Raad van State kritisch over weghalen bescherming monument Noordeinde
De Raad van State heeft donderdag flinke vraagtekens gezet bij het gemeentelijke besluit om de monumentale bescherming van een dijkwoninkje aan het Noordeinde 61 in te trekken. De raadsvoorzitter viste tijdens een rechtszitting over dat besluit tevergeefs naar een goede reden daarvoor. Hij sloot daarmee aan bij de kritiek van de Stichting Vrienden van Volendams Erfgoed. De stichting vindt dat de Raad van State het gemeentelijke besluit moet vernietigen.
Door: Adrie van der Wel
Sloop nog niet aan de orde
Met het weghalen van de monumentale bescherming zet de gemeenteraad wel de deur open voor een toekomstige sloop van het dijkwoninkje. Maar dat is volgens de zoon van de bejaarde eigenaresse nu niet het plan. Als zij het woninkje ooit verlaat, dan kan het worden verkocht. Als er dan geen monumentale bescherming op het pandje ligt, komt sloop in beeld als de nieuwe eigenaar er een ander huis wil bouwen.
“Behoud van dit huisje is niet realistisch”, stelde een woordvoerster van de gemeente. “Er moeten teveel investeringen worden gedaan. Herstel is geen optie. Het voldoet aan geen enkele norm van het Bouwbesluit. De woning kan niet aan de normen worden aangepast.”
Monumentale argumenten
“Ik hoor toch vooral een economisch verhaal van de gemeente”, reageerde de raadsvoorzitter. “De veel hogere kosten zie ik toch als motor van dit besluit. De vraag is of het monumentale belang voldoende aan bod is gekomen.” Hij verwees naar een eerder besluit van de gemeenteraad in 2012 om het dijkwoninkje toen wél de status van beschermd monument te geven. “Wat is de monumentale reden om die bescherming er nu af te halen?.”
Een duidelijk antwoord van de gemeentewoordvoerster kwam er niet. Ze wees vooral naar de financiële gevolgen van de aanwijzing als beschermd monument in 2012. De eigenaresse kwam toen met een zogeheten planschadeclaim van 155.000 euro. De gemeenteraad wilde dit gemeenschapsgeld niet uitkeren en besloot toen maar in natura een vergoeding te geven. In de vorm van het weghalen van de monumentale bescherming.
De planschadeclaim kwam er volgens de zoon van de eigenaresse vanwege haar verlies aan eerdere bouwrechten voor een nieuwe woning op die plek. “Het gaat om herstel van oude bouwrechten, waardoor het woninkje weer verkoopbaar wordt.” Er zullen waarschijnlijk meer dan genoeg gegadigden zijn om op deze plek aan de dijk een nieuwe woning te bouwen.
Ander doel
“Het is niet de bedoeling om het woongenot van de bewoonster te verstoren”, zegt de advocate van de stichting. “De stichting wil slechts dat de visserswoning behouden blijft. Die behoort tot het Volendams cultuurhistorisch erfgoed.” Het besluit van de gemeenteraad is volgens de advocate alleen maar gebaseerd op financiële argumenten. Naar de monumentale waarde is niet gekeken. Het woninkje zou in de toekomst met subsidie van de gemeente ook een andere functie kunnen hebben, aldus de advocate.
Volgens de raadsvoorzitter zijn er veel vraagtekens te zetten bij het besluit van de gemeenteraad. Maar hij zei anderzijds dat de gemeenteraad altijd het recht heeft om een nieuw standpunt in te nemen na zijn eerdere aanwijzing als beschermd monument. Maar daarvoor moeten dan wel heel goede argumenten worden gegeven.
De uitspraak volgt over zes weken.