‘Wij willen Volendam vanuit de grond van ons hart bedanken’

Xicu en María ontwaakten in een regelrechte hel

Terwijl Xicu boven op de thuiszorg wacht, begint María aan de eettafel alvast haar verhaal. ,,Negen jaar terug kreeg Xicu een goed aanbod van zijn werkgever TomTom. Hij kon in Nederland een mooie positie binnen het bedrijf krijgen. Na alle voor- en nadelen van de overstap tegen elkaar af te wegen kwamen we tot de conclusie dat – afgezien van het gemis van familie en vrienden – emigreren naar Nederland voor ons niet per se nadelig zou zijn. Je zou zeggen dat het klimaat de grootste verandering met zich mee zou brengen, maar voor ons gold dat niet. Wij komen uit een vissersdorp in Asturië, het noorden van Spanje. Het klimaat is daar vergelijkbaar met dat van Nederland.”
Vanaf het moment dat María en Xicu in Volendam neerstreken hebben ze zich er thuis gevoeld. ,,Het klinkt misschien gek, maar er zijn veel overeenkomsten tussen Volendam en onze geboorteplaats. Ik denk dat we het daarom altijd heel goed hebben kunnen vinden hier. Voor corona gingen we jaarlijks één of twee keer terug naar Spanje om onze familie en vrienden op te zoeken. Nu is dat al lange tijd niet mogelijk en dat heeft helaas niet alleen met coronamaatregelen te maken.”

Tweeling
In 2020 raakte María zwanger van een tweeling. ,,De zwangerschap werd al snel als risicovol bestempeld. Naast het feit dat ik een tweeling droeg, was ik ook al 42 jaar oud. Er ontstonden een hoop complicaties.” Twee weken voor de uitgerekende datum werd María al in het ziekenhuis opgenomen. ,,De bevalling was verschrikkelijk. Alles wat mis kon gaan, ging mis. Nadat ik mijn twee dochtertjes op aarde zette, raakte ik buiten bewustzijn. En dat ben ik drie dagen geweest, ik balanceerde op het randje van de dood. De volgende tien dagen heb ik op de intensive care gespendeerd en gedurende die periode ben ik vijf keer geopereerd. Gelukkig kan ik me er weinig tot niets van herinneren.”
Eén moment herinnert María zich wél. ,,Dat was het moment waarop ik eindelijk naar huis mocht. Ik was zó blij dat ik thuis bij mijn gezin kon zijn, maar tegelijkertijd voelde ik me vreselijk. Ik was zo gestrest dat mijn haar uitviel en bovendien kon ik vanwege mijn lichamelijke status in het huishouden nog niets betekenen. Xicu draaide overal voor op. Hij zorgde eigenlijk in zijn eentje voor de tweeling én nam het complete huishouden voor zijn rekening.”
De daaropvolgende maanden zou María aan haar herstel werken. ,,Langzaam maar zeker knapte ik op. Het was voor ons gezin een zware periode, maar in de loop van 2021 merkten we dat we in rustiger vaarwater kwamen.” Xicu is met hulp van de traplift inmiddels naar beneden gekomen en voegt zich bij het gesprek: ,,Voorzichtig kregen we weer grip op ons leven. Ik weet nog goed dat ik tegen María zei hoe gelukkig ik was. Met haar, met onze dochtertjes en met mijn leven.”
Het paar hervond het levensritme. Allebei werkten ze weer en overdag brachten ze de baby’s naar de dagopvang bij Bambi. Xicu: ,,Alles leek ons weer voor de wind te gaan. En toen werd ik in de nacht van 30 juni wakker met pijn in mijn rug…”
,,Het zweet brak me uit. Ik had nog nooit eerder zoiets intens gevoeld. Om vier uur ’s nachts besloot ik naar beneden te gaan om mezelf te herpakken. Het werkte averechts, de pijn werd heviger, ik werd misselijk en moest zelfs overgeven. In eerste instantie dacht ik aan een artikel dat ik gelezen had over de pijn die nierstenen kunnen veroorzaken. Ik was ervan overtuigd dat het zoiets zou zijn, tot ik de controle over mijn benen begon te verliezen.”

‘‘Hier gaan we geen
ambulance voor sturen’,
zeiden ze bij 112.
Naast me lag mijn man
over te geven van de pijn’

Xicu klom terug naar boven om María wakker te maken. María: ,,Lijkwit en bezweet stond hij voor me. In een oogopslag zag ik dat er iets ernstigs aan de hand was. Ik pakte mijn telefoon en belde 112, maar ze waren niet overtuigd. ‘Dit kan van alles zijn’ en ‘hier gaan we geen ambulance voor sturen’, kregen we te horen. Terwijl het bergafwaarts ging met Xicu heb ik de 112-telefonist anderhalf uur lang proberen te overtuigen van de ernst. Naast me lag mijn man over te geven van de pijn, maar medische hulp zou niet komen.” In een laatste poging hulp in te schakelen rende María in paniek naar de buren.
,,De buurvrouw, Jaimy, kwam direct mee en heeft nogmaals het alarmnummer gebeld, maar tevergeefs. Ook naar haar wilden ze niet luisteren.” Inmiddels was Xicu niet meer in staat te lopen. ,,De pijn in mijn rug werd al erger, het gevoel uit mijn benen was weg. Ik hoopte dat ik flauw zou vallen, maar dat gebeurde niet…” María zucht: ,,Samen met Jaimy heb ik Xicu naar beneden getild. Dat was verschrikkelijk om te moeten doen. Mijn sportieve man, kermend van de pijn, tree voor tree de trap af helpen.”
Xicu moest zo snel mogelijk naar het ziekenhuis worden gebracht, maar boven lag een tweeling van net negen maanden. María: ,,Jaimy bracht Xicu naar het ziekenhuis. Terwijl ze ’s ochtends vroeg zelf moest werken, is ze midden in de nacht, met Xicu liggend op de achterbank, naar Purmerend gescheurd. Daar zal ik haar voor altijd dankbaar voor zijn.”
In het Dijklander Ziekenhuis werd Xicu onderzocht en thuis wachtte María ongeduldig op bericht. María: ,,Inmiddels had ik mijn manager geïnformeerd over de situatie. Ik vertelde hem dat Xicu in het ziekenhuis was opgenomen, maar dat we nog niet wisten wat er aan de hand was. Hij bood gelijk aan om op de tweeling te passen, zodat ik naar Xicu kon.”
Toen María’s manager eenmaal bij haar thuis was, ging haar telefoon. ,,Xicu’s naam stond in beeld. ‘María, met mij…’. Dat was het enige dat hij kon uitbrengen, daarna begon hij heel hard te huilen. Ik voelde de grond onder mijn voeten wegzakken. Een vreemde stem nam het gesprek over. Hij stelde zich voor als dokter en vertelde dat Xicu een bloeding in zijn ruggengraat had. Ik kon niet zoveel met die informatie, het zei me niks. Ik dacht: ‘opereren, het bloed verwijderen en we gaan weer verder met ons leven.’ Maar was het maar zo simpel geweest.”

Kapot
De dokter maakte zijn verhaal af en deed dat op een manier waardoor er geen ruimte was voor misverstanden. ,,’Hij zal nooit meer lopen’, klonk de vreemde stem. Ik zakte letterlijk in elkaar. Terwijl ik via de muur afgleed naar de grond, besefte ik dat Xicu nog meeluisterde. Met alle energie die ik nog in me had zei ik dat het goed zou komen. Dat we er samen doorheen zouden komen. Voor Xicu probeerde ik me groot te houden, maar het voelde alsof ons leven binnen een tijdsbestek van vier uur kapot was gemaakt.”
Thuis paste María’s manager op de baby’s, zodat zij eindelijk naar haar man kon. Onderweg naar Purmerend kreeg ze bericht dat Xicu was overgebracht naar de specialisten van het AMC. María: ,,In Amsterdam werd eigenlijk alleen bevestigd wat in Purmerend al was geconstateerd. Vanwege te hoge risico’s werd besloten niet te opereren.” Xicu werd teruggebracht naar het Dijklander Ziekenhuis in Purmerend, waar hij gedurende drie dagen zou wachten tot er een plekje vrij kwam in Heliomare. In het revalidatiecentrum in Wijk aan Zee zou Xicu naast het krijgen van mentale ondersteuning, getraind worden in een rolstoelgebonden leven.
Xicu: ,,Die eerste periode was mentaal zo ongelooflijk zwaar. De eerste drie dagen wilde ik niet meer leven, de eerste drie weken heb ik alleen maar gehuild en de eerste drie maanden heb ik veel gezondheidsproblemen gehad.” Gedurende zijn eerste periode in Heliomare werd Xicu onder meer wegens infecties en trombose van ziekenhuis naar ziekenhuis gebracht. ,,Mijn nieuwe realiteit bezorgde me een hoop stress”, zucht Xicu. ,,Ik kreeg dagelijks last van paniekaanvallen, iets dat ik voor die tijd nooit had ervaren. Overdag had ik een druk schema met allerlei vormen van therapie en trainingen, maar na het avondeten werd het stil. Dan zat ik alleen op mijn kamer. Wat kan je dan anders dan malen? Als ik ’s avonds op bed lag sloeg de paniek toe.”

‘Mensen die iets
vergelijkbaars
hebben meegemaakt
drukten me op het hart
dat je wel degelijk een mooi leven
kunt leiden als je voor
de helft verlamd bent’

Xicu heeft veel baat gehad bij de hulp van vrijwilligers van Heliomare. ,,Mensen die hetzelfde of iets vergelijkbaars hebben meegemaakt drukten me op het hart dat er licht aan het eind van de tunnel is. Dat je wel degelijk een mooi leven kunt leiden als je voor de helft verlamd bent. Aan die gesprekken heb ik veel gehad, maar alle hulp valt in het niet bij de steun die ik van María kreeg. En nog iedere dag krijg…”
,,Terwijl Xicu in Wijk aan Zee woonde, was ik alleen thuis met onze twee baby’s”, zegt María. ,,Door de traumatiserende situatie veranderde ik in een soort zombie. Het enige dat ik nog structureel deed was zorgen voor de tweeling, naast hen en Xicu’s rehabilitatie was niets belangrijk. In die periode zijn we ontzettend veel geholpen door onze buren. Er werd op onze baby’s gepast zodat ik Xicu kon bezoeken, er werd geregeld eten bij ons gebracht, onze buurman maakte onze voortuin zandvrij zodat Xicu er zonder problemen langs zou kunnen. Ondertussen kwam dokter Pasdeloup regelmatig langs om te kijken hoe het met mij en de baby’s ging en deed Kinderdagopvang Bambi wat ze konden om ons te ontlasten.”
Als ze erover verteld, wordt María zichtbaar emotioneel. ,,De bereidheid van mensen – zelfs uit onverwachte hoek – was onwerkelijk. We hebben buitengewoon veel liefde en steun van onze dorpsgenoten ontvangen. Volendam voelde vanaf de eerste dag als een warm bad voor ons, maar dit hadden we nooit verwacht. We willen hier nooit meer vandaan.”
Dat Volendam een abonnement op slechte publiciteit in de landelijke media lijkt te hebben, is voor de Spanjaarden een raadsel. ,,Als uitheemse bewoners van Volendam hebben we het dorp zo vaak moeten verdedigen. Zelfs in het ziekenhuis werd vreemd opgekeken wanneer we zeiden dat we in Volendam woonden. ‘Waarom willen jullie in Volendam wonen?!’, werd er gezegd. Alsof het iets ongewoons is. Alsof je ergens van beschuldigd wordt. Wij hebben dat slechte imago van dit mooie dorp nooit kunnen plaatsen.”

Kleine community
María: ,,Nee, wij willen Volendam vanuit de grond van ons hart bedanken. Als ik Xicu in Heliomare wilde bezoeken, zorgden de buren of de mensen van Bambi voor de baby’s. Toen ik van ellende niet meer wist waar ik het zoeken moest, bracht de buurvrouw keer op keer een heerlijke, warme maaltijd. Toen we tijdens de kerstdagen terneergeslagen thuiszaten, werden we overladen met cadeaus van anonieme weldoeners. Toen we beseften dat onze voortuin niet rolstoelvriendelijk was, zorgde Tiny Zwarthoed-Tol van de Wmo dat er een helling aangebracht werd voor Xicu.”
,,Toen ik De Pinguïns belde om te vragen of Xicu misschien bij hen zou kunnen zwemmen, stond er de volgende dag een busje voor de deur om hem naar het zwembad te brengen. Toen Xicu vroeg of het mogelijk was om bij Toptraining te kunnen trainen, werd hij er direct opgevangen en ondersteund. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. We hebben destijds de keuze gemaakt om Spanje te verlaten. Daarmee lieten we onze familie en vrienden achter, maar hier in Volendam hebben we onze eigen kleine community opgebouwd. We voelen ons hier nooit alleen.”
Op 1 december werd Xicu ontslagen uit Heliomare. María: ,,In juli waren onze levens abrupt tot stilstand gekomen. En dan, vijf maanden later, werd alles hervat. Dat voelde heel onwerkelijk.” Xicu: ,,Ik mocht eindelijk terug naar mijn vrouw, dochters hond en kat. Mijn veilige haven. De plek waar de stijgende lijn weer ingezet kon worden. Voordat dit alles gebeurde had ik nagedacht over mijn leven. Ik was tot de conclusie gekomen dat ik niet gelukkiger kon zijn, en dat vertelde ik María ook. En dan overkomt je zoiets…” Xicu valt even stil, maar herpakt zich: ,,Gisteren waren de baby’s niet op de dagopvang. María was aan het werk, en ik had een dag alleen met ze. Voor het eerst sinds een lange tijd voelde ik me weer gelukkig. Dag voor dag werken we aan de toekomst.”
De Spaanse Volendammers zijn momenteel in rouwstemming, maar zich laten daardoor niet van hun stuk brengen. ,,We wilden 2022 graag met een frisse start beginnen, maar na een paar dagen overleed onze hond Batman. We zijn er helemaal kapot van. De hele straat was gek op Batman, en nu moeten we het zonder haar doen. Ja, onze hond Batman was een vrouwelijke Franse buldog”, lacht Xicu.
,,Het is een aderlating, maar we moeten verder in dit proces.” Momenteel denkt het stel na over de herinrichting van hun woning. María: ,,Xicu is vastberaden weer aan het werk te gaan als hij daar geestelijk weer toe in staat is. En bovendien heeft hij altijd heerlijk gekookt, maar nu hij in een rolstoel zit kan hij niet overal meer bij komen. We hebben dus in ieder geval een werkplek in de woonkamer en een aangepaste keuken en badkamer nodig.” Xicu: ,,Ik wil mijn leven terug. Ik heb nog een lange weg te gaan, maar met María en de kinderen achter me gaat het zonder twijfel lukken.”