Thomas Tol draagt tijdens ‘In Concert’ zijn liefde voor muziek uit

Virtuoos voor even uit de schaduw

Het jongetje dat zo gek op die jukebox was, had nooit kunnen voorspellen hoe hij er zestig jaar later voor zou staan. Een vijftigjarige carrière in de muziek, ontelbare hits geschreven, samengewerkt met de grootste nationale artiesten en als klap op de vuurpijl de hoogst mogelijke onderscheiding in Neerlands’ muziekwereld; een Buma Lifetime Achievement Award. ,,Achter die award schuilt eigenlijk wel een leuk verhaal”, steekt Thomas van wal.
,,Ik werd naar Den Haag gelokt onder het mom van een fotoshoot. Dus, mijn vrouw en ik naar Den Haag. Ik zit daar te wachten en op een gegeven moment komen één voor één familieleden en vrienden binnenlopen. Mijn vrouw en ik wisten niet wat ons overkwam, althans, ik wist het niet. Mijn vrouw bleek al op de hoogte te zijn van de voorstelling. Ik probeerde uit te vogelen wat er aan de hand was. Op dat moment slaan de deuren open en komt minister Ingrid van Engelshoven met een Award binnenlopen. Voordat ik het wist stond de Buma-directeur een toespraak te houden en staan we daar om 12 uur ’s middags champagne te toasten! Ik heb zo spontaan vier glazen bier laten zakken om tot bedaren te komen. Je weet niet wat je overkomt op zo’n moment. Een prachtige ervaring.”

‘Broer Kees is
natuurlijk de grote,
missende factor in dit verhaal’

Velen zullen van mening zijn dat de Volendammer deze oeuvre-award eerder had verdiend. ,,Mijn broer Kees en ik hebben eerder al eens met een knipoog gezegd dat het tijd werd dat wij eens in dat mooie Buma magazine mochten verschijnen. Maar ja, wij zitten in de kelder (studio, red.) hè.” Thomas heeft het nog altijd moeilijk met het verlies van zijn broer. ,,Kees is natuurlijk de grote, missende factor in dit verhaal. Dat voel je natuurlijk wel. Hij was mijn steun en toeverlaat en bovendien een meestergitarist.” Als Tol & Tol schreven Thomas en Kees verscheidene prachtige composities. Liedjes uit deze periode, maar natuurlijk ook nummers die hij componeerde voor de BZN en Jan Smit, zullen tijdens de aankomende optredens in PX ten gehore worden gebracht.
Komend weekeinde, op vrijdag, zaterdag en zondag, speelt een zestienkoppige live-band, onder leiding van Thomas Tol, een repertoire dat volledig van zijn eigen hand komt. ,,Aanvankelijk zag ik het niet zo zitten om naar de voorgrond te treden. Laat mij maar lekker in mijn comfortzone achter de schermen, of achterop het podium zitten.” De combinatie van vrienden en kennissen die al jaren aandringen, 50-jaar in het vak zitten én het winnen van de Lifetime Achievement Award heeft de bescheiden muzikant uiteindelijk toch over de streep getrokken.
,,Ik moet zeggen dat ik nog niet erg zenuwachtig ben, ondanks dat ik straks voorop het podium zit met mijn vleugel. Het spelen gaat natuurlijk wel. We hebben goed gerepeteerd en ik ken de nummers. Het enige waar ik wel zenuwachtig voor kan worden is het praatje dat ik moet houden. Tussen de liedjes door vertel ik anekdotes en licht ik toe hoe dingen tot stand zijn gekomen, maar als ik een beetje van mijn zoon Kees heb, dan komt dat ook helemaal goed”, zegt hij lachend.
De pianist heeft er inmiddels maanden voorbereidend werk opzitten. ,,Het idee om live te spelen begon klein, maar werd natuurlijk al groter. Uiteindelijk stond ik bij Patrick Mühren in de studio om te vragen of hij nog een strijkerskwartet wist dat interesse zou hebben om met onze band mee te spelen. Een paar dagen later zat ik met vier strijkers en een hoboïst in de studio.” De optredens beloven excellent te worden. ,,We hopen de zaal te betoveren met de geweldige instrumentale stukken, maar we spelen natuurlijk ook vele hits van zowel de BZN als Jan Smit. Ik denk dat als alles goed verlopen is en we de drie concerten achter de rug hebben, ik erg trots en blij ben dat ik het heb gedaan.”
Na de optredens in PX loert er in de verte misschien nog wel iets extra’s voor Thomas en zijn band. ,,Ik heb al eens met een gekke bek gezegd dat we naar Carré gaan met deze show, maar waarschijnlijk is dat niet haalbaar. Of het nu wel of niet lukt, ik wil deze kans graag aanpakken om alle mensen waar ik in mijn muzikale carrière mee samen heb gewerkt, waar ik lief en leed mee heb gedeeld, graag hartelijk bedanken. Het zijn er teveel om op te noemen, maar zonder deze mensen zou ik nooit zover zijn gekomen.”

‘Componist? Dat is Beethoven.
Ik zeg liever dat ik liedjes
uit mijn piano tover’

Wanneer de ervaren muzikant terugkijkt op zijn leven, is hij trots, maar heeft hij ook spijt. ,,Iets dat nog steeds altijd in mijn achterhoofd speelt is dat ik vroeger mijn conservatoriumstudie niet heb afgemaakt. Ik studeerde klassieke muziek op de piano en was in die tijd al actief met de BZN. Toen het vierde jaar van mijn studie zou aanbreken werd onze single Mon Amour een succes. Ik stond voor de keuze om mijn studie af te maken, of voor de band te kiezen. Ik koos voor het avontuur. Het heeft me natuurlijk geen windeieren gelegd, maar ik ben er nooit overheen gekomen dat ik dat papiertje niet heb gehaald. Als ik de tijd had, zou ik dat laatste anderhalf jaar van de studie alsnog met plezier willen halen.”
Medemuzikanten, ook degenen die de studie wel hebben afgerond, verklaren Thomas voor gek. Hij beschikt immers over het zeldzame talent om hit na hit te produceren, en is daardoor inmiddels in het bezit van een oeuvre-award. ,,Ik begrijp ze wel, maar het is iets persoonlijks”, gaat hij verder. ,,Het is niet zo dat ik een groot talent heb, hoor. Het kwartje is bij mij ook nog steeds niet helemaal gevallen, maar als je over talent beschikt dan moet je het gebruiken.”
De nuchtere Volendammer noemt zichzelf liever geen componist. ,,Meesters als Beethoven, Bach en meer recentelijk, Hans Zimmer, dat zijn componisten. Ik zeg liever dat ik liedjes uit mijn piano tover.” Eenmaal op dit onderwerp aangekomen vertelt Thomas hartstochtelijk over een optreden van Hans Zimmer dat hij verleden jaar heeft bijgewoond. ,,Na die avond heb ik een week werk gehad om weer met mijn voeten op de grond terecht te komen. Wat een held is die man. Ik zou wel eens een middagje met hem aan tafel willen zitten om lekker over muziek te praten. Ik heb altijd nog de hoop dat ik hem ooit tegen het lijf loop op de dijk, haha!”
Het tekent de man dat hij het grootste gedeelte van het interview vertelt over Hans Zimmer, Beethoven en Bach, in plaats van het licht over zichzelf te laten schijnen. Zestig jaar nadat Thomas - genietend van zijn eerste patatje mayo - gekluisterd aan de jukebox zat, is hij nog steeds liefhebber. ,,Waarschijnlijk zal ik tot mijn dood actief blijven in de muziek. Ik vind de geur van het toneel, de lampen, de snoeren en de zaal nog altijd heerlijk. Als je dat eenmaal geroken hebt, kom je er nooit meer vanaf. Ik ben betoverd door de muziek.”

Thomas als dirigent. De band bestaat uit Thomas Tol, Harry Keizer, Dirk Hoogland, Nico Stein, Michael de Hont, Klaas Tuyp, Simon Stein, Nelly & Liesbeth Zwarthoed, Corina Vamvakari, Linda Schilder, Emma Breedveld, Martijn Plomp, Heleen Hulst, Bence Huszar en Douwe van der Meulen. Foto: Fast Forward Amsterdam.