
Tijd voor patat!
Patat eet je uit een papieren frietzak. Volgens veel mensen eet dat lekkerder weg dan uit een plastic bakje, wat tegenwoordig natuurlijk not done is. Vooral bij zo’n echte frietkraam, tijdens het shoppen bijvoorbeeld. Wie heeft die patat eigenlijk uitgevonden?
Volgens de Historiek site valt die eer aan de Spaanse Teresa van Avila die in de zestiende eeuw al aan het patat bakken sloeg om de zusters in het klooster goed te eten te geven. De aardappel was een juiste voedingsbron en waarschijnlijk had ze ontdekt dat wanneer deze werd gefrituurd nóg lekkerder was.
De eerste bakster van patat
Of het ook direct al als patat of friet te boek heeft gestaan, blijft een raadsel. Het woord is overigens afgeleid van patates frites. Gefrituurde aardappelen op z’n Belgisch-Frans. Zo meldt Wikipedia, die over dezelfde oorsprong van de patat schrijft. Ook hier is Teresa van Avila de eerste bakster.
Waarom België dan zo bekend lijkt van de frietjes? Dan moeten we terug naar de zeventiende eeuw en naar de inwoners van Dinant, Andenne en Namen. Zij visten regelmatig in de Maas en bakten hun vangst in olie. Toen dat vissen vanwege een sterke stroming en in vorstperiodes te gevaarlijk werd, werd een alternatief gevonden. De mensen sneden aardappelen in de vorm van visjes die ze vervolgens in de olie bakten. Helemaal controleren kunnen we dit overlevingsverhaal niet, maar het zou kunnen dat de smaak ervan zo beviel dat de patat geboren was.
Het stond eind negentiende eeuw op de kaart
Onwaarschijnlijk? Dan geloof je misschien meer in de Franse variant. De Fransen menen namelijk dat de eerste frietkraam op de Pont Neuf heeft gestaan. Hoe het ook zij, Nederland zou pas begin twintigste eeuw kennis maken met de friet, alhoewel er ook al eind negentiende eeuw mee geadverteerd blijkt en in restaurants op de kaart heeft staan.
Hoe het ook zij, de patat is tegenwoordig niet meer uit ons leven weg te denken. Iedereen kent het gevoel tijdens een middagje shoppen. Op zoek naar een nieuwe tas, misschien wel een MyOMy en dan ruik je het: patat. Je staakt je zoektocht, of misschien heb je de Cowboysbag al gescoord. En dan smaakt het zo lekker: een zak patat. Een internationaal gerecht. Wel zit er verschil in de patat of frietjes, naar gelang waar je je bevindt.
De dikte en eetwijze verschilt per land
Belgische en Nederlandse friet lijkt veel op elkaar. Ze worden eerst voorgebakken en na minimaal een half uur afgebakken. Vroeger waren ze dikker dan tegenwoordig. Franse Pommes frites ziet er hetzelfde uit, maar er zijn daar ook dikkere (pommese pont neuf) en dunnere frieten (pommes pailles, eenmalig gebakken).
Engelse friet ofwel chips heeft de vorm van de dikke patat die Nederland vroeger ook had. Ze worden wel op dezelfde manier gemaakt als de Nederlandse met het voorbakken. Ze worden echter rijkelijk bestrooid met azijn en zout. En vaak gecombineerd met het eten met vis (fish and chips). De French fried potatoes of French fries zijn dunner en vooral bekend van McDonalds.
En dan de manier waarop ze wordt gecombineerd met mayo, curry, pindasaus, joppiesaus of piccalilly. Ken jij de namen ervan? Voor elk is er de ideale combinatie. En daarna? Verder met je zoektocht naar de ideale Kipling tas.