Na 25 jaar zwijgen deelt Ed Guyt wat hij die nacht meemaakte
‘Nu gaat het kistje open’
Op het eerste gezicht is er niets bijzonders aan deze dinsdagochtend. De geur van verse koffie hangt in de kamer, buiten klinkt de alledaagse drukte van het dorp, en aan de tafel zit een man die gewend is in de spotlights te staan. Als directeur van 100%NL Magazine is Ed Guyt (52) vaak in beeld: als organisator, als gangmaker, als iemand die dingen voor elkaar krijgt. Maar vijf jaar geleden dook zijn naam opeens op in een heel ander licht. In de EO-documentaire Volendam – 20 jaar later las iemand hardop voor uit het dagboek van de zus van een brandslachtoffer: ,,Ma schreeuwt je naam en Ed Guyt neemt je mee. Hij heeft je in bad gelegd bij iemand.” Die zin — en het verhaal dat erachter schuilgaat — maakte veel los bij Ed en riep vragen op. Het was de aanleiding om, 25 jaar later, op verzoek van de NIVO-redactie eindelijk zijn verhaal te vertellen.
Hij slikt voordat hij begint. Het blijft even stil. Dan zegt hij: ,,Vijf jaar geleden, toen het twintig jaar geleden was, merkte ik al: hé, er zit nog meer. Toen de brand weer in documentaires en op tv voorbij kwam, voelde ik dat er toch nog emoties zaten. Een knoop in m’n maag, elke keer als het over die nacht ging. Ik dacht altijd dat het wel klaar was. Nou, niet dus.”
Hij lacht kort, een beetje ongemakkelijk. ,,Ik ben iemand die veel praat. Ik zit iedere week bij de L.O.V.E., en mijn werk bestaat voor het grootste deel uit praten. Maar over die nacht heb ik eigenlijk nooit verteld. Hooguit de ultrakorte versie. Tot het moment waarop dat kistje open dreigde te gaan, en dan gooide ik het gelijk weer dicht.”
,,Het is alsof je gevoelens in een kistje zitten. En als het klepje open gaat, denk ik: ho, snel weer dicht. Want dan komt er een onaangenaam gevoel naar boven. Als ik mensen door Volendam rondleid, merk ik het ook bij het monument voor de slachtoffers onder aan de dijk. Dan zeg ik al gauw: ‘We gaan door naar de Visafslag.’ Ik voel het meteen opkomen zodra ik er te diep op in ga, of als mensen persoonlijke vragen beginnen te stellen. Mijn kinderen kennen het verhaal niet eens helemaal,” zegt hij. ,,Dat vind ik eigenlijk raar. Daarom is het misschien wel goed dat het nu eens op papier komt. Voor hen, voor mezelf, en voor al die lieve mensen op het Zuideinde. Dan is het een document.” Vandaag gaat het kistje eindelijk helemaal open.
Lees het volledige artikel in de NIVO van woensdag 26 november.
Fotogalerij
Aan het laden ...