kees Koning, Hein Plat en Ab Dollie klanten van het eerste uur. Dit waren opdrachten waar we met twee man aan de bak konden. Dat ik ooit meewerkte als stage-opdracht aan het CAI-systeem in Edam-Volendam, kwam ook van pas. Mijn taak daarbij was het uitvoeren van signaalmetingen. Later ben ik dit rechtstreeks voor Philips gaan doen. Daardoor kreeg ik bijvoorbeeld opdrachten op Texel en in het Gooi. Dat leverde het nodige werk op in die tijd.”
Na twee à drie jaar begon het bedrijf serieus te groeien. Jans beslissing om er volledig voor te gaan en het leraarschap achterwege te laten, gaf daarbij de doorslag. Vanaf dat moment ging het snel en kwamen er steeds meer mensen in dienst. ,,Je kunt je energie dan voor honderd procent aan het bedrijf geven.”
Sindsdien begon Smit Elektrotechniek langzaam maar zeker haar huidige vorm aan te nemen. Grote opdrachtgevers als Schiphol kwamen in beeld. Dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee.

‘Al tien jaar doen
wij het onderhoud
van de brandstoftoevoer
voor de vliegtuigen
op Schiphol’

,,Al zeker tien jaar doen wij het onderhoud van de brandstoftoevoer voor de vliegtuigen. Wij zijn de partij voor alles op dat gebied. Er was vorig jaar een grote storing. Door een externe calamiteit kwam er overal te veel volt op te staan. In een clausule staat dat wij er dan binnen vier uur moeten zijn. We waren er al binnen twee uur. Er vloog toen ook een helikopter naar de importeur in Geleen om onderdelen op te halen, zoveel materiaal hadden we nodig. Binnen vierentwintig uur hadden we alles weer op de rit. Daar kregen we achteraf veel complimenten voor.”
Inmiddels biedt Smit Elektrotechniek een breed scala aan diensten en producten aan. Het leveren en onderhouden van beveiligingssystemen is daar een belangrijk onderdeel van. Eén van de leuke opdrachten die het bedrijf binnenhaalde op dit gebied, is die van de gemeente Amsterdam en Stadgenoot. Smit installeerde de beveiligingscamera’s en kreeg de taak om deze te blijven monitoren. Dat houdt in: het ontzorgen van de opdrachtgever. Ervoor zorgen dat alles het altijd doet en beelden beschikbaar stellen wanneer dit nodig is. Verder is de zonnepanelen-tak van de onderneming sterk groeiende. Men voorzag onder andere het dak van het Kras Stadion van zonnepanelen en installeerde het collectieve Postcoderoos-systeem bij Willig in Katwoude. Ook het eigen bedrijfsgebouw is voorzien van panelen zodat er ‘nul op de meter’-energieverbruik is.
Jan kan beschikken over veertig jaar ervaring als ondernemer. Hij kent het klappen van de zweep en leerde daardoor lessen die van pas kunnen komen voor ambitieuze, jonge mensen. ,,Het is volgens mij belangrijk om waarde te hechten aan het leveren van persoonlijke service. Ik denk dat Volendamse bedrijven daar sterk in zijn. Er kan een hoop worden geautomatiseerd en dat moet ook. Maar persoonlijke dienstverlening blijft een grote rol spelen. Er blijven mensen bestaan en daar heb je mee te maken. Niet alleen met machines.”
Nadat Jan zich bijna zijn hele werkende leven inzette voor Smit Elektrotechniek, komt er nu meer tijd vrij voor mogelijke andere activiteiten. Bang om in een gat te vallen is hij niet. ,,Misschien ga ik mij wat meer bemoeien met de bottervereniging.” Hein Molenaar: ,,Dat moet hij”, zegt hij terwijl beide heren glimlachen. Jan: ,,Vorig jaar was ik al van plan om schipper te worden op een botter. Ik heb al een zeiljacht, dus die stap is niet zo heel groot. Door omstandigheden is het toen niet gelukt. Ik hoop dat het dit jaar alsnog gaat lukken.”

Foto: Jan Smit is voorvechter van het behoud van Volendammer botters en daarom schenkt hij de giften die hij kreeg bij zijn afzwaaien aan de bottervereniging, waarvan Hein Molenaar (rechts) bestuurslid is.