Sjakie Knakie al 50 jaar het boegbeeld van Volendammer markt

,,Mijn vader was een keuterboertje”, begint Sjaak. ,,Wat koeien, klein tuintje, wat bollen. Het was eigenlijk net niks. En ik vond het ook niks. Zo alleen achter op het land. Toen ik een jaar of achttien was, was ik een tijdje campingbeheerder. In die periode ben ik verslaafd geraakt aan de mensen. Die wilde ik om me heen hebben. We hadden natuurlijk een fruittuintje en dan bracht je eens een kistje naar de veiling, op hoop van zegen in Blokker toen nog. Dan kreeg je daar twee kwartjes voor of nog minder. En dan zagen we de handel langs de weg liggen en dan vroegen ze het twee-, drievoudige. Daar zag ik wel markt in. Dus zo ben ik begonnen te venten in Medemblik. Daar zag ik ook marktkooplui. Die reden in een knappe vrachtwagen, hadden een vaste knecht en reden privé ook nog een Mercedesje. Dat leverde blijkbaar meer op. Dus kocht ik ook een vrachtwagen. Zo makkelijk ging het natuurlijk allemaal niet, maar we hebben het altijd gered.”

,,Zo werkten we een tijdje door en ik schreef me in voor markten in de omgeving. Nu waren alle markten meer dan bezet door groenteboeren. Uiteindelijk, bijna 49 jaar geleden, kregen we de eerste echte plek in Volendam. Maar ook daar liepen ze te venten. Iedere straat had zijn eigen groenteboer. Veel van hen gingen echter op vakantie in de bouwvak. Ik zorgde ervoor dat ik er wél was, zodat de mensen bij mij terecht konden. Zo bleven er iedere bouwvak wat mensen bij me hangen. Maar dat had tijd nodig hoor. De eerste dag had ik 73 gulden omzet. Na een paar maanden had ik eindelijk echt een kist leeg aan het einde van de dag. Maar de voldoening is niet in geld uit te drukken. Inmiddels sta ik al zó lang op de markt in Volendam, dat ik heel veel bekende gezichten aan mijn kraam heb. Naast Volendam staan we ook al jaren op de weekmarkten van Medemblik, Spanbroek, Avenhorn, Stede Broec, Wognum en Hoorn. Zelf doe ik langzaam een stapje terug. De jongens redden het prima, maar ik kan het natuurlijk niet laten om me ermee te bemoeien.”

Van Sjaak naar Sjakie

De naam Sjakie Knakie is bekender dan de naam Sjaak Oud. ,,In de periode dat ik net begon op de markt, had ik ook een paar staanplaatsen in de buurt, zoals bij de Boet, dat toen nog een klein Boetje was. Daar moest wel een naam op. Sjaak werd al snel Sjakie en toen was Knakie al gauw toegevoegd. Daar hebben we nooit meer wat aan veranderd. De naam Oud en kwaliteit gingen natuurlijk al helemaal niet samen.”

De markt is teamwerk

In 50 jaar heeft Sjaak heel wat personeel voorbij zien komen. Sommigen van hen zijn jarenlang blijven hangen. ,,Ik kan er een paar noemen hoor, zoals Rina, Piet Leeuw of Klaas Som die het allemaal decennialang deden of zelfs nog doen. Maar de belangrijkste kracht binnen het bedrijf is toch wel Bep.” Sjaak stond al een paar jaar op de markt toen hij verkering kreeg met Bep en sinds ze in beeld kwam, heeft ze geholpen waar ze kon. Al was ze, toen hun vijf kinderen klein waren, vooral de spil die het gezin draaiende hield. Naarmate de kinderen groter werden, gingen ze meer in het bedrijf werken. ,,Bep is verantwoordelijk voor de inkoop. Zij zit achter de klok bij de veiling en daar heeft ze heel veel plezier in. Zo kopen we rechtstreeks bij de teler vandaan. Eigenlijk regelt zij alles. Ons bedrijf is 90% haar en de rest doe ik”, zegt Sjaak bescheiden. ,,In de coronatijd was zij ook degene die de boel draaiende hield. Ze bedacht gewoon dat we thuis in de schuur konden verkopen. Mensen hadden niets te doen en waren blij dat ze verse groenten en fruit konden kopen om mee te koken.”

De toekomst van de markt

De wereld verandert, maar de markt zal niet zomaar verdwijnen. ,,Mensen moeten en zullen blijven eten. De markt is wat dat betreft een uniek concept. Het is persoonlijker dan in de supermarkt. Daar vind ik echt niets aan. Alles voelt zo gemaakt. Op de markt koop je je spullen bij iemand met verstand van zaken. Er is echte interactie. Op de markt moeten klanten zich prettig voelen. Dat is in al die jaren niet veranderd. Ze moeten ‘blijd’ komen en nog veel blijer weggaan met een tas vol spullen en een portemonnee die wat lichter is.” Dat beperkt zich niet tot de weekmarkten in Noord-Holland. ,,Ik vind alle markten prachtig. We staan ook weleens op kofferbakmarkten in het Nesbos. Daar komt echt íedereen. Alle soorten mensen. Dat maakt het juist zo leuk. Dat is de magie van de markt. De vrijmarkten op Koningsdag zie ik dan ook als een eerbetoon aan de marktkooplui. Persoonlijk contact en goede producten voor een goede prijs, dat blijven mensen waarderen. En ‘arebaaie’, daar komen ze ook graag voor!”

Tip de redactie!

Gemakkelijk via mail!

Deel dit artikel

Oprichters Tishiergeenhotel.nl geven lezing op DBC

Over leven en overleven met pubers

,,Dat er zoveel ouders op afkomen, geeft aan dat het hier leeft”, zei Dick Kwakman, docent aan het DBC en zelf ook vader van pubers. ,,Vandaar dat we gekozen hebben om deze ludieke en interactieve lezing hier heen te halen, in samenwerking met het LEF-programma. We hebben immers een rol te spelen in het opgroeien van onze kinderen. We hebben overtuiging, passie en betrokkenheid nodig, om samen naar een gezonde toekomst te gaan.”

‘‘Het brein is in het 25e levensjaar volgroeid, dus planning & control laten tot die tijd te wensen over’’

De bingokaart die ondertussen op het grote scherm werd getoond – met allerlei uitspraken en situaties met puberende kinderen – gaf bij velen meteen een feest der herkenning. Werkelijk alles kwam voorbij. Van het eindeloos getuur op een scherm, de inventieve wijze waarop jongeren hun mobiel toch mee naar boven smokkelen, ook al is de regel dat die beneden blijft. De stemmingswisselingen, de ‘ja, ik doe het zo’-antwoorden. Als ouder van een puber voel je je op een gegeven moment taxichauffeur, pinautomaat, kok, kortom een facilitair medewerker. Als de dames vertellen dat bij pubers de prefrontale cortex (het verstand) pas later ontwikkelt en vragen aan het publiek wie denkt te weten wanneer het brein biologisch gezien is volgroeid, denken sommige ouders aan 18 jaar, of 20 jaar. Maar het antwoord is rond het 25e levensjaar. ,,Dus planning & control laten tot die tijd te wensen over. Moeilijk uit bed kunnen komen, sleutels vergeten, te laat komen, het hoort er soms bij.”

Eén van de vrouwen toont een foto van haar dochter, onderste boven hangend in de bank. ,,Laat een puber zich vervelen, bemoei je er zo weinig mogelijk mee, dan wordt het op een gegeven moment rustig. En het is goed voor de sfeer thuis”, zegt ze met een knipoog. ,,Probeer ook de interesse te stimuleren. Mijn zoon wilde gitaarlessen en deed dat online. Inmiddels speelt hij heel goed en heeft de droom om op Lowlands te komen. Complimenten geven en belonen werkt. Dan voelen ze zich gewaardeerd en wordt het zelfbeeld versterkt.”

Een puber komt in een identiteitsontwikkeling terecht. Worstelt met dat zelfbeeld en de eigenwaarde. Er komt ongekend veel op hen af. ,,Ze gaan op zoek naar wie ze zijn. Aan ons de taak de tijd te nemen om daarbij in deze fase te begeleiden.” Hoewel je puber jou als pa of ma opeens ‘bro’ of ‘gast’ gaat noemen en jou ook héél vervelend vindt, vinden ze het stiekem toch heel fijn als je op de achtergrond aanwezig bent. ,,En als je in gesprek wilt, is ernaast gaan zitten meestal een betere optie dan er tegenover. Vraag ook eens aan je kind hoe hij of zij het vindt gaan. Wat ze leuk en minder leuk vinden. Stel open vragen. Je hoort wel eens die zucht, als je begint, of ziet dat het kind de ogen bewust laat rollen. Je denkt soms dat je tegen een muur praat, maar bepaalde dingen beklijven echt wel.”

‘‘Je denkt soms dat je tegen een muur praat, maar bepaalde dingen beklijven echt wel’’

Uiteraard ging het ook over de verleidingen, zoals alcohol op jeugdige leeftijd, blowen, drugs. ,,Ze gaan experimenteren. En je bent er niet altijd bij. Mijn kind begon te blowen. Dan kom je als ouders voor dilemma’s te staan. Je kunt gaan verbieden, je kunt ook het gesprek aangaan. En daar kunnen soms hele mooie gesprekken uit voortkomen. Houd oprechte interesse, niet preken.” Eén van de vrouwen stuurt haar dochter soms een appje, terwijl die in hetzelfde huis rondhangt. ,,Als ik zie dat ze niet lekker in haar vel zit. Op die manier komt er dan soms juist eerst contact en dan een gesprek op gang.”

Moeder en dochter zijn even later samen te zien in een dansje dat op TikTok is geplaatst. Vervolgens wordt het publiek gevraagd wie er op TikTok zit. Een aantal moeders zit op Instagram. Een enkeling kijkt met regelmaat mee met het verkeer op de mobiel van kindlief. Bij de stelling ‘ik smeer de boterham van mijn puber nog’ blijkt dat er nog wat moeders zijn die dat doen. Bij de vraag of ‘alcohol onder 18 moet kunnen’ gaan er veel handen omhoog. Eén moeder die haar hand omlaag houdt, vertelt dat haar zoon zestien werd en kratten bier wenste op zijn feestje. Want dat zou bij anderen ook mogen. ,,Ik heb daarop met andere ouders gesproken, besloot 0.0 in huis te halen en uiteindelijk is er geen enkel biertje gedronken maar was het wel leuk.”

,,Maar blijf ook in gesprek als een kind wel heeft gedronken”, vertelt één van de vrouwen. ,,En vertel over dat alcohol op jonge leeftijd schadelijk is voor de hersenen en dat alcohol het risico op kanker verhoogt.” Wethouder Vincent Tuijp beëindigde de avond, ,,waarvan we er meer willen gaan houden, ook op de Triade. Ook wat betreft onderwerpen als sexting en ondermijning komt er voorlichting op de basisscholen. Vanuit LEF komen er ook activiteiten in het kader van Family Fun Nights, dus bijvoorbeeld samen met je kind paddellen.”

Door: Eddy Veerman

Tip de redactie!

Gemakkelijk via mail!

Deel dit artikel