KIVO en Kras willen met joint-venture in Kosovo groeien én de wereld een stukje beter maken

Trots op Volendamse innovatie

Het hele idee is op papier vrij simpel. Het traject begint bij Kras Recycling. Dit bedrijf haalt het plastic afval op bij andere ondernemingen en vervoert het vervolgens naar REKS in Kosovo. Daar wordt het handmatig gesorteerd, gewassen en geregenereerd tot een gerecyclede grondstof. KIVO Kosovo maakt daar een eindproduct van en kan dat in grote volumes verkopen tegen aantrekkelijke prijzen. Op deze manier ontstaat een “closed loop”, een circulaire werkwijze.
,,Maar het gaat in de toekomst waarschijnlijk nog veel verder”, vertelt Kwakman. ,,Een voorbeeldje: KIVO levert momenteel honderdduizenden kilo’s inzamelzakken aan een grote supermarktketen. Kras haalt vervolgens het plastic afval op bij diezelfde supermarktketen en brengt dat naar Kosovo. Daar maken wij er gerecyclede zakken van en die verkopen we weer aan die supermarktketen. Zodoende heeft die supermarktketen straks nieuwe inzamelzakken van zijn eigen afvalplastic. Dat is ongelooflijk duurzaam en ook nog eens veel goedkoper.”
Keihard gelag
Terug naar januari dit jaar, toen de wereld er een stuk minder rooskleurig uitzag voor beide partijen. China besloot de import van plastic stop te zetten. Deze rigoureuze beslissing kwam bij veel Europese bedrijven aan als een mokerslag. Er ging de afgelopen jaren namelijk alleen al acht miljard kilo plastic vanuit Europa naar China. Daar gebeurde vervolgens wat KIVO en Kras nu in Kosovo doen: het plastic werd handmatig gesorteerd, gewassen, gerecycled en verkocht.

‘Maatregelen zoals een
importverbod in China
zijn een enorme bedreiging
voor onze branche’

Deze regeling was jarenlang voordelig voor beide partijen: westerse bedrijven raakten hun afval kwijt en het gerecyclede plastic diende als onmisbare grondstof voor de Chinese economie. Totdat de Chinese overheid er genoeg van had. Het Aziatische land vindt het westerse afval momenteel een last voor het milieu en zelfs een gevaar voor de volksgezondheid. Bovendien is de Chinese economie, volgens de overheid, groot genoeg om zelf voldoende afval te produceren dat gerecycled kan worden. ,,Ook voor ons was dit een keihard gelag”, erkent Kras.
Handelsoorlog
Het Volendamse recyclebedrijf haalt jaarlijks ongeveer 160.000 ton aan plastic op en een aanzienlijk deel daarvan ging naar China. Kras: ,,Een paar jaar geleden merkten we al dat er in China steeds meer politieke druk op de (import)wetgeving kwam te liggen. Een van de redenen is de handelsoorlog die wereldwijd gaande is. Amerika en Europa hebben bijvoorbeeld allerlei belastingverhogingen toegepast op producten uit China. Daardoor worden hun producten minder verkocht en hebben ze dus ook minder grondstoffen nodig. Uiteindelijk hadden ze daar genoeg van en is er een enorme industrie de nek omgedraaid. Dat soort maatregelen is een enorme bedreiging voor onze branche. De overheid kan een regel invoeren en dan is het klaar.”
China was voor bedrijven als Kras zo aantrekkelijk vanwege de tarieven én uitzonderlijke infrastructuur. ,,Allereerst hebben ze in China de mensenhanden en capaciteit om alles te sorteren op soort, kleur en dikte. De grondstoffen die ze ervan maken, gaan letterlijk naar de buurman en die vervaardigt het eindproduct. Dit wordt vervolgens geëxporteerd naar landen als Amerika. Dat is het grote voordeel van China. Het is een geoliede machine en er was geen enkel land dat daarmee kon concurreren. Daarom had niemand dat importverbod verwacht.”
Naast China leveren Europese bedrijven als Kras Recycling hun afval ook in grote hoeveelheden aan landen als Taiwan, Pakistan, India en ook veel Europese landen. ,,Doordat China er nu niet meer is, zijn de prijzen voor sommige producten met tachtig procent gedaald in waarde”, vertelt Kras. ,,Daarmee zijn de landen die voorheen relatief duur waren, zoals Turkije en Vietnam, ineens weer interessant voor ons. Daar gaan nu grotere hoeveelheden naartoe.”
Enorme voorsprong
Het importverbod in China biedt ook kansen voor bedrijven als Kras. Mede hierdoor is REKS tot stand gekomen. Verder wordt in Europa de laatste jaren heel veel geld geïnvesteerd in sorteer- en recyclingfabrieken. De werkwijze van REKS is precies wat de Europese Unie en Nederlandse overheid de komende jaren willen zien: minder primaire grondstoffen en méér circulaire oplossingen. In die zin heeft REKS nu een enorme voorsprong op haar concurrenten.

‘We willen dit jaar
dan wel beginnen met
tien miljoen kilo afval,
maar het doel is om
binnen twee jaar te
verdubbelen qua productie’

,,Het begon drie jaar geleden allemaal bij Visar, mijn compagnon in Kosovo”, vertelt Kwakman. ,,Wij konden ons eigen afval niet kwijt en Visar zei: laten we een goede recyclemachine kopen. Door de aanschaf van dat ding wordt al ons afval nu weer ingezet in de bestaande recepturen. En het verschil tussen nieuw en gerecycled zie je bijna niet, zo goed is de kwaliteit.”
Kras: ,,Na verloop van tijd kreeg ik een belletje van Robert. In Nederland nemen wij het afval van KIVO in en Robert vroeg zich af of het geen goed idee zou zijn om in Kosovo een soort China in het klein te gaan bouwen. In Kosovo heb je namelijk de goedkoopste handen van Europa, zijn mensen relatief hoogopgeleid, de mogelijkheden zijn onbegrensd en KIVO heeft de contacten.”
Het handmatig sorteren van afvalplastic is nog steeds van levensbelang voor een goed gerecycled eindproduct. Er bestaan ook machines die dit kunnen, maar het kwaliteitsverschil met handmatig sorteren is nog steeds heel groot. Vandaar ook dat Kosovo nu zo aantrekkelijk is voor bedrijven als KIVO en Kras. In Nederland kan het afval ook wel handmatig worden gesorteerd, maar daar is niet tegenop te verdienen. De verschillen tussen beide landen zijn echt aanzienlijk, zeker als je zoals REKS wilt beginnen met tien miljoen kilo afvalplastic per jaar.
Tien miljoen kilo afval
Het kabinet wil dat Nederland meer grondstoffen gaat hergebruiken en minder afval gaat verbranden. Daarom gaan de tarieven binnenkort omhoog voor de producten die niet recyclebaar zijn. Kortom, de overheid is actief bezig met recycleplannen en pusht het bedrijfsleven om bepaalde recycledoelstellingen te behalen.

‘Wij hebben daar op ingespeeld
door 82.000 vierkante meter grond te kopen.
Wordt REKS een succes,
kunnen we nog zes keer zo groot worden’

Dit hangt allemaal nauw samen met het Klimaatakkoord van Parijs, dat klimaatverandering tegen wil gaan. Dat biedt grote kansen voor REKS. ,,Sinds het Klimaatakkoord zijn alle overheden aan het kijken hoe ze duurzamer kunnen opereren”, weet Kras. ,,Daar worden allerlei doelstellingen aan verbonden en dat druppelt steeds verder door. Coca-Cola heeft bijvoorbeeld gezegd dat in 2025 al hun verpakkingen recyclebaar moeten zijn en het liefst van gerecycled materiaal zijn gemaakt. Maar de oplossing? Die hebben ze niet. REKS heeft die wel.”
Kwakman: ,,Aan de ene kant hebben we de inzameling via Kras. Aan de andere kant hebben we met REKS het beste recyclebedrijf en met KIVO de producent die het eindproduct kan maken. Vrijwel alle bedrijven die we hierover spreken, en dat zijn niet de minste, zijn laaiend enthousiast. We willen dit jaar dan wel beginnen met tien miljoen kilo afval, maar het doel is om binnen twee jaar te verdubbelen qua productie. Daar hebben we al op ingespeeld.”
82.000 vierkante meter
De investering om die tien miljoen kilo afval te kunnen recyclen in Kosovo, gaat al gepaard met vele miljoenen. Een voordeel voor KIVO en Kras is dat de betreffende markt op dit moment gunstig is. Kras koopt zijn afval goedkoper in dan voorheen, maar de verkoopprijs van een goede grondstof is niet veel lager geworden.
,,En er is op dit moment geen enkel ander bedrijf in Europa dat dit soort kwalitatief hoogstaande gerecyclede plastic producten tegen zo’n lage prijs en in enorme volumes kan leveren”, verzekert Kwakman. ,,Wij hebben daar op ingespeeld door 82.000 vierkante meter grond te kopen in Kosovo. Ter vergelijking: KIVO Volendam is alles bij elkaar 21.000 vierkante meter. Mocht REKS een succes worden, kunnen we nog zes keer zo groot worden.”

‘Ik durf bijna niet meer
te vertellen dat ik eigenaar ben
van een plasticfabriek,
omdat er zoveel negatief nieuws
over plastic in de wereld wordt gebracht’

Hij vervolgt: ,,Dit kan zomaar de toekomst worden van zowel Kras als KIVO. Als plasticproducent zijn wij nu al volop aan het onderzoeken welke producten overbodig zijn, dunner kunnen worden en van gerecycled materiaal kunnen worden gemaakt. De niet-duurzame producten snijden we langzaam weg. Ik denk dat KIVO over tien jaar alleen maar circulaire oplossingen realiseert, samen met partners. Duurzaamheid wordt de grootste kans voor ons allemaal.”
Onwetendheid over plastic
Kras: ,,Maar daar hebben we de eindgebruiker, zoals bijvoorbeeld die grote supermarktketen, wel bij nodig. En dat is wat nu aan het samenkomen is. Het wordt een economie op zich. Kras, REKS, KIVO én de eindgebruiker verdienen eraan, waardoor we straks minder afhankelijk zijn van marktwerkingen zoals in China. REKS is de ontbrekende schakel voor alle partijen, met de expertise onder één dak en ieder zijn eigen bestaansrecht. Zeker in deze turbulente fase, waarin in alle industrieën de kaarten opnieuw worden verdeeld, is dit een zeer belangrijke stap.”
Kwakman: ,,Ik durf de laatste jaren bijna niet meer te vertellen dat ik eigenaar ben van een plasticfabriek, omdat er zoveel negatief nieuws over plastic in de wereld wordt gebracht. Als je kijkt naar de plastic soepen in de oceanen, is dat natuurlijk volkomen terecht. Maar plastic is, als je er verantwoord mee omgaat, vaak nog steeds een goed alternatief in vergelijking met andere verpakkingen. Er is heel veel onwetendheid over plastic, ook bij politici. Op de manier zoals wij met plastic bezig zijn, is het helemaal niet slecht. En dat zie je terug bij heel veel bedrijven in de industrie. Die zijn juist heel innovatief en duurzaam bezig.”
Alliantie
KIVO opent begin volgend jaar een nieuwe productiehal in Volendam – aan de Parallelweg – waar ze het afval van zichzelf en haar klanten gaat verwerken tot gerecyclede eindproducten. REKS in Kosovo wil uiteindelijk een brede alliantie ontwikkelen met onafhankelijke en sterke bedrijven met aanvullende krachten. Een beetje zoals KLM met het SkyTeam. REKS wil zelfs zo ver gaan dat het schone plasticafval straks ook bij de consument wordt opgehaald. Een partij als PostNL zou daarin een belangrijke rol kunnen spelen en dus onderdeel worden van de alliantie.

‘We willen graag in gesprek
met de burgemeester van de
gemeente Edam-Volendam’

,,Je kunt er wel statiegeld aan verbinden, maar een supermarktketen wil al die plastics niet terug hebben”, weet Kras. ,,Een postbedrijf komt nog bij de consument aan de deur en heeft de perfecte mogelijkheden om schone plastics, zoals bijvoorbeeld tijdschriftenfolies, terug te nemen. Die postbodes hoeven dan ook niet meer met lege busjes terug te rijden.”
Kwakman: ,,Wij leveren dan een zak met een antwoordnummer erop. Daar kan de consument zijn schone plastics in deponeren en het postbedrijf neemt de zak over, wellicht tegen een financiële vergoeding voor de consument. Kras Recycling haalt het op, geeft een vergoeding aan het postbedrijf en vervolgens krijg je weer de stroom die REKS kan verwerken.”
Burgemeester
Ook op lokaal niveau willen KIVO en Kras een verschil maken. ,,Wij sponsoren samen heel veel verenigingen en andere organisaties in Edam en Volendam”, vertelt Kwakman. ,,Dat blijven we doen, maar het idee is om er wel een eis aan te stellen. Edam en Volendam moeten dan de schone plastics oppakken en scheiden, bijvoorbeeld door middel van prikacties op school. Een deel van die plastics gaan dan naar REKS, en KIVO Kosovo maakt er zakken van. Die zakken worden vervolgens verkocht en gebruikt in Edam en Volendam. Dan heb je dus een prachtig stukje reclame én het is ook nog eens goed voor het milieu. Daarover willen we graag in gesprek met de burgemeester.”
Marketingtool
KIVO en Kras proosten deze week dus op een jaar dat rumoerig begon, maar met een fraai toekomstbeeld eindigt. Er staat de komende tijd veel te gebeuren binnen beide bedrijven. ,,Met deze plannen zorgen we er enerzijds voor dat het plastic niet in de oceaan belandt en anderzijds kunnen we zelf verder groeien”, concludeert Kwakman. ,,Mede dankzij dit verhaal wonnen we onlangs een broodzakkentender bij een groot bedrijf. Ook voor onze klanten is dit natuurlijk een mega-marketingtool. Veel mooier en duurzamer dan dit circulaire verhaal wordt het niet.”
Kras: ,,En dat met twee Volendamse bedrijven. Daar mogen we best trots op zijn.”

Kras Recycling spaart grondstoffen uit met The Eco-Flower-Trilogy
Kras Recycling won in 2017 al de Greenovation Award voor duurzaamheid en daar werd dit jaar de NRK Award Duurzame Producten in de categorie ‘consumentenproduct’ aan toegevoegd. Het Volendamse bedrijf ontwikkelde samen met bloemverwerkingsbedrijf Fresco Flowers verschillende speciale verpakkingen van gerecycled kunststof voor bloemen.
Daarbij gaat het om duurzame boxen, tassen en buggy’s waarmee de bloemen ongeschonden kunnen worden vervoerd. Het begon allemaal met de tassen, ook wel de Eco-Flowerbags genoemd. Deze zijn gemaakt van gebruikt polypropeen-folie. Het folie is afkomstig van bloemenveiling Royal Flora Holland en ingezameld en bewerkt door Kras.
Er is uiteindelijk een hele lijn uit voortgevloeid. Deze wordt The Eco-Flower Trilogy genoemd. Vooral in de branche wordt er lovend op gereageerd. ,,Wij zamelen zelf al 35 jaar het afval van de bloemenveilingen in”, vertelt Kras. ,,Daar werden enorm veel eenmalige karton- en plasticverpakkingen gebruikt. Al die folies gingen vervolgens naar China. Dat werd steeds moeilijker en er was geen goed alternatief. Daar zijn we samen met Fresco Flowers mee aan de slag gegaan. Uiteindelijk is daar een bloemenverpakking uit voortgevloeid die zeven tot acht keer gebruikt kan worden. Daarna zijn ze goed recyclebaar. Zo worden grondstoffen uitgespaard.”
En dat terwijl de verpakkingen voorheen slechts eenmalig werden gebruikt. Veel importeurs van bloemen, die voornamelijk uit Afrika komen, willen aan de slag gaan met het concept van Kras en Fresco. Zo wordt er ook veel geld uitgespaard. Mooie reclame voor Volendam: de buggy’s, ook weer gemaakt van gerecycled materiaal, worden ontworpen en vervaardigd door Siem Steur Staalconstructies. ,,En de plastic boxen worden gemaakt met de korrels van REKS, een joint-venture tussen KIVO Kosovo en Kras”, glimlacht Kras. ,,Zo is de cirkel weer rond.”

‘KIVO Kosovo staat als een huis’
KIVO Kosovo is een joint-venture tussen KIVO Groep en het Kosovaarse VM3. In maart 2015 werd er met dertig werknemers in een splinternieuwe fabriek van 3.500 vierkante meter gestart met vier extruders, één flexo-drukmachine en zes sealmachines. Inmiddels is de fabriek uitgebreid naar negentig werknemers, 7.000 vierkante meter en draaien er acht extruders, twee flexo-drukmachines en twaalf sealmachines.
,,In de beginperiode waren er nog standaard mensen uit Volendam aanwezig in Kosovo, maar inmiddels staat het als een huis”, verzekert directeur Robert Kwakman. ,,De plannen die we in 2013 en 2014 samen met VM3 maakten, zijn succesvol gerealiseerd. De samenwerking heeft geleid tot veel meer kansen en mogelijkheden voor ons bedrijf. Het is een cruciale slag geweest en het is mooi dat uiteindelijk ook de joint-venture met Kras Recycling hieruit is voortgevloeid.”

Foto: Ben Kras (Kras Recycling) en Robert Kwakman (KIVO Plastic Verpakkingen) hebben grootse plannen met hun joint-venture in Kosovo.