Volendammers in Australië: ‘Het breekt echt je hart’

Rick Schuurman:
‘Iedereen is enorm
aangeslagen en bidt
dat er snel regen komt’

Rick Schuurman’s familie emigreerde in 1956 naar Australië. Hoewel hij zelf geen Volendammer is, heeft hij een bijzondere band met ons dorp. Zijn oom John van den Berg keerde namelijk terug naar Nederland en trouwde met een Volendamse. Via mail en Skype houdt de familie nauw contact, en Rick komt hier geregeld op bezoek. Met zijn vrouw Robyn, hun twee dochters Casey en Lisa en hun zwarte labrador Pepper woont Rick aan de zuidelijke kustlijn van Australië. Zo’n 75 kilometer ten zuiden van Melbourne.
„We hebben enorm veel mazzel dat er bij ons in de directe omgeving geen bosbranden woeden”, zegt Rick. „De dichtstbijzijnde branden zitten op zo’n 300 kilometer bij ons vandaan. Dat is, als je Volendam neemt, te vergelijken met branden in België of Duitsland. Het lijkt ver, maar als de wind uit het Oosten komt brengt deze enorm veel rook en as mee. Op bepaalde momenten is die rook zo dik dat er nauwelijks meer zicht is. Het kan enorm stinken. Ik kan het me niet voorstellen hoe erg het moet zijn in de buurt van de bosbranden.”
Rick en zijn familie volgen al het nieuws op de voet. „Veel van de branden zijn nog steeds niet onder controle en beginnen zich samen te voegen. Iedereen is enorm aangeslagen en bidt dat er snel regen komt om de branden te doven, maar dat zou zomaar nog eens weken of maanden kunnen duren. De heetste tijd van het jaar staat nog voor de deur, dus het is moeilijk in te schatten wat ons nog te wachten staat.”
„Het is echt verschrikkelijk”, zegt Rick, wijzend op de mensenlevens maar ook alle materiële schade: „Er zijn meer dan tweeduizend huizen vernietigd. Maar denk daarnaast ook eens aan de duizenden schuurtjes, tractoren en landbouwmachines die zijn verwoest.” Rick, die in zijn dagelijks leven in een boom- en plantenkwekerij werkt en thuis een grote moestuin heeft, stelt dat de bosbranden een echte ramp zijn voor het natuurleven in Australië. „Op den duur zal de natuur zich wel herstellen”, voorspelt Rick. „Maar voor de dieren zal dat veel langer duren. Sommige diersoorten zijn voorgoed uitgeroeid. En als ik denk aan het intense verdriet en de pijn van alle mensen wiens leven direct of indirect door de brand is verwoest, denk ik dat we als volk ook een lange tijd nodig hebben om te helen.”

Monique Koning:
‘Het regende
verbrande bladeren’

In 2014 emigreerden de Volendammers Monique Koning en Wim Sier naar Australië. Daar werkt Wim als projectmanager bij een bedrijf dat zich specialiseert in brandveiligheid en Monique als kwaliteitsmanager bij ALDI supermarkten. Afgelopen jaar werd hun dochtertje Norah geboren. Met veel plezier woont het jonge gezin in Mortlake: een rustige wijk aan de Parramatta rivier in Sydney.
„Waar wij wonen, in het bebouwde gedeelte van Sydney, is het veilig”, vertelt Monique. „Sydney is juist een gebied waar mensen die gevaar lopen naartoe komen om de veiligheid op te zoeken. We hebben wel regelmatig veel last van rook. Elke ochtend checken we het nieuws want op sommige dagen wordt geadviseerd om zo min mogelijk naar buiten te gaan.”
Monique vertelt dat er in de nationale parken in de buitenwijken van Sydney gelukkig nog geen branden woeden. „Maar The Blue Mountains, een groot natuurgebied ten westen van Sydney, staat wel in brand. Dit is een prachtig gebied dat wij vaak en graag bezoeken. We boekten daar vaak een weekendje weg in een leuk vakantiepark met kleine houten huisjes, dat is nu volledig afgebrand.”
„Eind november maakten wij nog een roadtrip naar het noorden. Om bij de eerste stop te komen reden we door een gebied dat die week daarvoor in brand stond. We zagen grote stukken verbrand bos langs de weg en een groot deel van de verkeersborden was volledig onleesbaar geworden door de branden. Dat heeft veel indruk op ons gemaakt.”
„Toen we aankwamen in Port Macquirie, een kustplaats ongeveer 4 uur ten noorden van Sydney was er niet veel rook. Maar toen wij er de volgende ochtend op uit trokken voor een wandeling was de rook zo dik dat je die kon proeven in je mond. We zijn direct teruggekeerd naar ons huisje en zijn die dag verder binnengebleven.”
„Tijdens de rit naar onze volgende bestemming, de kustplaats Lennox Head, moesten we steeds het nieuws in de gaten houden om te checken of de wegen nog open waren. De dag daarvoor
waren die namelijk gesloten vanwege bosbranden. De brand was in dat gebied net onder controle. Er hing nog erg veel rook en op diverse plekken zagen wij nog vlammen dichtbij de weg. Op de terugweg reden we langs kilometers verschroeide bossen, een erg verdrietig gezicht. Net voor Sydney zijn we even uitgestapt om een hapje te eten. De verbrande bladeren vielen daar als regen uit de lucht.”
Voor Monique en Wim overheerst een gevoel van onmacht. „Op het nieuws zie je hoeveel mensen en dierenlevens er verloren zijn. Of mensen die hun huis zijn kwijtgeraakt. Je kunt er niks aan doen en dat voelt verschrikkelijk. Gelukkig is er ook goed nieuws: heel veel mensen doneren om mens en dier er weer bovenop te helpen. Er komen ook veel donaties binnen voor de brandweermannen en -vrouwen, waarvan er veel al wekenlang op vrijwillige basis aan het blussen zijn. Meerdere mensen zijn ook de stukken bos ingegaan waar de branden gedoofd waren om gewonde dieren te zoeken en naar de dierenziekenhuizen te brengen."
„Het wordt hier aankomende week een stuk kouder en er is minder wind voorspeld. Onder die condities hoopt de brandweerorganisatie een groot deel van de bosbranden te kunnen inperken. De schade is echter al enorm en het zal decennia duren voordat alle bossen weer hersteld zijn.
De vele donaties die binnenkomen van over de hele wereld zullen hier enorm bij helpen. Mochten mensen uit Volendam ook willen doneren dan kan dat het beste bij het Australische Rode Kruis en bij WIRES wildlife rescue.”

Sandy Klouwer:
‘Ik slik prednison
en antibiotica voor
mijn longklachten’

In 1995 vertrok Sandy Klouwer naar Australië. In principe voor een jaartje, maar daar ontmoette ze de Australische surfer Scott en de twee werden verliefd. Samen met hun zoons Corey en Casey wonen ze in Gold Coast, zo’n 66 kilometer ten zuiden van Brisbane.
„Omdat wij aan de kust wonen, zitten we relatief veilig. Toch hebben we hier in de omgeving ook last van alle bosbranden. Op vijftig kilometer bij ons vandaan heeft een grote brand gewoed maar deze is inmiddels gelukkig gedoofd. We hebben wel erg veel last gehad van rook en as. Er lag buiten overal een laag bruine stof.”
Uiteindelijk leverde de flinke hoeveelheid rook die buiten hing Sandy longklachten op: „Ik heb zes weken lang gehoest. Uiteindelijk kreeg ik prednison en antibiotica voor mijn longen voorgeschreven.” Haar gezin kampte met vergelijkbare klachten. „Er was geen ontkomen aan. De luchtkwaliteit is nog altijd erg slecht, vooral voor mensen met astma is dit erg gevaarlijk.”
Het zijn angstige tijden voor Sandy en haar familie. „Mijn schoonouders wonen in de bergen en op een bepaald moment kwam het vuur erg dichtbij hun huis. Ze hadden de caravan klaar staan om te vertrekken als dat noodzakelijk was. Gelukkig is dat er niet van gekomen. Ook die brand is inmiddels gedoofd, maar het blijft erg eng allemaal. We durven het nieuws niet meer aan te zetten.”
„In november was mijn nicht Camilla op bezoek met haar man Peter en hun zoontje Jamie. Twee dagen nadat we met hen een mooie boswandeling hebben gemaakt, is in dat gebied brand ontstaan. Een groot gedeelte van dat bos, dat op slechts een kwartiertje rijden van ons huis ligt, is verwoest.”
„De lucht kleurt hier nog regelmatig rood. Als je dat ziet, ben je in gedachten meteen bij alle ellende die zich verderop afspeelt. Ik moet steeds denken aan alle mensen die hun huis of dierbaren zijn kwijtgeraakt. En al die dieren die geen kant op kunnen. Het breekt echt je hart.”
„Voor de mensen die alles verloren hebben wordt het een zware tijd. Niet alleen in materialistische zin, maar vooral ook geestelijk. De angst en het verdriet zullen diep zitten. De regering gaf aan 76 miljoen dollar vrij te willen stellen voor psychologische hulp.”