Willem Bond: ‘complete dorpen verdwenen in het water’

‘Mensen moesten halsoverkop hun woning verlaten’

,,De afgelopen dagen hebben wij in grote spanning het waterpeil van de Maas gadegeslagen. Een heuse zondvloed zorgde eerder al voor ongekende schade en menselijk leed in Duitsland, België en delen van Zuid-Limburg. Een aanzienlijk deel van die onophoudelijke stortregens viel in het stroomgebied van de Maas. De mensen in de heuvelachtige gedeelten van dit stroomgebied hadden amper tijd om zich te verdedigen tegen de enorme watermassa die vanaf de heuveltoppen het laagste punt opzocht. Pittoreske straten veranderden in mum van tijd in kolkende wildwaterbanen en hele dorpen verdwenen in het water. Als docent Aardrijkskunde snapte ik dat al dit water op een zeker moment ook ons deel van de Maas zou gaan passeren.”
,,De volgende dagen bereikte ook ons het nieuws dat wij ons moesten gaan voorbereiden op een hoogwaterscenario, met alle gevolgen van dien. De prognoses voor de verwachte hoogte waren niet gunstig en voor de noordelijker gelegen Maasdorpen was het alle hens aan dek om te voorkomen in een soortgelijke situatie te belanden als bijvoorbeeld Valkenburg, waar de schade in de honderden miljoenen loopt. Zaterdag werd dan ook besloten dat ook de regio waar wij wonen (deels) geëvacueerd moest worden wegens overstromingsgevaar. Ons huis ligt ongeveer 18 meter boven de zeespiegel en het te verwachten waterpeil zou in de eerste instantie op 18,4 meter uit gaan komen.”
,,Vanwege de in de loop der jaren genomen maatregelen voor ‘ruimte voor de rivier’ en onze relatief hoge ligging konden wij uiteindelijk in ons huis blijven en van het beste uitgaan. In de omliggende plaatsen Arcen en Velden was het andere koek, daar moesten honderden mensen halsoverkop hun woning verlaten en het hogerop zoeken, geëscorteerd door de autoriteiten. Maar men gaf zich niet zomaar gewonnen aan het water en zette een verdedigingsoperatie van formaat op. Van dichtbij heb ik gezien hoe het hele dorp Arcen, jong en oud, de schep ter handen nam om de bestaande dijken zo snel mogelijk te verhogen. Als je tussen het scheppen door een blik op de rivier wierp, moest je er niet gek van opkijken als je een weggespoelde caravan zag langsdrijven. Ondertussen bleef het peil stijgen en in de avond stond het water zo’n twee meter hoger dan Arcen zelf, dat op slechts 16 meter hoogte ligt. De spanning was om te snijden.”
,,Tot eenieders grote opluchting kwam het water uiteindelijk iets lager (18,1) uit dan vooraf voorzien. God was dit keer een Noord Limburger, concludeerde ik. Had het waterpeil 20 á 30 centimeter hoger uitgekomen, dan waren grote delen van Arcen, Velden en Lomm genadeloos onder water gelopen. Dom geluk en de gezamenlijke slagkracht van vele mensen hebben het verschil gemaakt tussen droge voeten en een catastrofe.”