Unaniem tegen komst ‘klein pretpark’

‘Dit zijn Chinese toestanden’

Plannen om van Etersheim een toeristische trekpleister te maken, houden bewoners in hun greep. In het lieflijke dorp is men unaniem tegen de komst van jaarlijks vijftienduizend extra bezoekers uit binnen- en buitenland. Giethoorn-achtige toestanden worden gevreesd. Om toeristen te vervoeren en te ontvangen, wil stichting ‘Etersheimerbraak’ een treintje laten rijden en een parkeerterrein laten bouwen. Daarbij liet men het oog vallen op enkele boerderijen, waarvan de huidige bewoners van niks wisten. Binnenkort maken Etersheimers in een gesprek met wethouder Schütt hun zorgen kenbaar.
Door Laurens Tol

[ads id=66]

Het huis van dorpsvertegenwoordiger Ron Terpstra staat aan de dijk tussen Warder en Hoorn. Ingeklemd tussen graslanden ligt zijn woonplaats Etersheim. Het is een heldere morgen en de laaghangende zon schijnt over de velden, die worden gemaaid door een tractor. Tegenlicht geeft boerderijen en de molen bij ‘De Breek’ een schaduwachtige aanblik. Verderop grazen ganzen ongestoord. Vergezeld van zijn hond opent Ron het tuinhek. ,,Het is mooi en rustig hier hè. Nog wel tenminste”, vertelt hij met een glimlach.
Thuis aan tafel spreekt hij verder over de zorgen van hem en zijn medebewoners. Hij laat het bidbook zien met de plannen van stichting Etersheimerbraak. ,,De dijk hier wordt versterkt. Daarbij is er sprake van verschillende ‘meekoppelkansen’. De provincie gaat daarin mee door een fietspad aan te leggen over de dijk. Wat de stichting voor ogen heeft, is bijvoorbeeld een groot parkeerterrein tegenover het schooltje van Dik Trom. Een andere parkeerplek moet worden uitgebreid. Ook willen ze een treintje laten rijden. Het wordt dus echt een heel toeristisch gebied. En bovendien gaan ze nog de Bruine Vloot uitnodigen. Er komt namelijk een steiger. Geen kleine zoals eerst de bedoeling was, maar een grootschalige. Hier een lijst met bedrijven die hier gebruik van willen gaan maken.”

‘Per jaar krijg je
zo’n vijftienduizend
bezoekers erbij’

Het gaat om een kleine tien partijen die in Etersheim boten wil laten aanmeren. In de intentieverklaring staat verder een raming van het aantal toeristen dat het dorp moet gaan ontvangen. ,,Per jaar krijg je zo’n vijftienduizend bezoekers erbij. Uitsluitend ’s zomers hè, want ’s winters komen ze niet. Dan wordt het in een bepaalde periode ontzettend druk. Dit is niet alles, want ze gaan ook doelgroepen benaderen om hiernaartoe te komen. Het gaat om buitenlandse toeristen die in Amsterdam verblijven, komend individueel of met touringcar. Verder willen ze een brede groep Nederlanders binnenhalen. Vorige maand werd dit nieuws pas bij ons bekend. De gemeenteraadsleden wisten ook nergens van.”
Het bidbook vermeldt tevens een plattegrond met daarop de te ontwikkelen plekken. Sommige van deze zijn gelokaliseerd op het erf van dorpsbewoners, tot verbazing van Ron en zijn buren. ,,Zowel het parkeerterrein, als het op te knappen gemaal staan op andermans terrein. Dat is heel gek. Ze hebben nog geen grond opgekocht, zelfs geen contact gezocht. Iemand die zo’n stuk land bezit, zei daarover: ‘Ze krijgen geen meter van me’. Communicatie met bewoners is dus ver te zoeken.”
In het document heeft Etersheimerbraak het vaker over privé-bezit waar men in de toekomst gebruik van hoopt te maken. Boerderijen van nietsvermoedende bewoners worden daarbij genoemd. Ron draagt voor uit de tekst. ,,’In dit kwetsbare gebied heeft het gebruik van bestaande bebouwing voor deze ontwikkeling de voorkeur. In dat kader zou onderzocht moeten worden of de boerderij aan de dijk op termijn gekocht of gehuurd kan worden na pensionering van de huidige bewoner. Dit biedt kansen om de gewenste ontwikkelingen in het gebied op deze locatie te realiseren. In de schuren en op het erf is er bovendien kort verblijf te realiseren, waardoor de exploitatie van het permanente archeologisch-informatiepunt kan worden ontlast’. Dit wordt geschreven, terwijl die man helemaal nergens van weet. Dit zijn Chinese toestanden.”

Bed & breakfast
Een soortgelijk plan heeft men met de voormalige onderwijzerswoning naast het schooltje van Dik Trom. Dit huis is nu nog in bezit van Stadsherstel Amsterdam, die het verhuurde. Stichting Etersheimerbraak wil ook hier kort verblijf realiseren, waar de bewoners evenmin in gekend zijn. ,,Deze organisatie wil uitmaken wie erin komt te wonen en er een bed & breakfast in maken. Het interessante is dat de huidige bewoners dat laatste ook wilden, maar het niet mochten.”
De bewoners van Etersheim spannen zich samen in om de plannen met hun dorp te voorkomen. Bij een handtekeningenactie bleek dat men er unaniem tegen is. Ron vertelt dat de Etersheimers tevens mensen van buiten het dorp erbij willen betrekken. ,,Dit is zo’n raar verhaal. We willen de dorpsraad van Oosthuizen en Warder benaderen. Want je moet rekenen, die bussen kunnen eigenlijk maar op twee manieren hier komen. Of ze komen via het Oosteinde in Oosthuizen of via de Klemweg door Warder. Dit zijn onmogelijke routes om bussen over te laten rijden. Beide wegen zijn smal en de laatste gaat door een natuurgebied. Onbegrijpelijk dat men hierover nadenkt.”
Ron geeft aan dat Etersheimers niet per se tegen toerisme zijn. Het zijn de grote aantallen bezoekers, het vervoer waar deze mee komen en nieuwe bebouwing waar men tegen is. ,,Het is nu ’s zomers al vrij druk. Vooral dit jaar, omdat velen in eigen land bleven. Dat is prima. Deze mensen komen lopend of fietsend. De plannen die er liggen, gaan verder en dit is waarschijnlijk nog niet alles. Dit is zo’n ongebreidelde en grootschalige uitbreiding van het toerisme, het lijkt wel op een klein pretpark. En daarom zijn wij een beetje bang dat het dezelfde kant opgaat als Giethoorn. Een hotelhouder hield daar een praatje op een vakantiebeurs, waardoor het nu volloopt met Chinezen. Daar moet je hier niet aan denken.”

‘Er zijn nooit
participatiebijeenkomsten
geweest, bewonersvoorlichting
ontbrak’

Wie er belang heeft bij de toeristische plannen is Ron niet duidelijk. Jetty Voermans, een voormalig inwoner van Etersheim, is een belangrijke initiatiefnemer. Ron weet niet goed wat haar motief is. ,,Zij heeft allerlei dingen gedaan en is ook wethouder geweest van de gemeente Zeevang. Nu is zij gepensioneerd en vindt het leuk om dit gebied te gaan ontwikkelen. Wij hebben zoiets van: je woont nu in Amsterdam, ga dáár de boel verpesten”, zegt Ron met een knipoog.
Hij vermoedt dat de gehoopte toeristische ontwikkeling van Etersheim verder voortkomt uit het streven van Amsterdam om haar toeristen meer over Noord-Holland uit te spreiden. Verder zouden de plannen een gevolg kunnen zijn van het samengaan van de gemeente Zeevang met het grotere Edam-Volendam. ,,Wij stonden zelf altijd wat sceptisch tegenover deze fusie. Zeevang is echt een plattelandsgemeente en Edam-Volendam heeft meer stadsbelangen. Edam en Volendam zijn qua bevolking altijd in de meerderheid. Er zijn veel meer mensen daar dan hier. Je staat altijd zwak als er beslissingen moeten worden genomen over dit gebied. Ze denken daar heel anders dan in een plattelandsgemeente. We hebben gelukkig wel de partij Zeevangs Belang die voor ons opkomt.”
Van georganiseerde wandeltochten en een speciale app, tot aan een ‘witte fietsenplan’. Als het aan stichting Etersheimerbraak ligt, moet dit allemaal tot ontwikkeling komen in Rons woonplaats. Ron en zijn medebewoners zijn fel tegen deze ideeën gekant en hopen de totstandkoming ervan tegen te houden. Daarom gaan ze binnenkort in gesprek met wethouder Schütt. En om hun onvrede over de gang van zaken duidelijk te maken. ,,Er zijn nooit participatiebijeenkomsten geweest, bewonersvoorlichting ontbrak. Dit komt heel plotseling op je dak vallen. En dan denk je: jemig, wat gaat hier gebeuren? Dat is schrikken. Hopelijk komen we hier op een redelijke manier uit en beseffen ze dat deze plannen een brug te ver zijn voor een klein dorp als Etersheim.”
Stichting Etersheim heeft de mogelijkheid gekregen om te reageren op dit artikel. Voor het verstrijken van de deadline heeft men daar geen gebruik van gemaakt.