Deskundige Wim Keijzer ‘vertrouwt absoluut’ op veiligheid coronavaccins

‘Eisen zijn ongelooflijk hoog’

Coronavaccins worden gezien als dé oplossing van de pandemie. Ze zijn in aantocht, maar worden niet overal met gejuich ontvangen. De bevolking is verdeeld over het wel of niet laten inenten. Volgens sommigen komen de vaccins wel heel snel op de markt, dat de veiligheid niet ten goede zou komen. Wantrouwen richting de farmaceutische industrie is een ander verschijnsel. Wim Keijzer (36) werkt al jaren voor een bedrijf in deze sector. Hij helpt mee aan de totstandkoming van nieuwe geneesmiddelen. Uit eigen ervaring weet hij dat men grote zorgvuldigheid betracht bij het op de markt brengen van medicijnen. In de Nivo gaat de Volendammer als deskundige in op vragen over de aankomende vaccins.
Door Laurens Tol

[ads id=66]

Uit peilingen blijkt dat slechts ongeveer de helft van de bevolking zich wil laten inenten. Wat kan worden gedaan om het vertrouwen in het coronavaccin te laten groeien?
,,Ik denk dat het succes van het vaccin valt of staat met hoe de bevolking erover wordt ingelicht. De overheid moet komen met een goede voorlichtingscampagne. Met reclames op radio, tv, social media en in de kranten kun je een hoop mensen bereiken. Bij programma’s als Op1 komen nu ook wel deskundigen langs om uit te leggen hoe het zit, maar ik denk dat een groot deel van de bevolking daar niet naar kijkt.”

Wat moet men volgens jou vertellen in zo’n voorlichtingscampagne?
,,De kritiek die veel mensen nu hebben, is dat het vaccin sneller dan anders is ontwikkeld. Dat is ook wel zo, normaal duurt het langer. Maar daar is wel een goede reden voor. Het wordt nu veel efficiënter aangepakt, omdát er wereldwijd zoveel druk op ligt. Ik werk zelf in geneesmiddelenonderzoek. Dat is iets anders dan een vaccin qua eindproduct, maar het proces van ontwikkelen is vergelijkbaar. Ik werkte onder andere mee aan een medicijn tegen COVID-19. Het onderzoek daarnaar is ook heel snel opgezet en uitgevoerd, en dat kwam met name door de bureaucratie. Voordat je zo’n middel kunt gaan testen, moet je het voorleggen aan een ethische commissie. Normaal kost zoiets best wat tijd, nu gaat het allemaal sneller. Ze geven voorrang voor onderzoeken naar COVID, is mijn ervaring.”

Zijn er nog meer redenen waarom de vaccins zo snel kunnen worden ontwikkeld?
,,Het komt ook voort uit de voorkennis die er al was. Want het is niet zo dat de vaccins die nu in ontwikkeling zijn helemaal uit het niks komen. De blauwdruk voor deze producten was er al, ze moesten alleen nog specifiek worden gemaakt voor COVID. Het virus lijkt namelijk veel op de eerdere SARS-variant die in 2002 de kop op stak. Daar ontwikkelde men al vaccins voor, net als voor ebola. Deze vaccins hebben dezelfde blauwdruk als de coronavaccins. Dat scheelde veel tijd. Zo zijn er allerlei punten waarop veel tijdwinst te behalen viel. Ik denk dat het belangrijk is dat de overheid dit goed en duidelijk aangeeft.”

‘Ik kan met
zekerheid zeggen
dat er geen ‘shortcuts’
zijn genomen bij het
ontwikkelen en testen’

Gaat de snelheid niet ten koste van de veiligheid?
,,Ik werk dagelijks met dit soort producten. En ik kan met zekerheid zeggen dat er geen ‘shortcuts’ zijn genomen bij het ontwikkelen en testen van de nieuwe vaccins. Dat kan gewoon niet in de medicijnontwikkeling. De eisen zijn ongelooflijk hoog. Wij werken volgens internationale standaarden. Het is écht niet zo dat wij als bedrijf de resultaten van een onderzoek kunnen beïnvloeden, zodat het er gunstiger uitziet. Ten eerste worden de testgegevens niet door de industrie zelf verzameld, maar door ziekenhuizen en artsen. Die zijn objectief. Daarnaast is het zo dat voordat je überhaupt onderzoek mag doen, een ethische commissie het moet goedkeuren. Die bekijkt of het voldoet aan de wetenschappelijke eisen, maar ook of deelnemende patiënten geen onnodig risico lopen. Dit soort commissies is onafhankelijk. Allerlei verschillende soorten specialisten zitten daarin. Het is dus niet zo dat zij in opdracht werken van farmaceuten.”
,,De ethische commissie gaat nog over het begin van het onderzoek. Als dat allemaal is afgerond en de gegevens zijn verzameld en geanalyseerd, dan wordt het nog naar de goedkeuringsautoriteit gestuurd. In het geval van EU-landen is dat de EMA. Deze instantie is ook onafhankelijk en kijkt naar de resultaten van de studie. Allemaal wetenschappers en artsen doen dat erg nauwkeurig. Als zij dingen tegenkomen waar ze het niet mee eens zijn of vragen over hebben, dan wordt het niet goedgekeurd. Of het kan zijn dat ze vragen om nog meer gegevens. Zo zijn er allemaal ‘checkpoints’ in het ontwikkelproces waar je niet langskomt door vals te spelen. Volgens mij is dat iets dat veel mensen niet beseffen.”

Wat als de EMA toch in de fout gaat?
,,De EMA baseert haar besluit op de gegevens die er op dat moment zijn. Als daaruit blijkt dat een middel onvoldoende effectief is of niet voldoende veilig, dan komt het niet op de markt. Nadat het medicijn of vaccin op de markt is gekomen, blijven er daarna nog altijd nog gegevens binnenkomen. Er is dan namelijk een veel grotere groep mensen die het middel gebruikt heeft dan tijdens het onderzoek vooraf. Dan kan blijken dat een middel of vaccin bijwerkingen geeft die tijdens het onderzoek niet zijn gezien, omdat die zo zeldzaam zijn dat ze alleen worden gesignaleerd wanneer een hele grote groep mensen het gebruikt. De EMA registreert dit dan en kan een kanttekening maken op de bijsluiter van zo’n medicijn. Dus zelfs als het toegelaten is, dan wordt zo’n product nog streng in de gaten gehouden of er geen verlate bijwerkingen zijn.”

Sommige mensen wijzen op de langetermijneffecten van het nieuwe vaccin. Die zijn nog niet bekend. Is het niet denkbaar dat deze later nog optreden?
,,Vaccins hebben per definitie een effect op korte termijn, namelijk dat ze je immuunsysteem ‘triggeren’. Dat gaat vrij snel, vaak binnen een dag. Het vaccin wordt na inspuiten snel afgebroken in je lichaam. En het is dus niet zo dat zo’n vaccin achterblijft in het lichaam en na langere tijd nog effecten kan veroorzaken. Dat is ook nooit door wetenschappelijk onderzoek aangetoond. Bijwerkingen van vaccins worden meestal veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem op het vaccin.”
,,De meest voorkomende bijwerkingen zijn roodheid op de plek van de injectie en lichte ontstekingsvormen. Die zijn allemaal heel goed gedocumenteerd. Er zijn wel ernstigere bijwerkingen bekend bij bepaalde vaccinaties, maar die zijn zeer zeldzaam en treden ook op korte termijn op. Er is voor geen enkele vaccinatie een langetermijneffect aangetoond. Wel is onomstotelijk bewezen dat het wel z’n doel nastreeft, namelijk voorkomen van ziekte.”
,,Bij de vaccins tegen COVID-19 die er nu aan zitten te komen, zijn geen ernstige bijwerkingen gesignaleerd in de periode dat ze zijn onderzocht.”

Maar het blijft toch zo dat je nog niet de langetermijngevolgen weet van het coronavaccin?
,,De mensen die zich de vraag stellen over de langetermijneffecten hebben op zich een punt. We weten dat nu dus ook niet voor dit vaccin. Maar er is een onderzoek gedaan dat ongeveer een half jaar geduurd heeft. In die tijd bleken er in ieder geval geen ernstige bijwerkingen op te treden bij de 30.000 tot 50.000 proefpersonen die het vaccin hebben gekregen. Het onderzoek blijft doorgaan, zoals ik al zei. Over het algemeen is over vaccins bekend dat ze geen bijwerkingen op lange termijn veroorzaken. De vaccins van Pfizer en Moderna zijn gebaseerd op een nieuwe technologie. Dat zijn verbeterde varianten, waarbij je eigenlijk juist nog minder bijwerkingen zou verwachten.”

‘De ziekte heeft geen
levensvatbaarheid als
hij zich niet
kan verspreiden’

Hoe werkt die nieuwe soort vaccins?
,,Dit zijn zogenaamde ‘mRNA-vaccins’. Dat wil zeggen dat er een minuscule blauwdruk van het virus wordt ingespoten. Dus geen virusonderdeel zelf, maar het mRNA. Dat moet je zien als een fotokopietje van het DNA van een virus. In de menselijke cel wordt dit omgezet naar een eiwit. Dat is in principe onschadelijk, want het kan niks zonder de rest van het virus. Jouw immuunsysteem gaat dat eiwitje wel herkennen als lichaamsvreemd en daar een immuunreactie voor opwekken. Dit is dus een vernuftige techniek, waar ikzelf ook wel enthousiast over ben. In het nieuws volg ik het met veel interesse.”

Denk jij dat vaccins de oplossing kunnen betekenen van alle problemen?
,,Absoluut. Mits een groot genoeg deel van de bevolking bereid is om zich te laten inenten. Ik voorzie dat dat nog wel de grootste uitdaging wordt. Om de mensen te mobiliseren het vaccin te nemen. Ik zit daar persoonlijk ook wel over in. Wat ik denk, is dat nogal wat mensen een verkeerd idee hebben over waar je een vaccin voor gebruikt. Ik sprak iemand die zei: ‘Ik ben toch niet zo bang dat ik die ziekte krijg. Dus ik zie ook niet in waarom ik dat vaccin moet krijgen’. Dat is dus niet waar het om gaat. Het gaat erom dat een groot deel van de bevolking zich laat vaccineren, zodat die ziekte zich niet meer kan verspreiden. Het gaat niet om het individu, maar om de groep als geheel. Die ziekte heeft geen levensvatbaarheid als hij zich niet kan verspreiden.”

Er wordt ook gezegd dat de vaccins maar voor een beperkte periode werken. Wat is daarvan waar?
,,Dat weten ze op dit moment nog niet. Dat wordt nog onderzocht. De eerdergenoemde onderzoeken lopen nu een half jaar. In ieder geval in die periode bleek dat mensen wel beschermd bleven. Sowieso tegen besmetting van de ziekte. Nog niet bekend is of ook verspreiding van het virus wordt voorkomen door het vaccin. Dat neemt niet weg dat als een groot deel van de bevolking het neemt, het virus geen houvast krijgt. Je zorgt er in ieder geval voor dat de meest kwetsbaren de ziekte niet kunnen krijgen en dat de zorg daardoor niet overbelast wordt. Dat is het grootste probleem van deze hele COVID-crisis.”

Er zijn gevallen bekend van mensen die meerdere keren werden besmet. Hun antistoffen bleken dus niet voor lange tijd bewaard. Wat is hierover bekend?
,,Op dit moment is daar nog niet zoveel over bekend. Het is inderdaad wel gezien dat mensen toch weer vatbaar bleken. Maar dit zijn echt uitzonderlijke gevallen. Over het algemeen werkt het immuunsysteem zo dat als je een ziekte gehad hebt, dan ben je later in ieder geval in zekere mate beschermd. Dan kun je het virus misschien nog een keer krijgen, maar in theorie niet meer in de ernstige variant. Ook dat is zeker een voordeel van vaccineren. Misschien kun je het nog krijgen, maar dan in een veel minder ernstige vorm. Dat is het hele idee erachter. Hoe dit precies met de COVID-19 vaccinaties zal zijn, moet nog uit verder onderzoek blijken.”

Als zo’n groot deel van de bevolking zich niet wil laten vaccineren, dan is er blijkbaar veel wantrouwen. Na enkele schandalen bij farmaceutische bedrijven is dat misschien niet onterecht. Moet de industrie ook niet de hand in eigen boezem steken wat dit betreft?
,,Het is misschien wel waar dat de industrie een slecht imago heeft, maar dat ga je ook niet veranderen in korte tijd. Dat is een algemeen probleem. Dat deze bedrijven winst willen maken, dat klopt. Dat is hun goed recht en ook hun bestaansrecht. Ze zijn commercieel en moeten omzet maken met hun producten. In die zin is de farmaceutische bedrijfstak niet anders dan de auto-industrie. Die willen ook hun auto’s verkopen. Ik las daarbij dat de farmaceut AstraZeneca in ieder geval tijdens de pandemie geen winst wil maken op het vaccin dat ze ontwikkeld hebben. Dat zijn denk ik wel strategieën die goed zijn om vertrouwen te kweken.”

‘Het is misschien
wel waar dat de
industrie een slecht
imago heeft, maar dat
ga je ook niet
veranderen in
korte tijd’

Het bedrijf Pfizer wil zijn patentrecht niet prijsgeven, waardoor andere partijen hun vaccin niet kunnen maken. Dit kan in potentie mensenlevens kosten. Wat vind jij daarvan?
,,Coca Cola geeft ook hun recept niet op. Het patentrecht is het businessmodel van zo’n bedrijf. Als ze dat prijsgeven, dan kan elke willekeurige chemicus het vaccin namaken en verkopen. Wat ik zeg, is natuurlijk een beetje overdreven. Maar zo’n bedrijf investeert enorm veel in hun medicijnen, dat loopt echt in de miljarden. Die willen daar natuurlijk wel een ‘return of investment’ voor terugkrijgen. Dat kunnen ze waarborgen door zo’n patent. Op een gegeven moment vervalt dat en dan kunnen andere bedrijven het alsnog namaken. Dat gebeurt veel en een voorbeeld daarvan is paracetamol. Dat was ooit gepatenteerd en nu kan elk bedrijf het produceren. Je moet ook niet vergeten dat de ontwikkeling van medicijnen in veel gevallen mislukt. Dan wordt het afgekapt en daar verliezen bedrijven dan op. Daar hoor je nooit wat over in de media. Je hoort alleen de succesverhalen van middelen die het wel halen. Waar overigens heel hoge prijzen voor worden gerekend. Maar in die kostprijs worden ook de kosten voor gefaalde medicijnen meegenomen. Dat moet, anders kan zo’n bedrijf niet voortbestaan.”

Wat heb jij gestudeerd en wat houd je werk in?
,,Ik heb een bacheloropleiding in Biomedische Wetenschappen afgerond aan de UvA. Daarna ben ik naar de VU gegaan, waar ik een master in Farmaceutische Wetenschappen heb afgerond. Dat gaat in op hoe medicijnen ontwikkeld worden. Dat is wat ik nu voor m’n werk doe. Ik werk voor het bedrijf GSK. Wij zetten zogeheten klinische studies op om nieuwe geneesmiddelen te testen op patiënten, en monitoren deze studies tijdens de looptijd. Daarbij kijken we naar veiligheid en effectiviteit. Dit zijn heel grote, wereldwijde onderzoeksprojecten. Mensen als ik zorgen dat dit in Nederland opgezet wordt. In ziekenhuizen worden deze middelen getest op de deelnemende patiënten en wij moeten kijken of ze dat doen volgens de richtlijnen.”

Wat kun je nog zeggen tegen lezers die twijfelen over het nemen van een vaccin. Wat moeten ze doen?
,,Dat is moeilijk om te zeggen. Door mijn ervaring en kennis vanuit mijn werk, vertrouw ik erop dat vaccins dé oplossing gaan bieden voor de situatie waar we nu in zitten. Ik vertrouw er absoluut op dat ze veilig zijn. Op basis van de beschikbare gegevens ga ik ervan uit dat de middelen gaan doen wat ze moeten doen. Meer kan ik niet zeggen. Mensen moeten het voor zichzelf bepalen. Maar wel op basis van informatie uit betrouwbare bronnen. Wat ik denk te zien, is dat mensen hun beslissing nu erg op gevoel nemen. Of op basis van complottheoretische informatie. Dat soort theorieën viert nu hoogtij en dat is erg jammer. De informatie op de site van het RIVM is bijvoorbeeld echt wel betrouwbaar. Daar kun je nuttige kennis van afhalen. De kans op bijwerkingen is zo uiterst klein. De voordelen van vaccins wegen zo ruimschoots op tegen het minieme risico van een mogelijke bijwerking, dat je dat eigenlijk zou moeten negeren. Er is maar één oplossing om uit de huidige toestand te komen. En dat is ervoor zorgen dat een groot deel van de bevolking zich laat inenten. Uiteindelijk wil toch iedereen van die mondkapjes en 1,5 meter af?”

‘Het onderhoud van ons mooie gebouw kost veel geld’

Online evenement ter ondersteuning Jozef

Het Volendamse instituut ‘De Jozef’ wordt ook getroffen door de coronacrisis. In een poging om toch ontspanning aan te bieden en de broodnodige inkomsten binnen te halen, kwam men met het idee voor een loterij. De Jozef koppelt hier een online evenement aan in samenwerking met The Tribute To The Cats Band. Op zondag 3 januari gaat dit plaatsvinden. Johan Bond (Boetie) roept iedereen op om mee te doen, bedrijven en particulieren.
Door Laurens Tol

[ads id=66]

Het is de vrijdagmiddag voor het sinterklaasweekend. Voorheen een tijdstip waarop ouderen elkaar zouden ontmoeten in het verenigingsgebouw, waar druk zou worden gekaart en gediscussieerd aan de bar. Nu staat de biljarttafel er verlaten bij, is het licht er gedoofd. Zo is het al vanaf maart, verzekert Johan Boetie. Al ruim twee decennia is hij het gezicht van de Jozef. Met lede ogen ziet hij dat er niks mag worden georganiseerd. Deze geheel onverwachte malaise raakt hem persoonlijk diep.
,,We waren begonnen aan een topjaar”, vertelt Johan. ,,Er stonden veel bruiloften, optredens en andere evenementen gepland. En dan dit, het is niet te filmen. Maar we gaan niet bij de pakken neerzitten. Laatst kwam Catsband-manager Jan Schilder (Koster) met het idee voor een ‘streamingsconcert’ in de Jozef op 3 januari. Wij dachten al langer aan het organiseren van een online verenigingsactiviteit zoals een grote bingo of loterij. Bij mij ging toen een lampje branden. Ik dacht: we kunnen hier ook een loterij ter ondersteuning van de Jozef aan koppelen. En zo geschiedde.”

‘Wij bestaan bijna
120 jaar en kregen
in die tijd nog
nooit subsidie’

De online uitzending moet een slordige drie uur gaan duren. Daarvan zal The Tribute To The Catsband twee keer een uur gaan vullen met muziek. Vanzelfsprekend met werk van The Cats, waarbij de fans aan hun trekken zullen komen. Er zal materiaal passeren dat tot nu toe alleen in theaters te horen was. Daarbij zal men niet eerder vertoonde beelden laten zien van het Catsband-concert in het Amsterdamse Afas Live. De overleden solozanger Piet Schilder (Vik) is daarop nog te zien. Iedereen kan het programma volgen vanuit huis en de tickets kosten tien euro. De landelijk bekende presentator Kees Tol neemt de presentatie voor zijn rekening. Toen Johan hem hiervoor benaderde, zei hij volmondig ‘ja’. Dat doet hij graag in het belang van de Jozef.”
,,Mensen zeggen weleens: ‘Maar de Jozef is toch een rijke vereniging?’. Nee, dat zijn wij dus niet. Het onderhoud van ons mooie gebouw kost veel geld. Zo hebben wij anderhalf jaar geleden alle wc’s vernieuwd. Met dit soort noodzakelijke investeringen hou je weinig van je buffer over. Wij bestaan bijna 120 jaar en kregen in die tijd nog nooit subsidie. Laatst werden we gebeld dat we ons konden inschrijven voor een subsidiepot van Noord-Holland Noord. We vielen helaas buiten de boot. Terwijl wij ook veel doen met cultuur en voor groepen als ouderen en alleenstaanden. De Jozef dient een groot maatschappelijk belang. Allerlei clubs komen hier en de Jozef is daar normaal gesproken elke dag voor open.”

‘Er zitten
mensen thuis die
alleenstaand zijn
en niks hebben’

Volgens Johan zijn er moeilijk alternatieve inkomstenbronnen te vinden. De Jozef wil zich niet begeven op de markt voor afhaalmaaltijden, om zo de haar omringende zaken niet in de wielen te rijden. Ondanks het feit dat er wel onkosten maar geen inkomsten zijn, plaatst Johan dat wel in perspectief. De groep vaste bezoekers ervan krijgt het misschien nog wel het zwaarst te verduren in de huidige crisis. ,,Ik vind dit het ergste voor onze leden. Er zitten mensen thuis die alleenstaand zijn en niks hebben. De Jozef is normaal gesproken hun uitlaatklep. Zij stonden altijd om 15.45 uur te trappelen voor de deur. Alles ligt er nu uit en dat merk je ook aan de mensen. Iedereen is een beetje depri vanwege het feit dat er niks meer is. We hopen dat we na de komende persconferentie weer enige perspectieven kunnen bieden aan onze leden.”
Johan hoopt dat de loterij een succes wordt. Hij rekent erop dat iedereen de Jozef wil ondersteunen. ,,Ik denk dat het gevoel voor De Jozef groot is bij de mensen. Dat ze denken: Dit is de bakermat van Volendam. The Cats, noem maar op: iedereen is hier begonnen. We hebben een historie dat wil je niet weten. Rod Stewart stond hier ook op het podium. Om in de toekomst nog veel aan te kunnen bieden is het wenselijk dat we in deze periode met doorlopende kosten zonder de gebruikelijke inkomsten op een andere manier aan inkomsten komen. Voor € 2,50 kunnen mensen een lootje kopen en er zijn mooie prijzen te winnen. Een hoop bedrijven zegde hun medewerking al toe. Laten we samen de Jozef ondersteunen!”
Kaarten voor het streamingsprogramma én de loten zijn te koop via site van de Tribute To The Cats Band

‘Ketting niet verbroken’
Manager Jan Schilder (Koster) maakt duidelijk dat de pandemie tevens de Cats Band raakt. Normaal gesproken is de agenda gevuld met tientallen optredens. Nu staan er nog slechts twee in de planning, waarbij onzeker is of deze doorgaan. Niet voor niks koos de band voor de Jozef als locatie voor haar online concert.
Jan: ,,Al vanaf maart 2002 zijn wij verbonden aan deze zaal. Dat was ons eerste optreden. Sindsdien speelden wij hier elk jaar en namen er zelfs een dvd op. Zelfs afgelopen zomer speelden we hier voor een klein gezelschap, dus de ketting is niet verbroken. Na negentien jaar is het nu ineens heel rustig voor ons. Dat blijft wennen. Maar op 3 januari kunnen we dus weer mooie muziek gaan brengen voor de mensen en daarbij ook nog de Jozef helpen. Ik kijk ernaar uit.”

 

Kerkbestuur wil Stolphoevekerkje in Volendamse handen houden

‘Overname door gemeente het mooiste’

In de Oude Kom staat het oudste gebouw van Volendam. Niet de St. Vincentiuskerk, maar het Stolphoevekerkje, gebouwd in 1658. Dit enige Rijksmonument dat het dorp rijk is, dreigt in ‘vreemde’ handen te vallen. Het bestuur van de Hervormde gemeenschap in het kerkje voorziet een dergelijk scenario als er niet wordt ingegrepen. Een groep dorpsbewoners met historisch besef zet zich in om de grote waarde van het gebouw duidelijk te maken. Volgens hen zou het een goede oplossing zijn als de gemeente het koopt. En dat kan voor een symbolisch bedrag. Op die manier kan het kerkje toegankelijk blijven voor de burger.
Door Laurens Tol

[ads id=66]

Alsof je een museum betreedt. Daar lijkt het op als je het Stolphoevekerkje binnenloopt. In de koffiekamer spreken Maarten Gast en Willem Schilder over de situatie. Maarten is secretaris van de Hervormde gemeente en Willem is ‘gewoon een Volendammer’, die zich het lot van het historische gebouw aantrekt. Ondertussen sleutelt een verwarmingsmonteur aan een kachel, die past in de authentieke charme van de ruimte.
Maarten licht toe waarom de Hervormde gemeente in Volendam naar buiten treedt over hetgeen waar men mee zit. ,,De reden waarom wij op het ogenblik als bestuur onze voelhorens aan het uitsteken zijn over de toekomst van het kerkje is deze: overal hebben de kerken het moeilijk. Wij zijn een kleine gemeente met honderdvijfentwintig leden. Tot voor de corona hadden we iedere zondagochtend dienst. Er kwamen dan altijd tien tot vijftien mensen en er was een predikant van buiten en een eigen organist. Het liep altijd prima, met soms ook nog toeristen erbij. Maar dan over het gebouw. Wij zijn hier als gemeente eigenaar van. Het is een Rijksmonument, het enige in Volendam. Als bestuur hebben wij nu nog bevoegd gezag. Nu nog kunnen wij de toekomst van het kerkje regelen”, vertelt Maarten.

‘Het kan elk moment
gebeuren dat ons
bestuur niet meer
bevoegd is om
erover te beslissen’

De bestuursleden beginnen namelijk op leeftijd te raken. Het kan zomaar zijn dat er in korte tijd meerdere mensen wegvallen. Daarom willen Maarten (78) en zijn bestuursgenoten de toekomst van het gebouw zeker stellen. ,,Het kan elk moment gebeuren dat ons bestuur niet meer bevoegd is om erover te beslissen. De leden zijn namelijk allemaal oude mensen. Jonge mensen in onze gemeente zijn er ook, maar deze willen of kunnen niet in het bestuur zitting nemen. Als wij onze zeggenschap kwijtraken, gaat het eigendom van het gebouw naar de provinciale protestantse kerkorganisatie ‘Classis Noord-Holland’. Die moeten dan iets gaan regelen en dan weet je niet wat er gebeurt. Wij zijn aan het kijken of wij de toekomst van dit gebouw, als monument hier in Volendam, kunnen veiligstellen.”
Het bestuur onderzocht daarvoor allerlei mogelijkheden. Een optie kwam daar als beste uit. ,,Wat ons het mooiste zou lijken, is dat de gemeente Edam-Volendam het overneemt. Dat kan voor een symbolisch bedrag, want het gaat helemaal niet om geld. Daardoor kan het worden behouden voor de Volendammer gemeenschap. Het kan voor allerlei zaken worden gebruikt. Er zijn nu goede contacten met het Volendams Museum, goede contacten met de Culturele Raad enzovoorts. Allerlei mensen weten ons te vinden als ze hier muziek willen opnemen of iets bijzonders willen vieren. Bruiloften, begrafenissen: het kan hier allemaal. Wij zijn nu dus aan het bekijken of er draagvlak te vinden is voor ons idee.”

‘Voor alle Volendammers
is het Stolphoevekerkje
van waarde en groot belang’

De gemeente kan het Rijksmonument dus praktisch gratis overnemen. Gebouwen hebben daarnaast echter onderhoud nodig. Willem Schilder geeft aan dat ook dat geen sta-in-de-weg hoeft te zijn. Willem: ,,Omdat het kerkje een Rijksmonument is, wordt het onderhoud grosso modo betaald uit het fonds voor Monumentenzorg. Voor de gemeente zou dat betekenen dat men daarvoor nagenoeg geen kosten hoeft te maken. Het is niet zo dat het gebouw een vetpot wordt. Je kunt er niet zoveel geld uit halen, als dat de bedoeling zou zijn. Het moet blijven zoals het is. Maar er kan bijvoorbeeld wel soms een bandje optreden, of je kunt er een expositie organiseren.”
Willem ziet de grote historische en culturele waarde van het kerkje en wil voorkomen dat men in Volendam later berouw heeft van het niet genoeg ernaar omzien. ,,Als het gebouw niet wordt overgenomen door de gemeente, dan denk ik dat we ons over twintig jaar voor de kop slaan. Zo van: waarom heeft dat nou kunnen gebeuren? Het is een kerk die zó hier hoort. Het stond aan de wieg van Volendam en heeft een belangrijke functie gehad in de historie. Ook voor het onderwijzen van de Volendamse jeugd. Zowel voor toeristen, als voor mensen uit het dorp zelf is het kerkje interessant.”
Willem ging samen met andere betrokkenen al een gesprek aan met wethouder Koning over het idee van de gemeentelijke overname. Volgens de Volendammer was het een plezierige ontmoeting, waarbij Koning het voorstel onderbracht bij de afdeling ‘Depot Onroerend Goed’. ,,Daar hebben ze als beleid dat wat niet ten dienste staat van de gemeente, dat ze dat willen afstoten. Zo is het op dit moment. Wij zeggen: zie het als geheel, als heel Volendam. En geven aan: probeer het kerkje te behouden. De gemeenteraad moet uiteindelijk beslissen over wat ermee gebeurt. Wij willen graag aan iedereen laten zien hoe waardevol dit gebouw voor het dorp is. De komende tijd blijven we ons op een positieve inzetten voor het behoud ervan. Op een eerlijke manier, zonder dat iemand er belang bij heeft. Voor alle Volendammers is het Stolphoevekerkje van waarde en groot belang.”