‘Om het belang van kunst en cultuur meer onder de aandacht te brengen'

Cultuurplatform wil ‘mentaliteitsverandering veroorzaken’

Cultuurplatform Edam-Volendam bestaat al sinds 2013. Het werd deels gesticht op initiatief van de gemeente, dat daarmee beoogde om het culturele ‘veld’ te verenigen. Vorig jaar stelde men Frank Bond aan als eerste cultuurcoördinator. Het Cultuurplatform vertegenwoordigt een groot aantal instellingen en zelfstandige kunstenaars, zo maakt Frank duidelijk. ,,Alle musea doen eraan mee, het CBW, de PX en natuurlijk de kunstenaars. Verder nemen de bibliotheken, Stichting ‘Artist Kom Binne’ en de kunstdocenten van het Don Bosco College deel. Een grote groep dus”, vertelt Frank.
Aan deelname uit de verschillende kunstdisciplines dus geen gebrek. Vóór de aanstelling van Frank ontbrak het echter aan slagkracht bij het Cultuurplatform. De Volendammer neemt zich als coördinator voor om initiatieven te ondernemen die het platform gaande houden. ,,Iedereen die er deel van uitmaakt, is in principe eensgezind en deelt een gezamenlijke visie. Daarbij zijn velen bereid om tijd en energie te steken in de promotie van activiteiten. Maar nu ik voorzitter ben kunnen we sneller stappen zetten. Verder wil ik het Cultuurplatform op de kaart zetten. Het bestaat al sinds 2013, maar niet iedereen weet al van het bestaan ervan af. Daar wil ik samen met de deelnemers verandering in brengen.”
Het lanceren van de website ‘www.cultuuredamvolendam.nl’ is een belangrijke stap die het platform op korte termijn neemt. Vanaf 16 augustus is deze in de lucht en gaat vanaf dat moment informatie verstrekken over bijvoorbeeld de geplande activiteiten. ,,In de cultuuragenda kan alles wat er gebeurt op het gebied van kunst en cultuur worden ingeladen. Als Cultuurplatform willen we meer zichtbaar zijn en dit is daar een onderdeel van. We nemen zelf initiatieven, maar staan uiteraard ook open voor initiatieven van anderen. We hebben een brede groep met leden, maar als mensen ons willen ondersteunen of ideeën hebben, dan zijn ze welkom. Ik ben dan het aanspreekpunt.”

‘Edam-Volendam geeft
vier keer minder uit
aan cultuur dan
gemeentes die vier
keer kleiner zijn’

De organisatie van de meeste culturele activiteiten vindt al wel plaats in samenspraak met het platform. Op die manier wordt bijvoorbeeld overlap voorkomen. De partijen die zich erbij aansloten delen daarnaast een gezamenlijke visie. ,,We doen natuurlijk heel veel, maar dachten ook na over: wat is nu eigenlijk de kern van wat we doen? Die bestaat uit vier onderdelen: onze gezamenlijke cultuuragenda, het aanstellen van een jaarthema. Verder ondersteunen we culturele campagnes die passen bij onze visie, zoals de projecten ‘Oude Meesters’, ‘Fotograaf des Waterlands’ en ‘Dichter des Waterlands’. Onze vierde taak is het organiseren van de jaarlijkse kunstmaand. Dit jaar beginnen we daarmee in oktober. Een hele maand laten we dan zien wat we in huis hebben. Of het nu muziek is of kunstenaars, alles en iedereen laat dan zien waar we voor staan. Dit jaar gaat daar al veel aandacht naar uit.”
Frank benadrukt dat Edam-Volendam veel te bieden heeft wat kunst en cultuur betreft. Daarbij heeft hij het over het grote aantal kunstenaars in de gemeente en het aanwezige erfgoed. De imposante kunstcollectie van Hotel Spaander is daar een onderdeel van. Tijdens de kunstmaand worden al deze onderdelen op de kaart gezet. Deze begint met ‘EuroArt’, waar Volendam gastheer van is. Allerlei Europese steden met een kunstenaarskolonie zijn daarbij vertegenwoordigd. Daarbij is de bedoeling dat er op verschillende pleinen in de gemeente activiteiten worden georganiseerd. Een ‘Open Atelierroute’ vanuit Kunstkijken Volendam is daar één van. Kunstenaars geven daarbij een inkijkje in hun werkplek. ,,Iedereen gaat doen waar hij goed in is”, zo stelt Frank. Meer informatie over alle evenementen gaat men uiteraard vermelden op de genoemde website.
De gemeenschappelijke visie van het Cultuurplatform is zogezegd belangrijk. De deelnemende partijen zijn het eens over de toekomst van de kunst en cultuur in Edam-Volendam. De ideeën daarover moeten de basis gaan vormen voor de ‘Nota voor Cultuur’. ,,We kunnen die uiteindelijk bundelen in een document dat als advies of visie kan gaan dienen voor de gemeente. Omdat we samenwerken, kunnen we nu zeggen: ‘Dit is wat het culturele veld kan doen en hoe het de toekomst ziet’. Het is veel handiger dat alle plannen nu op een plek verzameld worden.”
Het platform denkt al jaren dat cultuur en onze gemeente onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Toerisme wordt interessanter met een culturele of kunstzinnige lading, zo denkt men. ,,De bottertochten zijn bijvoorbeeld mooi, maar zijn nog interessanter met een verteller aan boord. Of een muzikant die zeemansliederen speelt. Dat soort toevoegingen geven het geheel een extra dimensie. Een ander onderdeel van de visie vanuit het Cultuurplatform is dat we meer financiële middelen nodig hebben voor kunst en cultuur in onze gemeente. Het blijkt dat Edam-Volendam er vier keer minder aan uitgeeft dan gemeentes die vier keer kleiner zijn. Wat dat betreft leven we eigenlijk ver beneden onze stand.”
Het platform vindt dus dat er meer geld naar de cultuursector moet. Nu zijn de kosten vaak laag, omdat vrijwilligers allerlei taken hebben. De vrees is dat die er over tien jaar niet meer zijn en daardoor kan volgens het platform de hele culturele infrastructuur in het slop raken.

‘Met het afschaffen
van kunst als vak
op het DBC zeg je
eigenlijk tegen
kinderen dat dit
je geen toekomst geeft’

,,Onze visie is dat Edam-Volendam weer een belangrijke speler moet worden op het gebied van kunst en cultuur. Met meer budget kun je meer denken aan overkoepelende projecten. De bedoeling is niet om zomaar geld te geven, maar om het gericht te besteden aan zaken die nuttig zijn voor de toekomstvisie. Een veel gehoorde suggestie is bijvoorbeeld investeren in kunst in het publieke domein.”
Op dit moment ontvangt het Cultuurplatform nog geen subsidie. De deelnemende partijen willen dit ook nog niet, omdat men eerst de hele visie op cultuur duidelijk wil hebben. Dat Frank als coördinator is aangesteld, is een teken dat de gemeente het platform ondersteunt. De lokale overheid gaf aan dat het vóór een cultuuragenda is en verstrekte ook een uitvoeringsbudget voor bijvoorbeeld de benodigde website.
In een andere sector is aan publieke investeringen geen gebrek. De komst van bijvoorbeeld het nieuwe Gymsportcentrum is een teken dat er veel geld van de gemeente naar sport gaat. Frank ziet de voordelen van bewegen, maar ook de beperkingen van de focus op deze sector. ,,Sport is niet echt inclusief. Je kunt het maar een beperkte tijd op topniveau beoefenen. Voor bijvoorbeeld senioren is in beweging blijven natuurlijk belangrijk en valpreventie ook. Maar een project als ‘Oude Meesters’ heeft veel sneller effect. Het verbindt, maakt mensen gelukkig en geeft hen een reden om op te staan. Je kunt er wat mee maken, wat gaan doen of er wat mee beleven. Voor jongeren geldt hetzelfde. Sport is erg leuk, maar de focus ligt daar wel vaak op de beste. Kunst en cultuur focussen op het ontwikkelen van je eigen identiteit.”
Kunst als examenvak dreigt te worden geschrapt op het Don Bosco College. Het Cultuurplatform vindt dit een ‘grove schande’ en stuurde hierover een brandbrief. Volgens de cultuurcoördinator wordt hierdoor onterecht een verkeerd signaal afgegeven. ,,We hebben in onze gemeente zoveel culturele en creatieve ondernemers. Met het afschaffen van kunst als vak zeg je eigenlijk tegen kinderen dat dit je geen toekomst geeft. Als je alleen al kijkt naar de ondernemers op dat gebied, dan weet je dat het niet waar is. Kijk naar alle mensen in de muziekindustrie. Natuurlijk heb je Nick & Simon, maar ook vele licht- en geluidstechnici. Vormgevers en designers op topniveau zijn er ook. Onze langetermijnvisie is om een mentaliteitsverandering op dit gebied te veroorzaken. Om het belang van kunst en cultuur meer onder de aandacht te brengen in de gemeente.”