Pre-Academisch Onderwijs zet vwo DBC landelijk op de kaart
Achter de schermen heeft het Don Bosco College de afgelopen vijf jaar een bijzondere ontwikkeling doorgemaakt. Een select groepje enthousiaste docenten – onder leiding van coördinator Kim Blankendaal – heeft een heus eigen vak opgericht. Het vak PAO (Pre-Academisch Onderwijs) wordt gegeven op vwo-niveau en bereidt leerlingen voor op de wetenschap en verschillende onderzoeksmethoden die hen te wachten staat wanneer zij doorstromen naar de universiteit. PAO is inmiddels een dusdanig succes gebleken dat het DBC vaak vertegenwoordigers van scholen vanuit het hele land verwelkomt voor een kijkje in de keuken. ,,Ik merk nu al dat ik er veel baat bij heb”, aldus derdejaars vwo-leerling Kees. ,,Je leert bijvoorbeeld kritisch te kijken naar nieuwsberichten en officiële bronnen van vervalsingen te onderscheiden. Dat zijn vaardigheden waar je de rest van je leven iets aan hebt.”
Door Kevin Mooijer
[ads id=66]
,,De nadruk ligt bij PAO op leren onderzoeken en onderzoekend leren”, begint initiator Kim Blankendaal. ,,We merkten dat daar ruimte lag voor verbetering in het gebruikelijke vwo lespakket. Doorgaans krijgen vwo-leerlingen te maken met zo’n twee onderzoeken per schooljaar. In onze ogen is dat simpelweg niet voldoende om leerlingen van een goede voorbereiding te voorzien voor ze naar de universiteit doorstromen. Op het basisonderwijs in de gemeente Edam-Volendam wordt zelfs al aandacht besteed aan onderzoekend leren en dat is waar leerlingen op de universiteit natuurlijk dagelijks mee te maken krijgen. Om te voorkomen dat er een gat wat betreft onderzoekend leren ontstaat tussen de basisschool en de universiteit, hebben wij Pre-Academisch Onderwijs ontwikkeld.”
In 2016 zijn de eerste PAO lessen aan de eerstejaars vwo-klassen gegeven. Die leerlingen zijn inmiddels vierdejaars en krijgen nog steeds één uur per week het vak PAO. ,,De eerste twee jaar krijgen we twee uur per week PAO en vanaf het derde jaar wordt dat wekelijks één uur met nog een uur geïntegreerd bij verschillende vakken”, licht vierdejaars vwo-leerling Lotte toe. ,,Bij iedere module krijgen we een specifieke opdracht mee bij PAO. Tijdens de laatste opdracht werkten we vooral aan leren kritisch na te denken over allerlei informatie die we in het dagelijks leven meekrijgen. Aan het einde van de periode is het dan aan ons om aan te tonen wat we geleerd hebben.”
Volgens de leerlingen is een groot voordeel van PAO dat het vakoverstijgend is. ,,We leren bijvoorbeeld bronnen op de juiste manier raad te plegen, we experimenteren, observeren en worden wegwijs gemaakt in de verschillende onderzoeksmethoden”, vult Lottes klasgenootje Daniëlle aan. ,,Dit zijn vaardigheden die ook van pas komen bij onderzoeken of projecten die we voor vakken als geschiedenis of biologie doen.”
‘Leerlingen leren
vaardigheden als
kritisch en oplossingsgericht
denken en die ervaringen
zullen ze hun leven
lang gebruiken’
De vakoverstijgende aard van PAO draagt bij aan het succes van het unieke vak. ,,Tijdens de voorbereidingen die we troffen voor de ontwikkeling hebben we letterlijk met docenten uit alle disciplines rond de tafel gezeten”, herinnert medeoprichter Renate Veerman zich. ,,Van de standaard vakken als Nederlands, aardrijkskunde en wiskunde tot docenten uit de gym-, maatschappelijke en kunstvakken. Iedereen heeft zijn zegje kunnen doen tijdens de ontwikkeling van PAO. We waren blij te merken dat het DBC docententeam een groot draagvlak vormde voor PAO.”
Inmiddels maakt het vak standaard deel uit van alle vwo-roosters en kunnen Kim en Renate terugkijken op een geslaagd initiatief. ,,Het doel om de wetenschap bij de leerlingen te brengen is zeker geslaagd. Ze leren vaardigheden als kritisch en oplossingsgericht denken en die ervaringen zullen ze hun leven lang gebruiken.”
Naast het leren onderzoeken en onderzoekend leren doen de leerlingen ook ervaring op met presenteren. ,,Tijdens het in kaart brengen van de behoeften ontstond de vraag vanuit zowel leerlingen als ouders dat zij graag zouden leren presenteren”, vertelt Kim. ,,Op een gegeven moment krijg je van je docent te horen dat je binnenkort moet presenteren, maar je hebt geen idee hoe dat gaat. Je hebt geen idee waar te beginnen. Daarom is ook dat aspect onderdeel van PAO geworden en we merken dat de leerlingen er veel baat bij hebben.”
Ondanks de goede status die PAO onderhand heeft opgebouwd, wordt het vak nog ieder jaar bijgeschaafd. ,,Ieder jaar onderzoeken we nog wat beter kan en wat misschien overbodig is. Die situaties passen we dan gelijk aan voor het nieuwe schooljaar.”
‘Ik kon mijn oudere
zus helpen met wat
ik geleerd had bij PAO;
ze zei dat ik veel
geluk heb dat ik
het vak wel heb’
Naast Kims functie als PAO-coördinator en docent natuurkunde, scheikunde en NLT werkt ze momenteel aan haar promotieonderzoek. ,,Het onderzoek geeft mij mooie inzichten wat betreft het landelijke aanbod en de behoeften van pre-academisch onderwijs. Ik vergelijk van alle middelbare scholen wat ze momenteel aanbieden in dit vakgebied en ik vergelijk van alle universiteiten wat de eisen zijn voor nieuwe studenten op datzelfde gebied. Hoe groot is dat gat? En hoe kunnen we dat gat dichten? Wat in ieder geval vaststaat. is dat PAO een groot pluspunt van het DBC vwo is geworden. We zijn in Noord-Holland uniek, staan regionaal aangeschreven als de beste en landelijk staan we in de top 3 als het gaat om pre-academisch onderwijs. Dat zijn cijfers waar we trots op zijn en waar we op voort kunnen borduren.”
Op het DBC wordt jaarlijks een indrukwekkend slagingspercentage van minstens 90% behaald op het vwo. Per augustus 2020 is PAO een landelijk erkend schoolexamenvak en maakt het deel uit van dit vooraanstaande onderwijs. Het zorgt voor een hoop interesse van buitenaf. Veelvuldig wordt het DBC bezocht door afgezanten van collega scholen. ,,PAO is echt een pluspunt geworden van het Don Bosco College. We hebben hier mensen op bezoek gehad van scholen zover als Tilburg”, merkt Renate op.
,,Dat geeft wel aan dat we hier goed bezig zijn. We werken aan een breder buitenschools netwerk, waardoor we de leerlingen nog meer praktijkervaring op kunnen laten doen. De jaarlijkse wetenschapsweek, gastsprekers en masterclasses maken al deel uit van het PAO programma, maar we hebben de ambitie om onze leerlingen nog meer in contact te brengen met de wetenschappelijke wereld. Over twee jaar studeren de eerste vwo-leerlingen af die het vak PAO gehad en afgerond hebben. Wat zou het mooi zijn als zij het jaar daarna als gastspreker langskomen om aan te tonen wat PAO ze gebracht heeft.”
Derdejaars vwo-leerling Kees steekt zijn vinger in de lucht en bevestigt waar Kim en Renate op hoopten: ,,Mijn zus zit in de zesde van vwo en heeft dus geen PAO gehad. Ze werkt aan een profielwerkstuk en liep tegen problemen op met haar onderzoek. Ik kon haar helpen met wat ik geleerd had bij PAO. Ze zei dat ik veel geluk heb dat ik het vak wel heb.”
Voor meer informatie over Pre-Academisch Onderwijs op het Don Bosco College kun je naar de website www.donboscocollege.com of naar de Facebookpagina Pre-Academisch Onderwijs gaan.
