Je gelooft je ogen niet

Murat Bilal glimlacht al bij binnenkomst. Hij en Marc den Hertog vormen de initiatiefnemers en Murat weet al dat de bezoeker zal worden betoverd door hetgeen zij hebben geïnitieerd. ,,Vorige week was er een gezin uit Tiel, dat van ons museum had gehoord door een radioreportage. Er waren twee dochters van 15 en 17 bij en zij waren zo enthousiast en bleven maar kijken en vragen stellen. Vertelde de moeder dat ze in andere musea al na een kwartier waren uitgekeken.”
Wat Syadristy een halve eeuw geleden maakte, is nog door niemand geëvenaard. ,,Ook niet met de nieuwetijdse technologie”, zegt Bilal trots.
Wereldleiders
Binnen hangen portretten waar wereldleiders van toen, zoals de Amerikaanse president Jimmy Carter, ook vol ver- en bewondering naast de maker zelf naar diens adembenemende werken kijken. Bilal: ,,Dat is in Kiev, in het enige andere museum waar de kunst van Mykola tentoon wordt gesteld. Vanaf 1986 en hij wilde het sindsdien origineel houden, dus je bekijkt de miniaturen met een microscoop en er wordt bijvoorbeeld geen gebruikgemaakt van Led. Bij elk staatsbezoek werd de gast ook uitgenodigd in het museum met Mykola’s werken.” Wijzend naar de wand. ,,We hebben enkele ruimtes vrijgehouden voor bekende mensen uit ons land, die tijdens en na de Grand Opening op 27 juni komen.”

‘Een vrouw moest
huilen toen ze de
menselijke haar met daarin
een roos zag’

Voorzichtigheid was en is geboden. ,,Wij mogen er niet aan komen. Mykola was hier drie weken geleden met drie assistenten en zij hebben het in zes nachten en vier dagen geplaatst. Dit is onze hoofdrolspeler”, gidst hij het gezelschap naar de windmolen. ,,Het meestgebruikte materiaal voor zijn werk is goud, dat vond hij gemakkelijk om vorm te geven.” Er volgt onder meer een driedimensionaal portret van Rembrandt van 3 bij 4 millimeter, de Santa Maria van Columbus, van 3,85 millimeter, die uit liefst 256 details bestaat. Elke keer denk je weer: zo fijn en klein, hoe kun je dit maken?
,,Iedereen die hier een kijkje neemt, vraagt zich dat meteen af: hoe kan dit? Daarom zijn bij de balie beeldschermen geplaatst, waarop een documentaire film uit 1970 laat zien hoe Syadristy zijn kunstwerken creëert. De grote informatiebalie staat in het voorste gedeelte, de concept-store, waar ook de receptie is. In die ruimte laten Nederlandse ontwerpers en kunstenaars hun bijzondere werken zien.”
,,We hebben contact gezocht met Nederlandse ontwerpers en zij kwamen met het idee om - typisch Nederlands - omafietsen in de balie te verwerken, zodat de bezoekers in plaats van op een stoel of kruk juist vanaf de fiets kunnen kijken naar de film, die in alle wereldtalen kan worden getoond. Iedereen maakt daar foto’s van en deelt het op sociale media, da’s de beste reclame die je kunt krijgen. Een prachtig idee dus. Het was een extra investering, maar het is zeer geslaagd.”
,,En iedere bezoeker die hier komt, is voor ons een ambassadeur, want ze laten een boodschap achter in ons gastenboek en vertellen het door in hun dorp, stad, land, waar ze ook vandaan komen.” En dat ze het delen, staat vast, want dit zie je - letterlijk en figuurlijk - nergens.
Marc den Hertog: ,,Het verhaal raakt volwassenen, maar ook kinderen, daarom willen we aan de scholen voorleggen om het museum te bezoeken, want hier kunnen ze heel laagdrempelig kennismaken met kunst en cultuur. Het is tegelijkertijd een soort van attractie voor de kinderen. Daarom willen we het ook landelijk in het onderwijs gaan uitrollen.”
Bijbels verhaal
Iedereen zal versteld staan van de mug - het grootste object van slechts 6,5 mm – waar op de priksnuit een meisje met een parasolletje in haar hand zit. Of het Bijbels verhaal van de kamelen en piramide in het oog van de naald. Murat: ,,Een kunstenares uit Rotterdam moest huilen toen ze de menselijke haar met daarin de kunstroos zag en het verhaal erachter - die heeft Mykola speciaal voor zijn vrouw gemaakt - hoorde.”
Waarom juist in Volendam? ,,Een agent van Mykola is een kennis van mij. Zijn werken waren al wel bekend in landen als Oekraïne en Oezbekistan, maar niet elders in Europa. Hij gunde het ons, omdat we er zo’n intens project van hebben gemaakt. We hebben gekeken naar locaties in grote steden als Rotterdam en Amsterdam, zoals het Damrak, waar zoveel duizenden mensen per dag komen. Maar Mykola gaf geen akkoord, vond het dan weer te druk, dan te rustig, of geen goede omgeving. Tot we deze locatie in Volendam lieten zien. Dat sprak hem meteen aan. En een betere locatie dan hier aan de haven kunnen we niet krijgen. Hij wil dat de juiste mensen zijn werk zien.”
,,We hebben flink in het pand geïnvesteerd om het op museaal niveau te krijgen, maar wij zijn heel blij met deze locatie. En voor Volendam is het een lot uit de loterij, dat het museum juist hier zetelt, in plaats van een grote stad als Parijs of Amsterdam.”
Marc den Hertog: ,,Wij zijn anderhalf jaar bezig geweest om de collectie bij elkaar te krijgen. Toen we bij hem waren, zei hij: kies er maar een uit. Eentje? Wij waren verbaasd. Hoezo? Vroeg hij. ‘Jullie zijn toch niet groter dan Coca Cola?’ Hij heeft namelijk ook een Coca Cola-flesje van minder dan 2 mm gemaakt. Die staat in de Coca Cola-fabriek in Hongarije en daar komen dagelijks vele bezoekers om dat kleinste flesje cola ter wereld te bezichtigen. ‘Dus eentje is genoeg’, besloot hij zijn verhaal tegen ons.”
,,We bleven onderhandelen en uiteindelijk is het ons gelukt veertien werken bij elkaar te krijgen, waarbij de menselijk haar, de molen en de Santa Maria werken waren die wij per se wilden hebben. Deze veertien zijn dus niet in Kiev te zien, want hij heeft van alles maar één exemplaar gemaakt.”

‘Het Coca Cola-flesje
van 2 mm waarop een miljoen is geboden,
komt hier ook naar toe’

,,Ik vroeg eens aan hem welke hem de meeste tijd kostte. Het bleek de windmolen te zijn. Hij werkte daar een jaar lang, zes dagen in de week, tien uur per dag aan. Aan één kunstwerk. Kun je nagaan hoeveel jaren er in al zijn kunstwerken zitten.” Murat komt nog even terug op het Coca Cola-verhaal. ,,Dat bedrijf wil graag verlengen, na de afgesproken vijf jaar, maar Mykola vond vijf jaar mooi genoeg. Ze boden een miljoen dollar, maar hij wil geen enkel kunstwerk verkopen. Hij is trots en wil dat het ergens wordt getoond. In Kiev komen duizend mensen per dag naar zijn museum, hij is 81 en doet het niet voor het geld. Wij zijn blij dat hij het aanbod van Coca Cola niet heeft geaccepteerd en wij met hem hebben kunnen afspreken dat als de verbintenis in Hongarije volgend jaar eindigt, dat ‘flesje’ naar Volendam komt.”
,,En wat dacht je tot slot van deze?”, vraagt Marc den Hertog. ,,Het is zijn handtekening, op een haarpunt: de kleinste inscriptie door een mens gemaakt. Ik ben er zelf ook sprakeloos door, ook al heb ik het al zoveel keer gezien", zegt hij. Het levenswerk van Syadristy is per slot van rekening erkend door het Guinness Book of World Records. En Trip Advisor heeft een waardering met 5 sterren toegekend. Onze eigen bewoners, landgenoten en toeristen van heinde en verre zullen het waarom daarvan bij het aanschouwen alleen maar kunnen beamen. ,,Ook over de inrichting aan de voorkant is zorgvuldig nagedacht, want we willen geen concurrentie zijn van de andere winkeliers op de dijk.”
Zo heeft Volendam er weer een bijzondere bezienswaardigheid bij.
Museum Mondial wil graag dat Volendammers hier trots op zijn en ambassadeur worden. Daarom worden inwoners en ondernemers uit Volendam uitgenodigd om tegen een symbolische entreeprijs van € 5,- en € 2,- voor kinderen tot 18 jaar en 65+ het museum te bezoeken. Dat kan tegen inlevering van de coupon aan de museumbalie die op de voorpagina van deze krant staat, tot 30 juni.
Verder zoekt Museum Mondial vrijwilligers en personele versterking voor in de zomermaanden. Wie interesse heeft kan bellen met Marc den Hertog: 06-81554306.
Het Mondial Museum is het hele jaar open en in het hoogseizoen van 9.00 uur ’s ochtends tot 21.00 uur ’s avonds. Adres: Havendijkje 6A.

Foto: Op 27 juni is de Grand Opening van Museum Mondial Volendam en komt de inmiddels 81-jarige meester zelf naar de haven.