Baanbrekend proces Glasaal Volendam zorgt voor financiële uitdaging

Na zeven jaar harde arbeid en vijf mijlpalen, is de finalestreep nog niet in zicht. ,,De meest cruciale fase ligt nog in het verschiet”, aldus bestuurslid en bioloog Nico van Straalen. ,,We moeten zorgen dat de larven zich voeden. Momenteel zijn onze biologen, Rick Leemans en Camillo Rosso, dagelijks bezig met onderzoeken op welk voer de larven reageren. Het is een intensief proces van tests waarbij naar iedere mogelijke voedingsoptie wordt gekeken.” Er wordt baanbrekend werk verricht. En dat met louter bestuursleden die op vrijwillige basis werken. ,,Waar we het qua onderzoek en proces hartstikke goed doen, hebben we financieel een enorme uitdaging”, legt Binken de vinger op de zere plek.

Probleem en oplossing
Dat de paling hoog op de met uitsterven bedreigde diersoorten-lijst staat, is wereldwijd bekend. ,,De palingstand in Nederland is de afgelopen vijftig jaar met 95% gedaald. Dit heeft verschillende oorzaken; overbevissing, vervuiling, ziektes, afname van het leefgebied, maar ook toename van aaletende vogels en obstakels in de trekroutes van paling. Onlangs waren we op een conferentie in Londen, daar werd verteld dat in de populairste palingrivier van Engeland alleen 24.000 gevaarlijke obstakels voor paling te vinden zijn. De overheid daar heeft een plan opgesteld om deze omgeving te verbeteren voor de paling. Wereldwijd wordt het uitsterven van de glasaal erg serieus genomen.”
Glasaal Volendam BV werd in 2012 opgericht met als primair doel het redden van de paling, daarnaast heeft de organisatie als ambitie om op commerciële basis glasaal te produceren. ,,Om dit te bereiken willen we glasaal uit zelfgekweekte palinglarven produceren. Als dit eenmaal gelukt is – en het is geen kwestie van óf het lukt, maar van wanneer het lukt – is de palingsector niet meer afhankelijk van de wilde palingpopulatie of van het doorkweken van in het wild gevangen glasaal, waardoor het dier in zijn natuurlijke omgeving kan voortbestaan én de Bourgondiërs paling kunnen blijven eten.” Bestuurslid Evert Smit vult zijn collega aan: ,,Jonge mensen hebben geen idee hoe belangrijk de paling voor Volendam en zelfs Nederland is geweest. Zo’n honderd jaar geleden was Volendam de grootste palingleverancier van het land. En toen mijn vader het bedrijf overnam van mijn opa stonden er 35 rokerijen op het dorp en we hadden bijna zeventig botters in het IJsselmeer liggen. Wij, als Volendammers, zijn het onze voorouders verplicht de paling te redden. Zowel de vis als de delicatesse gerookte aal.”

‘Het is nog niemand
gelukt om glasaal
te reproduceren en
wereldwijd af te zetten,
maar wij zijn
dichterbij dan ooit’

Een positieve ontwikkeling is dat in Europa een duurzaamheidslabel speciaal voor paling is geactiveerd. ,,Wij hebben inmiddels fenomenale stappen gemaakt”, zegt bioloog van Straalen. ,,We zijn structureel in staat massaal larven uit te laten komen. In het afgelopen half jaar bijna tweemiljoen. Het is nu zaak om te onderzoeken op welke voeding de larven reageren. Op het moment hebben we een paar larven van dertig dagen oud waarvan we zien dat ze gegeten hebben. Dat is een baanbrekende stap! We verwachten dat we het hele proces vanaf 2022 volledig onder controle hebben. Daarna is het een kwestie van uitbreiden en produceren.”
Het bestuur van Glasaal Volendam BV bestaat uit zeven leden. Carlo Binken (voorzitter en strategie), Hein Koning (financiën), Hein Schilder (faciliteit & IT), Dirk Tuip (funding), Alex Schilder (marketing & communicatie), Evert Smit (personeel en operatie) en Nico van Straalen (innovatie & wetenschap). ,,We hebben een businessplan ontwikkeld dat gericht is op de komende drie jaar. Hiervoor denken we de komende periode tweemiljoen euro additionele financiering nodig te hebben. Dit is lastig te realiseren en dat heeft onder meer te maken met het feit dat financiers moeite hebben met het financieren van een onderneming welke bezig is met onderzoek en ontwikkeling en pas op langere termijn omzet gaat genereren. We onderzoeken daarom ook nieuwe mogelijkheden.”

Samenwerking
,,Zo zijn we met de academische wereld en met vertegenwoordig van de branche, de kwekers, in gesprek om samenwerking aan te gaan. De enige Nederlandse universiteit die over een Master-opleiding ‘Aquaculture & Marine Resource Management’ beschikt is die van Wageningen. We hebben een zeer positief gesprek gehad met deze partij en hopen dat we door de samenwerking aan te gaan met de universiteit ook nieuwe financieringskanalen kunnen aanboren. Verder zijn we de gesprekken gestart met de overheid met als doel gesubsidieerd te worden.”
Het bestuur van Glasaal Volendam is hoopvol dat de financiering met vereende krachten rond komt. ,,Het zou verschrikkelijk zonde zijn als we het onderzoek niet af kunnen maken. We hebben al zóveel bereikt. Ik overdrijf niet als ik zeg dat we baanbrekend onderzoek doen, dat internationaal gevolgd wordt. Het is nog niemand gelukt om glasaal te reproduceren en wereldwijd af te zetten, maar wij zijn dichterbij dan ooit.”