Kijkje achter de schermen met Wander bij Dodenherdenking op de Dam

‘Indrukwekkender dan normaal’

Wander woont inmiddels bijna drie jaar in Volendam. ,,Toen ik hier als klein jongentje voor het eerst bij de FC kwam, wist ik dat ik hier ooit zou komen te wonen”, begint hij zijn verhaal. ,,Ik voelde direct een klik met dit prachtige dorp. De gezelligheid, de mensen, de dijk, de mentaliteit, de muziek en natuurlijk de voetbalclub. Volendam heeft het totale pakket.” In het dagelijks leven is Wander leidinggevende bij Team Surveillancehonden in Amsterdam en heeft daarnaast twee nevenfuncties. ,,Naast mijn voornaamste functie bij de hondenbrigade heb ik mijn verantwoording binnen het Team Collegiale Ondersteuning en ben ik lid van de persbegeleidingsunit.”

Máxima
De in Wognum geboren Volendammer was direct na oprichting lid van die unit. ,,Toen Máxima naar Nederland kwam, werd er vanuit de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) een verzoek bij de politie ingediend om een team op te stellen, dat de pers bij grootschalige evenementen en ceremonies zou kunnen begeleiden. Dit resulteerde in de oprichting van de persbegeleidingsunit. Aan ons de taak om de pers onder controle te houden. Zorgen dat ze niet zomaar overal rond kunnen lopen, in beeld komen en dat de afgesproken regels worden nageleefd. Na de oprichting van de unit hebben we de Máxima-tour in Amsterdam gedaan.”
,,Daarna volgde de bruiloft van Willem-Alexander en Máxima en hebben we een aantal staatsbezoeken gedaan. Later zijn we nog ingezet bij onder meer de uitvaart van Wim Kok en de laatste Ajax huldiging op het Museumplein.” Inmiddels is de persbegeleidingsunit uitgegroeid tot een begrip als het gaat om belangrijke bezoeken en evenementen. De jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei en het bevrijdingsconcert op 5 mei behoren tot de vaste klussen van de specialisten.
Dit jaar vond de Dodenherdenking voor het eerst plaats zonder publiek. Het zorgde voor een statige en ontroerende ceremonie. ,,Ik vond het persoonlijk nog indrukwekkender dan het normaal al is. Het lege Damplein, de lange wandeling vanuit het paleis naar de andere kant van de Dam. De koning, koningin, premier en metgezellen die anderhalve meter uit elkaar stonden en natuurlijk de toespraak van koning Willem-Alexander.”
Wander was die dag ruim van tevoren aanwezig op de Dam. ,,We werken altijd volgens een draaiboek. Allereerst wordt de hele omgeving veiliggesteld door een speciaal team. Als dit achter de rug is, wordt het gebied als schoon gelabeld. Alle pers die vervolgens uit het vuile gebied het schone gebied inkomt, moet worden gecontroleerd. De fotografen geven hun tassen met uitrusting af en de politiehonden checken of er geen explosieven of andere wapens tussen zitten. Als ze daar doorheen komen, zijn ze schoon en mogen ze dus ook niet meer zomaar het gebied verlaten.”

‘Ik kan je vertellen
dat ik altijd blij
ben als de
koning en koningin
weer veilig zijn
vertrokken na
de ceremonie’

,,Onze unit werkt nauw samen met de RVD. Aan de hand van het voorgeschreven draaiboek wordt de pers gebriefd. Het draaiboek is ontstaan uit afstemming tussen de RVD en de NOS. Het vertelt ons onder meer waar alles en iedereen gepositioneerd moet worden en wanneer we weer weg moeten zijn.” De persbegeleiders worden buiten beeld van de camera, maar met overzicht gestationeerd. ,,Onze voornaamste taken tijdens de Dodenherdenking bestaan uit het begeleiden van de pers. Ik stond aan de rechterkant van het Nationaal Monument op de Dam gepositioneerd en had drie fotografen onder mijn hoede. Het is mijn verantwoordelijkheid om te zorgen dat zowel zij als ik buiten beeld blijven. Ondanks die regel moet het voor de pers wel mogelijk zijn om mooie plaatjes te schieten. Om de juiste wisselwerking te bereiken moet je een goede relatie opbouwen met de pers. Wij gunnen hen de mogelijkheid een mooie foto te schieten, maar wanneer wij ze terugroepen moeten ze wel luisteren. Tijdens de laatste Dodenherdenking trok één van de drie fotografen op mijn positie op een gegeven moment zijn eigen plan. Ik heb hem echt in de kraag moeten vatten om hem terug naar de juiste plek te krijgen.”
Wander maakte onderling afspraken met de cameramensen van de NOS. ,,Ik wil weten wat het plan is, zodat ik kan zorgen dat we op tijd weer buiten beeld zijn. Hij vertelt mij wanneer hij zijn camera onze kant op draait en ik zorg dat de fotografen en ik weer op tijd uit beeld zijn.” Wander houdt de pers en de cameramensen dus nauwlettend in de gaten, maar daar houden zijn taken niet op. ,,We blijven politiemensen, dus het is tevens aan ons om in de gaten te houden of er niks verdachts gebeurt. Vorige week hadden we het wat dat betreft rustig omdat er geen publiek werd toegestaan. Maar uit voorzorg zijn we altijd bewapend. Mocht er namelijk toch iets gebeuren, dan kunnen we altijd nog ingrijpen. Wij staan immers het dichtste bij.”
,,Ik kan je vertellen dat ik altijd blij ben als de koning en koningin weer veilig zijn vertrokken na de ceremonie.” Het werd gelukkig een rustige herdenking, maar toch schrok Wander – net als een groot deel van Nederland – even tijdens de twee minuten stilte. ,,Opeens was er een hoge gil hoorbaar. Ik dacht ‘dit ga je niet menen’, maar het bleek een meeuw te zijn. Het was een merkwaardig geluid”, lacht hij.
Menigeen zou in Wanders positie de kans aanpakken om zelf een foto te schieten van de koning. ,,Dat zou je inderdaad wel denken, maar dat doe je niet als je aan het werk bent.” Een selfie met de koning zit er ook niet in. ,,Willem-Alexander en Máxima worden ook echt bij alles en iedereen weggehouden. Je komt niet zomaar bij ze in de buurt, en dat is natuurlijk logisch.”

Foto: Willem Alexander Maxima Rutte foto De Wit Fotografie