Verouderd pand De Meermin maakt verhuizing bewoners noodzakelijk

‘Misschien schrikken, maar het zat er aan te komen’

Met het besluit neemt De Zorgcirkel het heft in eigen hand. Al jaren is er een voortslepend geschil tussen Vestia en De Zorgcirkel. Dat gaat over stenen en muren, maar binnen die muren wonen mensen (met een zorgindicatie), die de laatste jaren van hun leven daar slijten en woongenot wensen. Het hoofdgebouw van De Meermin is eigendom van Vestia, maar De Zorgcirkel, aanvankelijk huurder, wilde het gebouw overnemen, alleen tot een overeenkomst kwam het nooit. Uiteindelijk leidde het tot een gang naar de rechter. Recente bemiddeling om er als nog uit te komen leidden niet tot een oplossing.

Het werd een zorgdossier?
,,Er is nog altijd een rechtszaak gaande”, licht Cremers toe, ,,over het geschil of er nog sprake was van een huurovereenkomst of dat het pand inmiddels was vrijgevallen voor koop door De Zorgcirkel. Een nieuwe uitspraak werd steeds uitgesteld, maar al zou die er straks komen, dan nog is er geen snelle oplossing. Het gaat ons niet om het eigenaarschap, maar om de herontwikkeling van dit gebied. Nieuwbouw, goede woningen voor oudere mensen in Edam met 24 uurs-zorg van De Zorgcirkel, dat was het motief. Er moest iets gebeuren. Maar wat er ook zou gebeuren, dit moment – van verhuizen – had hoe dan ook aangebroken. Als dit terrein zou worden aangepakt, moesten we immers ook op zoek naar nieuwe woonruimte.”
Twee jaar geleden heeft De Zorgcirkel het nog zelf gerenoveerd. ,,Al een decennium geleden werd de status van het gebouw vastgesteld dat dingen niet meer kloppen. Twee jaar geleden hebben we onze eigen investeringsmogelijkheden aangesproken om enkele aanpassingen te doen in een deel van het gebouw. In de hoop dat het soelaas zou bieden voor de komende periode en ondertussen het geschil tot een oplossing zou komen. Dat laatste is niet gebeurd.”
,,Voor ons is het voornaamste issue, dat de bewoners in het pand goed konden leven en de medewerkers de werkzaamheden konden vervullen. Dat werd steeds nijpender. Op een gegeven moment was de situatie niet meer aanvaardbaar. Bij dit verhaal gaat de metafoor van de gekookte kikker op.” Gina Sombroek, regiodirecteur van de regio Edam/Volendam van De Zorgcirkel, legt uit: ,,De bewoners waren ontzettend tevreden, door de geboden zorg, de gemoedelijkheid, de knusheid van het pand. Daardoor is heel veel geaccepteerd, terwijl, als je goed kijkt naar bepaalde omstandigheden, dan zeg je ‘dit kan niet meer’. Ook voor de medewerkers. Kleine badkamers waar je niet goed uit de voeten kan, als het heel warm is, is er niet de verkoeling van een airco. Het gebouw blijft gedateerd en dan gaat het niet eens over veiligheidseisen, maar meer het comfort van de bewoners en de arbeidsomstandigheden van de werknemers.”

‘De medewerkers zijn altijd heel erg
creatief geweest en de bewoners en
families van de bewoners, hoe ze
zich allemaal hebben
ingezet, dat is bewonderenswaardig’

Cremers: ,,Bij de meeste vraagstukken en afwegingen maken, is het een kwestie van het hoofd en hart verbinden: dit is ook zo’n kwestie. Ik denk dat we eerder te laat zijn met deze beslissing dan te vroeg. Ook vorige zomer was het heel erg warm, dat kan niet meer. De medewerkers zijn altijd heel erg creatief geweest en de bewoners en families van de bewoners, hoe ze zich allemaal hebben ingezet, dat is bewonderenswaardig. Mensen wilde ook nú weer eventueel zelfinitiatief nemen om te gaan verbouwen ten gunste van de bewoners. Dat is hartverwarmend en nobel en we hebben het ook overwogen. Aan de andere kant zou het dan kunnen lijken alsof De Zorgcirkel de financiën daarvoor niet zou hebben en daar gaat het in dit geval niet om. Het is echt het pand en de infrastructuur, de systemen eronder, dat is zo verouderd, we moesten nu ingrijpen.”
,,Ook realiserende, dat onze verantwoordelijkheid niet alleen geldt voor deze bewoners, maar er zijn veel meer ouderen in Edam die wachten op een woning: we zien de aantallen alleen maar stijgen. We voelen ons samen met de gemeente en de woningbouwcorporaties verantwoordelijk om veel meer woningen voor ouderen te realiseren in Edam. En nu we deze stap zetten, kunnen we dat proces misschien ook versnellen. We willen hier mee aangeven dat er ontwikkeld moet worden op dit terrein.”

De Friese Vlaak wordt eind dit jaar opgeleverd. Deze bewoners hebben een zorgindicatie, kunnen zij, wanneer zij naar Volendam zouden willen, ook allemaal terecht?
Cremers: ,,In De Friese Vlaak zijn woningen genoeg beschikbaar voor de Volendammers en andere inwoners zoals de huidige bewoners van De Meermin. Het kan zijn dat door een persoonlijke situatie vanwege maatwerk een andere optie beter is. We hebben ook de andere mogelijkheden in Volendam.”
Sombroek: ,,Iedere situatie is verschillend. We hebben vorige week tijdens een presentatie meteen gecommuniceerd dat we met elke bewoner en familie het persoonlijke gesprek aangaan en er heel goed gekeken wordt naar de omstandigheden, naar de situatie van de persoon zelf, naar de financiën. Het wordt echt maatwerk. Voor die gesprekken is al ruimte gemaakt, met adviseurs er bij. Want die keuze gaan wij niet opleggen, het gaat in samenspraak.”
,,Het was best schrikken, ook al wisten de mensen dat het er zat aan te komen. Misschien is het een droom die niet uitkomt”, vervolgt Cremers, ,,maar ik hoop zó dat we later samen met de bewoners van De Meermin terugkijken met een blik van ‘het was zwaar en moeilijk, maar wat woon ik prettig op mijn nieuwe plek.”
Sombroek: ,,Je zag mensen tijdens de bijeenkomst echt enthousiast naar de presentatie kijken en belangstellend vragen stellen. Dat was mooi om te zien.”

Wat houdt het in voor de medewerkers?
Cremers: ,,Ook zij kenden de situatie, maar voor hen betekent dit ook heel veel. Niet alleen het verhuizen, maar ook het gegeven dat ze niet zomaar meegaan met de bewoners. Ook dat veranderingsproces krijgt onze aandacht, om dat goed te laten verlopen.”
Sombroek: ,,Ook met die medewerkers staan gesprekken gepland. Bij de Friese Vlaak is een ander concept, maar misschien heeft voor medewerkers het intramurale werk de voorkeur, of werken bij het Nicolaashof, de Gouwzee of de Notaris. We gaan kijken waar de interesse ligt.”

Voor de medewerkers zal het opnieuw ingrijpend zijn, nadat enkele maanden geleden een corona-uitbraak in een deel van het gebouw leidde tot enkele overlijdensgevallen bij bewoners?
Sombroek ,,Dat heeft uiteraard flinke impact gehad op de medewerkers, maar het teamgevoel en de saamhorigheid is ook heel sterk.”

Wat houdt het in voor de aanleunwoningen, als het hoofdgebouw op termijn niet meer gebruikt kan worden?
Sombroek: ,,Ook daar gaan we goed naar kijken. Deze mensen zijn geïnformeerd en er komt nog een bijeenkomst waarin we in gesprek gaan met bewoners.”
Cremers: ,,Het is voor hen net even een andere situatie. Wij huren die woningen van Vestia en wij verhuren het aan de bewoners. Uiteraard dragen wij de verantwoordelijkheid om zaken zo te organiseren dat bewoners ook in de nieuwe situatie de ‘aanleuningfunctie’ blijven ervaren.”

Wat kan Vestia met het hoofdgebouw doen?
Cremers: ,,Dat is aan hen. Ik ga er van uit dat Vestia het goede wil. Hoewel wij een groot geschil hebben en onderhandelen niet is gelukt, is het niet fair om er alleen zo naar te kijken. Het eerlijke verhaal is dat Vestia in een onmogelijke positie is gekomen. Aan de contacten die wij hebben, merk je dat zij op het goede uit zijn. Dat het niet lukt, is vers twee. Maar ik ga er van uit dat ook zij blijven zoeken naar een oplosing. Het ligt voor de hand dat zij het pand verkopen aan een regionale woningbouwcoöperatie. Wij als Zorgcirkel trekken niet alleen met de regionale woningbouwcoöperaties op, maar ook met de gemeente en die heeft ook aangegeven dat qua bestemmingsplan er een zorgfunctie op blijft bestaan. We ambiëren met elkaar herontwikkeling. Vanaf half december kan er worden verhuisd en dan zullen we de kunst moeten verstaan om het zo snel mogelijk te doen, maar het mag niet ten koste gaan van zorgvuldigheid.”