Freek Tol en labrador Bowie leiden Reddingshonden Team Noord-Holland

Opgeleid om vermiste personen op te sporen

Freek heeft inmiddels veel ervaring met grote honden. ,,Mijn vorige labrador was ook bruin. Een prachtig beest en een goede vriend. Hij was zo mak als een lammetje, luisterde altijd goed en bleef steevast aan mijn zijde.” Met Bowie – de huidige labrador die net als David Bowie geboren is met twee verschillende kleuren ogen – liep het anders. ,,Al op jonge leeftijd begon hij een eigen plan te trekken. Het is een enorm sterk dier, dus als hij je continu de andere kant op probeert te trekken als je hem uitlaat, dan kan dat vervelend worden.” Freek ging op zoek naar een trainer om de koppige trekjes van zijn hond de baas te worden. De geschikte specialist vond hij in Medemblik.
,,De trainer zag potentie in Bowie. Hij bood gelijk een bedrag om hem over te nemen zodat hij hem zou kunnen trainen. Dit heb ik vanzelfsprekend niet gedaan.” Toenmalig voorzitter van RHT-NH, Johan Bond, kreeg lucht van Freeks situatie en nam contact met hem op. ,,Johan vertelde wat de voordelen zouden zijn als ik me met Bowie zou aansluiten bij het team. Ik zou een sterkere band met Bowie krijgen, hij zou gehoorzamer worden en bovendien zetten we ons samen in voor een goed doel.” Vier jaar geleden besloot Freek Bowie mee te nemen naar een zondagstraining. Inmiddels is Freek voorzitter van het Reddingshonden Team Noord-Holland.
,,Ons team bestaat uit zes trainers en acht honden, waarvan twee honden binnenkort met pensioen gaan. Ze kunnen dit werk doen tot ze een jaar of tien zijn. Daarna kunnen ze het qua kracht, conditie, reukvermogen en coördinatie niet helemaal meer trekken.” De zes leden van het RHT-NH zetten zich op volledig vrijwillige basis in voor het goede doel. ,,We trainen iedere zondag van 9.00 tot 15.00 uur. Meestal trainen we in Noord-Holland. Dit doen we op alle geschikte locaties: van Hilversum tot Den Helder. Vanwege onze nauwe samenwerking met het reddingshondenteam uit Drenthe willen we in die provincie zo nu en dan ook een training houden. Daarnaast rukken we om het jaar uit voor een lawinetraining in Oostenrijk en Luxemburg. Natuurlijk hebben we in Nederland geen last van lawines, maar de sneeuwtrainingen zijn perfect om de honden voor te bereiden op het zoeken van slachtoffers in bijvoorbeeld een ingestort gebouw.”
Tijdens deze trainingen zoeken de honden geregeld naar echte personen. ,,We werken met vrijwilligers die zichzelf beschikbaar stellen om slachtoffer te spelen. Om de honden scherp te houden, is het beste om iedere keer andere vrijwilligers te gebruiken, zodat ze telkens met nieuwe geuren werken. De slachtoffers verstoppen zich ergens in een bos, in het puin of in het water en het is dan aan de reddingshonden om ze zo snel mogelijk te traceren. De honden vinden het geweldig om te doen. Ze zijn super enthousiast en actief bezig en als baasje krijg je hierdoor een enorm hechte band met je hond.”
Het Reddingshonden Team Noord-Holland is inzetbaar bij drie situaties: vlaktewerk, waterwerk en puinwerk. ,,Met vlaktewerk wordt grondvlakte bedoeld, bijvoorbeeld beboste gebieden of gewoon op straat. Tijdens waterwerk zoeken de honden naar drenkelingen en bij puinwerk zoeken ze in de resten van ingestorte gebouwen naar slachtoffers.” Vanwege de nauwe samenwerking die RHT-NH met de politie heeft, mogen alle reddingshonden loslopen. ,,We laten ze volledig hun ding doen. Wanneer ze een aanwijzing hebben gevonden, zoeken ze ons weer op. Tijdens vlaktewerk maken ze hun bevindingen aan ons kenbaar door het bringsel – een soort zakje dat om hun nek zit – in de bek te nemen en naar ons toe te komen. Vervolgens leiden ze ons naar de plek waar ze iets ontdekt hebben.”

‘Veel mensen weten niet van ons
bestaan, daarom zorgen we dat we in
ieder geval tijdens alle open dagen
van onder meer de brandweer en de
reddingsbrigade aanwezig zijn om
onze stichting te promoten. Onze honden en
wij staan immers klaar voor iedereen
die ons nodig heeft.’

Bij puinwerk gaan de trainers en reddingshonden anders te werk. ,,Wanneer de honden in puin zoeken moeten we voorzichtiger te werk gaan. Je hebt te maken met uitstekend ijzer, instortingsgevaar, afgebrokkeld beton en steen. Om te voorkomen dat de honden ergens achter blijven haken of vast komen te zitten dragen ze tijdens puinwerkklussen niks van de gebruikelijke uitrusting. Ze dragen dan dus ook geen bringsel om mee aan te geven dat ze iets gevonden hebben.”
Wanneer een reddingshond een aanwijzing of slachtoffer vindt in het puin zijn er twee manieren waarop dit kenbaar gemaakt wordt aan de aanwezige trainers. ,,De hond blijft bij zijn vondst staan en blaft tot er iemand bij hem is, of hij zoekt je op en kijkt je heel doordringend aan. Als geleider weet je dat er iets gevonden is als je hond die doordringende blik laat zien.”
Het Reddingshonden Team Noord-Holland is gespecialiseerd in het traceren van vermiste personen. ,,Wanneer wij opgeroepen worden, dan loopt dat altijd via de politie. Op wekelijkse basis zijn er één of twee vermiste personen-alerts in Nederland, maar het is vaak loos alarm. Daarbij zijn er twee zogenaamde urgenties bij vermiste personen. Urgentie 2 houdt in dat er vandaag iemand als vermist opgegeven wordt, maar dat er over drie dagen pas gezocht gaat worden. Urgentie 1 wordt actief wanneer het om kleine kinderen, diabeten, hartpatiënten of andere mensen die afhankelijk van medicatie zijn gaat. Wanneer urgentie 1 ingeschakeld wordt, is het een kwestie van je werk laten vallen, hond halen, spullen pakken en speuren.”
Wanneer sprake is van urgentie 2 levert dat vaak problemen op voor de reddingshondenteams. ,,Als het dagen duurt voordat wij ingezet worden, hebben vaak al meerdere zoekacties van vrijwilligers plaatsgevonden. Ze kammen dan bijvoorbeeld een bos uit met tientallen of honderden mensen. Hierdoor worden alle sporen en aanwijzingen die onze reddingshonden zouden kunnen oppikken vernietigd.” Eind vorig jaar bevond het team zich in zo een situatie. ,,We zochten naar een man waarvan vermoed werd dat hij zelfmoord zou hebben gepleegd. Vrijwilligers waren al dagen aan het zoeken voordat wij het gebied tot onze beschikking kregen. Ondanks dat het terrein platgelopen was, kostte het onze reddingshonden minder dan tien minuten om het lichaam te traceren. Dit is natuurlijk niet altijd het geval. Het komt ook voor dat we een hele dag of nacht zoeken zonder iets te vinden, maar wanneer de honden niets vinden dan kun je vergif op innemen dat er ook echt niks is.”
Alle trainers van het RHT-NH werken op vrijwillige basis. Dit betekent dat wanneer het team wordt ingeschakeld, alle leden een vrije dag op moeten nemen, een tank benzine leegrijden en vaak een nacht overslaan. ,,Wij bestaan van donaties en sponsoring. We schrijven bedrijven uit de omgeving wel eens aan met de vraag of ze ons zouden willen sponsoren, maar daar wordt vaak niet op gereageerd. Veel mensen weten niet van ons bestaan, daarom zorgen we dat we in ieder geval tijdens alle open dagen van onder meer de brandweer en de reddingsbrigade aanwezig zijn om onze stichting te promoten. Onze honden en wij staan immers klaar voor iedereen die ons nodig heeft.”

Bezoek voor meer informatie de website van Reddingshonden Team Noord-Holland: www.rhtnh.nl of volg ze op Facebook en Instagram. Wil je doneren? Dat kan via de website van het RHT-NH! Het team is altijd op zoek naar vrijwilligers die slachtoffer willen spelen tijdens een training van de reddingshonden.
Lijkt het je leuk om hier een keer aan mee te werken? Mail Freek dan: voorzitter.rhtnh@gmail.com Je bent van harte welkom!